Khe Sanh

Reisverhalen - Vietnam

highway 9

We rijden nu op de beroemde Highway 9 en het is een zeer goede, brede geasfalteerde weg (een doorgaande route naar Laos) en ik zie de borden van de verschillende bezienswaardigheden (bruggen, Amerikaanse basiskampen en stukken van de Ho Chi Minh Trail) voorbijschieten maar weet dat daar eigenlijk niets meer van over is, helaas.

Natuurijk is Rock Pile zichtbaar die alweer een stuk voller begroeid is dan 12 jaar geleden toen ik ook hierlangs reed met m’n toen geboekte DMZ tour vanuit Hue. Na een uur rijden zie ik aan de rechterkant bij een kruising een groot stenen monument staan; we stoppen en mensen maken duidelijk dat ik hier naar het noorden moet lopen, de helling op.

De weg ziet er zo uit als waarschijnlijk Highway 9 er zo’n 40 jaar geleden uitgezien moet hebben – veel groen dat over de weg heen hangt, hier en daar een scootertje en wat huizen. De weg helt een beetje en het zonnetje schijnt. Het zou hiervandaan nog zo’n 2,5 kilometer moeten zijn maar ik hoor natuurlijk van mensen dat het veel meer is. Motorrijders vragen de hoofdprijs maar ik ben bereid, omdat ik zo vroeg ben, het stuk te lopen.

Na zo’n 3 kilometer puffen (ik ben drijfnat van het zweet) zie ik aan de rechterkant van de weg een groot blauw bord met het museum erop – eindelijk een herkenningspunt. Het is een smal asfalt pad wat in een grote koffiestruiken plantage loopt en daarna een hek met het museum erachter.

McNamara linie:

De McNamara linie was een operationele strategische linie die door de Verenigde Staten tijdens de Vietnamoorlogjaren 1966 tot 1968 werd gebruikt om te voorkomen dat Noord Vietnamese troepen in Zuid Vietnam en Laos konden infiltreren.

De lijn werd geïnstalleerd net ten zuiden van de grens met Zuid Vietnam, de DMZ (gedemilitariseerde zone) van de Zuid Chinese zee tot de grens met Laos. Het werd een linie met vooral in het oosten Amerikaanse kampen met mankracht terwijl in het oosten meer mijnenvelden, elektronische velden (warmte-velden en geluidsschermen) en verkenningsvliegtuigen werden gebruikt.

De hoeksteen van de linie, op 20 kilometer van de grens met Laos werd Khe Sanh ingenomen door Amerikaanse mariniers. De linie werd genoemd naar de toenmalige Amerikaanse minister van defensie en deze zou volgens hem naast het bombarderen van strategische doelen in Noord Vietnam de communisten snel naar de conferentietafel sturen.

Het werd al heel snel duidelijk dat de bombardementen niet tot het gewenste resultaat leiden en de NVA (het Noord Vietnamese leger) zou in 1968 een massale aanval op Khe Sanh inzetten om deze te omsingelen en te vernietigen.

de bekende rode prut van de basis

Ik zet m’n grote tas achter de glazen balie en kijk naar het huisje waar de mensen blijkbaar leven en slapen want ik zie een aantal kamers met simpele bedden staan. Een van de mannen komt direct aan met een houten kist vol relikwieën van de oorlog – een speld van de Vietcong, een munt uit die tijd en een Amerikaanse label.

Als ik het terrein opwandel is het eerste gebouw wat opvalt het grote gele driehoekige op grote betonnen palen wat het museum moet zijn. Jammer dat het allemaal zo grotesk moet zijn terwijl de mensen komen voor de basis en niet voor dat gele driehoekgebouw.

Om mij heen kijkend zie ik in de verte de bergen waarvan er vijf door de Amerikanen bezet waren en er bunkers waren gebouwd om de basis te beschermen voor vijandelijke aanvallen. Het terrein ertussen was waarschijnlijk allemaal bezet en deel van de basis. Nu is het grotendeels groen met wat stukken “roodbruine” prut wat zo kenmerkend was voor Vietnam. Aan de linkerkant zie ik wat artillerie stellingen (replica’s) gemaakt van zandzakken in een maanvorm en lege bom- en artilleriehulzen.

Voor mij dus de driehoek met daarachter een uitgebrande tank, een pantserwagen en een andere tank. Rechts in de verte staat een groot vliegtuig en wat barakken. Ik besluit eerst naar het verste punt te lopen omdat altijd de kans bestaat dat het gaat regenen en/of een toeristenbus vol met klikgrage mensen uitstapt. Nu ben ik namelijk helemaal alleen hier.

Khe-Sanh-tank-leger-militair-fort-basis-DMZ-Vietnam-oorlog

de c130 en de landingsbaan

Als ik op de grote geroeste aluminiumplaten onder het grote C130 transportvliegtuig sta ben ik wel even stil. Dit is de uiterste hoek van de basis (wat nu gedeelte van museum is) en in de verte de wuivende graspluimen, de bergen, het rood-witte communicatiehuisje aan het einde van de landingsbaan en wat nagemaakte barakken.

De landingsbaan is tegenwoordig helemaal overgroeid en ik zie alleen nog wat betonnen bakken aan de zijkanten staan (geen idee waarvoor) en wat roodbruine aarde. Ik loop toch een eindje in m’n eentje rond voordat de man met z’n houten kist nog een keer komt proberen.

Hij klimt bijna het vliegtuig in via het landingsgestel wat ik nooit ga redden met m’n omvang en lengte.

De man wijst op de 2 km lange landingsbaan, op het huisje en vertelt over het feit dat het vol lag met aluminium platen; waar wij nu opstaan zegt hij zijn in 1971 neergelegd en hier was een helikopterlandingsplaats. Terwijl hij terugloopt neem ik een kijkje bij de replica loopgraven en bunkers. Goed duidelijk zijn de nu versteende zandzakken, de kijkgaten, de ijzeren platen tegen de zijkanten en in de loopgraven de ijzeren hulzen die erover heen werden gelegd zodat een soort van tunneleffect ontstaat.

De twee houten barakken zijn leeg. Ik loop weer langs de tanks, de Sinouk helikopter, de gewone helikopter en de pantserwagen en zie een vrouwtje in haar moestuintje wat ooit het midden van het kamp geweest moet zijn.

Khe Sanh omsingeld:

In eerste instantie ging de Amerikaanse militaire top ervanuit in de zomer van 1967 (tijdens de Vietnamoorlog) dat het ging om kleine offensieve Noord Vietnamese grensconflicten.

Tijdens die herfst en winter werd het duidelijk dat grote hoeveelheden NVA (Noord Vietnamezen) naar de regio trokken. In Januari 1968 begon de omsingeling van de verst gelegen Amerikaanse basis van de McNamara linie die 5,5 maand zou gaan duren.

De mariniers op de basis en z’n perimeter zouden dagelijks onder constant Noord Vietnamees vuur komen te liggen ondanks de massale vuurkracht die de Amerikanen produceerden in de vorm van duizenden bombardementsvluchten en artillerievuur.

In Maart 1968 werd er een gecombineerde Amerikaanse – zuid Vietnamese doorbraak operatie georganiseerd die uiteindelijk de ijzeren doorbrak. Er werd zeer kort stilgestaan bij de overwinning aangezien de Amerikanen op hun hoede waren voor een tweede Dien Bien Phu en een nieuwe omsingeling in de nabije toekomst. De basis werd ontruimd en op 9 Juli wapperde de vlag van de Noord Vietnamezen op de voormalige basis.

Het gebied werd direct ingenomen door de communisten die het gingen gebruiken voor het doorsluizen van voorraden naar het zuiden via de Ho Chi Minh Trail. Het zou het eerste Amerikaanse kamp zijn die werd ontruimd gezien de druk van de Noord Vietnamezen. De meeste historici gaan ervanuit dat de slag en omsingeling van de Amerikanen in Khe Sanh een gigantische afleidingsmanoeuvre is geweest voor het twee weken later ingaande “TET offensief” van de Vietcong in het zuiden.

De militaire leider van de Amerikanen zou volhouden dat het juist andersom was en dat het “TET” offensief een afleiding is geweest voor de vernietiging van de Amerikanen in Khe Sanh.

Khe sanh koffie

Aan de andere kant van het museum staan wat afgebrande artilleriestukken en lege hulzen van allerlei formaten. Ik neem een kijkje bij de drie artillerie stellingen die bijna overwoekerd zijn – zullen dit ook replica’s zijn?

Er is maar een kleine ingang in de bijna cirkel en een gedeelte kan gebruikt worden (zo neem ik aan) om munitie in op te slaan. Langs nog een bunker en een heel stel kraters in het kleine grasveldje wat ernaast ligt, loop ik het museum in.

Plattegronden van de hele regio met alle Amerikaanse kampen, foto’s van de Ho Chi Minh trail, de omsingeling van Khe Sahn in 1968, de aanval in 1971 van de Zuid Vietnamezen in Laos en de tegenaanval van de communisten. Vitrines vol wapens, levensattributen en nagemaakte waspoppen.

Terug bij het wachthuisje pak ik m’n fles water als mij een heuse Khe Sanh koffie wordt aangeboden; de man laat een pak zien en wijst op de koffiestruiken achter ons. Echte garandeert hij mij. Terwijl het begint te regenen en ik alsnog vroeg genoeg ben hap ik toe en bestel een kop.

Achter mijn plastic tafeltje zie ik twee oudere heren op fietsen aankomen; het blijken een Fransman en Amerikaan te zijn. De laatste is een Vietnamveteraan; hij heeft bij de luchtmacht gezeten en was gelegerd in Danang van half ’67 tot half ’68. Het waren geen leuke tijden zegt hij en is positief verbaasd over dat ik zoveel plekken in Vietnam kan opnoemen waar ik geweest ben en met de oorlog te maken hebben.

Na een babbeltje besluit ik op te pakken.

leraar in spe

Ik heb nog geen tien minuten gewandeld op de weg terug of er stopt iemand met een scooter naast mij. Natuurlijk had ik dit gehoopt en ik haal m’n 20.000 VND tevoorschijn – het bedrag dat ik wil betalen. Nee, hij wil geen geld en zegt enthousiast dat hij leraar is en even Engels wilt spreken en mij graag naar de kruising brengt.

De hele weg loopt de jongen tegen mij te babbelen maar door het geluid van de scooter en de wind hoor en begrijp ik er geen bal van. Als ik afstap zeg ik tegen hem dat hij de taal fantastisch beheerst en dat hij vooral zo moet doorgaan. Ik geef hem een ferme hand en hij bedankt mij voor het meerijden.

Hij draait zich na talloze malen om, om te zwaaien als ik hem steeds kleiner zie worden.

Khe-Sanh-museum-leger-militair-fort-basis-DMZ-Vietnam-oorlog

khe sanh - tips & advies (2014)

Vanaf de stad Dong Ha – op of nabij het busstation langs de drukke weg gaan er voldoende busjes richting Lao Bao (Lao grens) die dus ook door Huong Ho (Khe Sanh stad) gaan. De weg is goed en de rit duurt ongeveer een uurtje. Kosten zijn 40.000 VND maar de controleurs proberen meer geld van je los te peuteren.

TIP: neem een papiertje mee waarop staat Khe Sanh vien bao tang wat museum van Khe Sanh betekent. Hiermee stap je wat eerder uit en sta je dus al op de goede kruising die leidt naar het museum.

Indien je op de terugweg naar het treinstation wil vraag dan of ze je vlakbij willen afzetten (op loopafstand) op de kruising van Highway 9 en Highway 1. Het is dan nog zo’n 500 meter naar het zuiden wandelen en aan de rechterhand (in een kort straatje) zie je het treinstation.

Je moet nu wel over de rails heen klauteren want de voorkant van het station is aan de andere zijde.

Naam : Khe Sanh museum

Prijs : 20.000 VND

Tijd : 07:000 – 17:00

Khe-Sanh-loopgraven-leger-militair-fort-basis-DMZ-Vietnam-oorlog

Ik weet alleen dat als je tijd voldoende hebt en je vind het leuk dan kun je op het terrein nabij de balie waar je je ticket

hebt gekocht een kop Khe Sanh koffie drinken (20.000 VND). Ze zeggen dat de koffie gemaakt is van de bonen die “op” de voormalige basis groeien en er groeien inderdaad koffiestruiken.

Het is een behoorlijke zware maar lekkere bak.

BESTEDINGSTIJD:

Ik heb toch wel minstens 2 uur rondgelopen op het voormalige militaire terrein van Khe Sanh. In de verte heb je het vliegtuig (C130), de voormalige landingsbaan, de twee replica barakken en de loopgraven.

Je kunt een kijkje nemen bij de tanks en de helikopters aan de oostkant terwijl aan de westkant nog wat artillerie bunkers zijn, de kraters en de bommen en granaten. Tenslotte is daar het museum.

TIPS:

Ik zou een regenpak of paraplu meenemen in geval van regen. Misschien een klein flesje water. Wat geld voor de entree, transport (motor en bus) en misschien een koffie of (klein) souvenir. Er worden dogtags en VC broches verkocht maar ik heb altijd het gevoel dat deze nep zijn.

Stap (of vraag de bus te stoppen) bij de kruising die leid naar het museum (zo’n 600 meter met de weg mee naar Dong Ha vanaf het busstation in Khe Sanh of Huong Hoa (hetzelfde dorp). Loop langs het grote monument de hellende weg op, richting het noorden.

Ik heb het stuk gelopen maar als het heet is en de zon schijnt is het nogal een stuk – het moet zeker 3 tot 4 km zijn tot je het bord ziet van het museum aan de rechterkant van de weg. Natuurlijk kun je met een motortaxi maar die vragen de hoofdprijs hier. Het zou misschien 25.000 VND moeten zijn maar ze vragen het dubbele.

Daarvandaan wandel je langs wat koffieplantages voor 300 tot 400 meter en hier staan grote borden naar het museum en kan het niet meer missen.