Pergamon / Pergamum (Bergama)

Reisverhalen - Turkije

koninkrijk pergamon

Kijkend naar de kusten van de Egeïsche Zee begint dit meer op het Turkije te lijken die ik ken uit de vakantiebrochures. Een blauwe zee, ruige rotsen en stekelstruiken. Het is een uur in de middag als ik in het stad die zo’n 50.000 inwoners heeft aankomt.

Kijkend uit het raampje zie ik een moderne stad die in de tijd tussen Alexander de Grote en de Romeinen een van de machtigste en grootste koninkrijken is geweest van het hele Midden Oosten. Een van Alexander’s generaals kreeg dit gedeelte van het rijk toegewezen en later zou een van z’n opvolgers het in het grote Romeinse Rijk doen opgaan als provincie.

Er schijnen buiten de stad prachtige sites te zien zijn maar ik moet eerst maar ‘ns een hostel vinden.

Eigenlijk ben ik doodop van die uren in de bus zitten en het is heet geworden – ik besluit een taxi te nemen naar het centrum en daar zijn wat opties voor mij voor een hostel. Kijkend uit het raampje valt de afstand eigenlijk reuze mee en ik had makkelijk kunnen lopen – het is een drukke leuke winkelstraat van zo’n kilometer, misschien iets meer lang.

Vlakbij de fruitmarkt in een rustig straatje vind ik een hostel met een zeer simpele kamer en boek voor twee nachten. ’s Middags scharrel ik over de bazaar van de stad. Het is een echt gezellige Turkse bazaar zonder toeristen waar Turkse mannen onder zeiltjes zitten tegen de zon met manden met fruit voor zich. Sommige hebben stallen en het is heerlijk om in het echte Turkije te zijn, in het zonnetje en genietend van de kleuren om mij heen.

het "machtige" koninkrijk

Ik ben vroeg op – deels omdat ik vroeg naar bed ben gegaan maar ook deels omdat ik vandaag naar de grote archeologische sites buiten het centrum wil kijken wetende dat het weleens bloedheet kan gaan worden vandaag.

Met een kleine tas met twee flessen water ga ik op pad. Ik heb besloten eerst naar de verste gegaan maar ik wil eerst voordat ik echt op pad ga de grote rode Basiliek bekijken die niet ver bij mijn hostel vandaan staat.

Natuurlijk kun je ook entree betalen en binnen kijken maar ik besluit er omheen te wandelen want je ziet al genoeg op deze manier en bespaart wat geld. Het immense gebouw is ooit als tempel in de 2e eeuw v.Chr. gebouwd ter ere van drie Egyptische Goden.

Het was te groot voor de Christenen om er een kerk van te maken en ze besloten om een kerk in de tempel te bouwen. Het hele middenstuk is open en het lijkt wel of het door een botte bijl in twee stukken is gehakt. De beek van de stad stroomt vrolijk onder het gebouw door aangezien er twee grote buizen zijn gemaakt waar het water doorheen kan stromen.

Na een rondje moet ik nu echt op stap anders verlies ik teveel tijd. Ik wandel de stad uit waar de zon al behoorlijk begint te branden op m’n huid.

Hier wordt het stoffig en natuurlijk is er geen voetpad – ik loop langs de weg in het stof en moet m’n gezicht beschermen als er een vrachtwagen langs raast. Mensen hier vinden het maar vreemd om een “rijke” blanke zo langs de weg te zien lopen – waarom neemt hij niet gewoon een taxi?

Short cut

De weg slingert rustig omhoog en omhoog en natuurlijk ligt de Acropolis waar ik naar op zoek ben boven op de heuvel. Ik wandel tussen de restanten van de oude stadsmuur heen en heb gelezen dat als je hier de steile heuvel op klimt je het entreehuisje ontloopt en geen geld hoeft te betalen.

Ik zie in de verte nog een bocht en kijk om mij heen of iemand het ziet – dan klim ik als een gek de heuvel op en het valt allemaal niet mee.

Als ik boven ben blijk ik vlakbij het mooiste uitzicht van de oude machtige stad te staan – het theater! Een immens theater dat gehakt is uit de rotsen en zo in de heuvel ligt. En omdat hier geen ruimte meer was voor uitbreiding hebben ze het terras steeds verhoogd waardoor je goede zenuwen moet hebben om daar te zitten en niet naar beneden te vallen. Helemaal boven aan gekomen bewonder ik het prachtige uitzicht en zie zelfs het Asclepion liggen in de verte.

Pergamon:

Pergamon was in de oudheid een stad in Mysia in Klein-Azië, die zich na het uiteenvallen van het rijk van Alexander de Grote ontwikkelde tot een rijke en machtige stad.

Het rijk Pergamon omvatte op het toppunt van zijn macht bijna het gehele westen van Klein-Azië al bleef het wel nodig steekpenningen te betalen en zo nu en dan de wapens op te nemen. Na een tiental jaren werd zelfs de koningstitel officieel gehanteerd.

Pergamon werd dankzij de rijkdom en kunstzin der vorsten een centrum van hellenistische cultuur een van de fraaiste steden van de oude wereld, met een rijkdom aan monumentale tempels, fonteinen, gymnasia en andere bouwwerken. De stad bevond zich in een gebied dat rijk was aan graan, olijven, druiven en vee en was gebouwd op een hoogte van 335 meter.

Verbinding van 3 delen

De drie oorspronkelijke stadjes waaruit Pergamon bestond, waren met elkaar verbonden via trappen en terrassen, waarop overdekte zuilengangen van twee etages waren gebouwd. Op het bovenste gedeelte van de stad bevonden zich de publieke gebouwen, zoals de agora, het koninklijk paleis, wapenarsenaal, het theater, de tempels van Dionysos en Athena Polias en het altaar van Zeus wat zeer beroemd was. Daarnaast was er de bibliotheek, die concurreerde met de beroemde bibliotheek van Alexandrië.

Daarop schortte Egypte de uitvoer van papyrus op. Hierdoor werd als vervangmiddel het perkament uitgevonden, dat hier voor het eerst op grote schaal uit dierenhuid werd aangemaakt om als schrijfmateriaal te dienen, en geleidelijk de papyrus heeft verdrongen. Een aanzienlijk deel van het boekenbezit werd op last van Marcus Antonius naar Alexandria overgebracht, als vergoeding voor de verliezen tijdens de burgeroorlog. Daaronder bevonden zich een gymnasium, de tempels van Demeter en Hera Basileia, en het Prytaneion.

Het laagste gedeelte van de stad was een veelzijdig handelscentrum, waar o.a. parfum, lakens en perkament werd gemaakt.

Toenadering naar Rome

Een nazaat koos voor een andere politiek, gericht op het westen en op Rome. Door om Romeinse interventie te vragen tegen Macedonië, bracht hij Pergamon geleidelijk onder Romeinse invloed, haalde hij Rome in de Griekse wereld en maakte aldus de facto een einde aan de zelfstandigheid. Pergamon werd een regionale grootmacht, maar bleef ook niet meer dan een pion in het politieke schaakbord waarin Rome het spel leidde en de zetten bepaalde.

Als trouwe bondgenoot van Rome zegevierde het in 190 v Chr. mee tegen Antiochus III de Grote, en breidde daardoor zijn grondgebied uit met de kustgebieden van diens rijk. Eumenes II wist de Romeinen opnieuw te bewegen tot een militair optreden tegen Macedonië (172 - 171 v.Chr.). Dezelfde politiek bepaalde ook het beleid van de opvolgers. In 133 v.Chr. werd aangezien er niet voor een opvolging gezorgd kon worden dat de regering nu opging in het grote Romeinse Rijk. Er kwam een einde aan de zelfstandigheid.

In 25 stond Tiberius de inwoners van Pergamon toe een tempel op te richten ter ere van hem én van de senaat.

>> Lees hier de gehele Turkse GESCHIEDENIS

Pergamum-Pergamon-Koninkrijk-Romeins-Columns-pilaren-ruïnes-Turkije-Acropolis-archeologie

Vele ruïnes van tempels, paleizen en natuurlijk het belangrijke altaar van Zeus. Ik luister even mee met een tourgroep die Engels spreekt en pik op dat vooral de bibliotheek wereldberoemd was – hier werden op het hoogtepunt zo’n 200.000 stukken bewaard wat Pergamon een zeer hoge sociale en culturele status gaf – wereldwijd.

De tempel van Trajan is opgebouwd uit witte marmeren columns en is zoals een tempel uit die tijd eruit moet zien. Gebouwd in de tijd dat keizer Trajan en Hadrian het Romeinse Rijk leidde ter ere van God Zeus. Je moet een goede verbeelding hebben om in de hopen van puin wat paleizen te herkennen die hier ooit gestaan hebben.

Ik wandel rustig aan tussen de ruïnes en funderingen door naar de lagere gedeelte richting de “midden” stad. Het gymnasium, een altaar en wat Romeinse baden hebben hier gestaan.

Als je hier naar beneden zie je nog de afbeeldingen van een kleiner theater, het stadion en een aquaduct. Ik vond het echt de moeite waard, ben blij dat ik hier naartoe ben gegaan en wandel, na eerst even gezocht te hebben weer richting de stad in de vallei.

asclepion

Na een klein stukje van de stad weer te hebben gezien zie ik het bord dat mij naar Asclepion brengt – een kilometer buiten de stad. Ik betaal de entree hier wel (10 mln lira) en kom op de oude Romeinse weg uit die mij naar de site brengt.

Geflankeerd door tientallen souvenirstalletjes wurm ik mij een weg naar de ruimte waar ooit (1e en 2e eeuw v.Chr.) de ceremonies werden gehouden. Deze bezienswaardigheid is heel wat anders dan wat ik vanmorgen heb gezien – dit was een zeer belangrijke medische plaats. Opgezet door een man die zelf verpleegd was in Griekenland en hier zorgde voor een plek met een massageruimte, modderbaden en waar met heilig water en kruiden mensen beter werden gemaakt.

Een grote zuil met slangen erop (waar hebben we dat eerder gezien?) vormt het eigenlijke begin van het complex waarna je een slok van het heilige water van Asclepion kunt drinken. D.m.v. een ondergrondse tunnel kom je uit bij de tempel van Telesphorus, een medicijn god. Het schijnt dat patiënten in de tempel geslapen hebben hopende dat deze god een droom had waardoor de mensen geholpen konden worden.

Medisch onderzoek kwam hier t.t.v. de hoogtijdagen dat het de basis zou vormen voor alle Westerse medicijnen tot de 16e eeuw. Ook hier is een klein theater en een bibliotheek. Het is genoeg geweest voor vandaag – ik slenter het terrein af en ga terug naar m’n hostel om de rest van de middag te relaxen.

>> Lees hier over bestemming Jerash, de grootste archeologische site van Jordanië.

asclepion-Pergamum-Pergamon-Koninkrijk-Romeinse-baden-Turkije

bergama - tips & advies (2004)

Het busstation (otogar) van Bergama ligt in het zuiden van het centrum van de stad dat een langerrekt relatieve smalle strook stad is. Het station ligt ten noorden van het stadion aan de drukke Cumhurityet Cad.

Bergama – Izmir: bussen rijden af en aan van en naar de grote stad Izmir.; de trip duurt zo’n 2 uur.

Naam : Acroteria pension

Adres : Bankalar Caddesi

Prijs : 25.000.000 Lira

Tel.nr. : 633 2469

Inhoud:

Het hostel ligt in het centrum maar wel in een zeer rustig (achteraf) straatje. Naast de hamam heeft het een leuk terrasje buiten en een binnenplaats al zijn de kamers (doubles en singles) zeer eenvoudig ingericht.

Ik heb hier in ieder geval prima geslapen en het ligt vlakbij de bazaar en de rode basiliek en in principe kun je lopend naar de sites buiten de stad en naar het grote busstation. Als je zegt dat je minstens twee nachten blijft krijg je wat korting.