Van

Reisverhalen - Turkije

armeens, koerdisch en turks

Het is half vier in de nacht als de bus stopt en we onze gordijntjes voorzichtig op zij schuiven. Zoals altijd proberen we uit te vissen of we wel echt op onze bestemming zijn aangekomen en dat kan niet missen als we boven het busstation een groot bord met Van erop zien staan.

De buschauffeur doet het licht aan en schreeuwt nog eens de bestemming door de bus – iedereen wordt gesommeerd uit te stappen. Slaperig en totaal zonder haast zoeken we onze spulletjes in de bus bij elkaar en sjokken naar de deur om vervolgens onze tassen in de gaten te houden want die gaan er natuurlijk als eerste uit.

Onze tassen uit het raam vallen gelukkig hartstikke op tussen al die dicht gemaakte oude koffers en tassen met tape. In het station herpakken we onze tassen en ik bestel twee koppen koffie om wakker te worden. Omdat het busstation en de nieuwe stad van Van kilometers verwijderd zijn en wij toch een beetje slapjes van de korte nacht nemen we een dolmus naar het centrum om daar een hostel te zoeken.

We vinden vlakbij m’n beoogde hostels een “double” voor 8 miljoen wat natuurlijk een koopje is.

akdamar eiland

Een regio die net als Diyarbakir al eeuwenlang bewoond is (in de 13e eeuw v.Chr. al) omdat het op een zeer strategisch en belangrijk kruispunt was tussen Mesopotamië, Syrië, Perzië en Anatolië.

Nu een Koerdische stad, ooit een Armeense stad die de kant koos van de Russen om een eigen staat te stichten. We frissen ons op, pakken een dagtas in en wandelen naar het minibusstaton waar dolmussen vertrekken naar de grootste bezienswaardigheid van de stad Akdamar eiland. Het is zo’n 45 kilometer rijden.

Aangekomen bij de oevers nemen we de veerboot naar het eiland – het water in het meer van Van, Van Golu, schijnt mineralen in zich te hebben waardoor je je kleding in kunt leggen en zonder waspoeder of zeep schoon wordt. Ik durf het niet aan.

We kabbelen op het water zo’n 3 kilometer richting het eilandje waar de beroemde Armeense kerk van het Heilige Kruis opstaat die we al van ver zien.

Pete en ik wandelen vanaf de oever van het eiland richting de kerk. In de 10e eeuw heeft een toenmalige Armeense prins hier een paleis, een klooster en een kerk gebouwd; van de eerste twee is weinig over maar de kerk staat nog fier overeind. Hij was naar het eilandje toe gevlucht omdat in de 8e eeuw n.Chr. hij werd bedreigd door Arabische legers die uit het zuiden kwamen. Lichtbruin met een plat torentje – het heeft wat weg van de Byzantijnse architectuur.

Het meest opmerkelijke zijn de bogen, koepels en de prachtige Bijbelse fresco’s – we ontdekken Daniel in de leeuwenkuil, Samson, Jona en de wallevis, Adam & Eva en David & Goliath. De fresco’s vervagen met het jaar maar het maakt het er allemaal nog mystieker op. Op het eiland komen we onze motorvrienden weer tegen die met een klein groepje hier naartoe zijn gegaan, in een tour. We maken kennis en spreken vanavond af bij ons hostel.

>> Lees over de slag in de Kaukasus tijdens WW1.

Koerdisch van

Terug in Van besluiten Pete en ik op een terras een biertje te gaan drinken. Om ons heen kijkend zien we een vrij moderne stad terwijl deze al eeuwen oud is.

Nou weet ik dat tijdens WWI de Armeniërs die hier woonden en een grote groep uitmaakten een bondgenootschap met de Russen aangingen om een onafhankelijke staat af te dwingen.

En vanaf toen hebben de Koerden en turken de Armeniërs als verraders beschouwd.

De hele stad heeft zwaar te verduren gehad tijdens de zware gevechten in 1915; net voordat de Russen en Armeniërs de stad wilde innemen verwoestten de vluchtende Ottomanen de oude stad van Van.

De Turken en Koerden hebben nog wel geprobeerd de stad terug te veroveren maar moesten wachten totdat de Russen zich terugtrokken vanwege de Revolutie.

De stad die we nu zien is pas opgebouwd na de oprichting van de Turkse republiek en licht een paar kilometer van de plek van de oude stad. De biertjes smaken heerlijk ook omdat het heet is vandaag ook al waait af en toe een frisse wind hier – niet zo heel vreemd want we zitten op bijna 1800 meter hoogte.

Op zoek naar de kat

Eerst wandelen we terug naar ons hostel in de hoop nog zo’n beroemde witte “Van” kat te spotten – ze schijnen lange witte warrige haren te hebben en hebben bovendien een blauw en een geel oog. Helaas, we zien niets en moeten ons nog haasten om op tijd buiten te staan. Na een echte Turkse maaltijd met al onze vrienden gaan we terug naar ons hostel. Ik lig heerlijk te slapen als ik het in de verte hoor rommelen; met een oog hoor ik Pete opstaan en iets zeggen.

Het dringt nog niet goed tot mij door maar hij is behoorlijk zenuwachtig en maant mij op te staan. Maar wat is er aan de hand dan? Er is een aardbeving gaande en we moeten zo snel mogelijk naar buiten. Een paar minuten later staan wij met vele andere mensen op straat; er volgen wat naschokken maar niet ernstig. Als we een uur later weer op bed liggen realiseer ik mij dat dit de eerste aardschokken zijn die ik ooit heb gevoeld.

Het zal d drank wel zijn maar binnen een mum van tijd slaap ik weer verder.

>> Lees hier over de Armeense genocide.

van - tips & advies (2004)

Het echte busstation (otogar) van Van ligt buiten het centrum in het noordwesten. Er zijn vele dolmus (minibus) stations in de binnenstad gelegen. De meest populaire (voor reizigers) in de noordwestkant van het centru.

Aan de drukke Iskele Kad ligt die waar busjes naar Dogubayazit vertrekken.

Van – Dogubayazit: vanaf het minibusstation vertrekken regelmatig (vooral ’s morgens) naar Dogubayat. De stad ligt zo’n 185 kilometer verderop en de trip duurt ongeveer 2,5 uur. Een ticket kost (7 mln Turkse lira.