Strijd in de Kaukasus (WW1)

Het tanende Ottomaanse Rijk hoopte met het aangaan van een verbond tussen hen en de Centralen het ooit zo grote en machtige rijk weer te doen herleven na de oorlogsverklaringen tussen de verschillende Europese landen in 1914.

Het 1e Kaukasische legercorps van Rusland nam het initiatief tegen het Ottomaanse Rijk en trok op 2 november 1914 de Turkse grens over. Als reactie hierop zette het 3e Ottomaanse leger de tegenaanval in. Door het snel arriveren van Russische versterkingen draaide het echter niet uit op een grote nederlaag. De Russische verliezen waren 40% en de moraal had een aardige klap gekregen. 

Het belangrijkste oorlogsdoel van de Ottomaanse regering was de herovering van hun voormalige gebieden in Oost-Anatolië, die ze waren kwijtgeraakt als gevolg van de Russisch-Turkse Oorlog van 1877 tot 1878. De Turken sloegen het advies van zijn Duitse bondgenoten in de wind en vielen de Russen aan gesterkt door hun hoge moraal na de eerste overwinningen.

Hun leger was groot maar slecht uitgerust en al helemaal niet voor de winterse omstandigheden zie ze spoedig zouden moeten doorstaan en ze zouden vechten tegen de beste Russische generaal uit WWI – Nikolaj Joedenitsj.

De Russen waren genoodzaakt door grote nederlagen in Polen veel soldaten weg te halen uit de Kaukasus waardoor er maar zo’n 60.000 man overbleven. Joedenitsj voelde de bui hangen maar weigerde terug te trekken. Daarentegen hield hij stand en zou de Turken een gevoelige nederlaag toebrengen bij Sarikamis waardoor zij op hun beurt terug moesten trekken naar hun vertrekpunten.

De Ottomaanse bevelhebber trad af maar gaf nog wel opdracht om alle Armeniërs onder de wapens in het Turkse leger naar kampen gestuurd moesten worden aangezien zij de boel hadden verraden. Alle gevangenen genomen en zouden daar sterven.

I.p.v. in hun winterkwartieren te blijven zouden zij Ottomanen totaal verrassen in en rond de belangrijke stad Erzurum. Het was Januari 1916. Door de totale chaos in het Turkse leger konden de Russen ook de havenstad Trabzon bezetten en werd geheel Anatolië ingenomen.

De Russen maakten plannen voor een hernieuwde aanval op de Ottomaanse posities in 1917, maar de chaos die werd veroorzaakt door de Russische Revolutie zorgde voor een stop op alle Russische operaties.

Gedurende de rest van 1917 viel het Russische leger langzaam uiteen tot er geen werkelijk effectieve militaire macht meer was overgebleven. De Ottomanen wisten dit ook en startten in Januari 1918 een offensief en heroverde het gebied wat tijdens de oorlog verloren was gegaan. De nieuwe Bolsjewistische regering en de Ottomanen teken daarop een vredesverdrag aangezien zij hun handen vol hadden aan de binnenlandse strijd – en de Turken kregen het gebied terug wat ze hadden verloren na de oorlog in 1877.

De enige tegenstand die ze hierbij ondervonden kwam van de semi-georganiseerde militie van de Democratische republiek Armenië.

Enver Pasja had echter grotere doelen dan de herovering van de gebieden die 40 jaar eerder verloren waren gegaan.

Door het plotselinge succes van zijn troepen, doordat deze nauwelijks tegenstand ondervonden, herleefde zijn pan-turkistische droom van een Turks Rijk dat heerste over heel Centraal-Azië en gaf daarop het bevel om een nieuw leger te stichten, dat alleen bestond uit moslims onder de naam Leger van de Islam.

In juli gaf Enver opdracht aan dit leger om Russisch Armenië binnen te trekken, met als doel om de Kaspische havenstad Bakoe te veroveren. De Duitsers waren het helemaal niet eens met dit offensief, aangezien zij heel Zuid-Rusland zagen als gebied waarop zij recht hadden om het te veroveren. Het Duitse leger had meerdere overwinningen op de Russen op hun naam staan, terwijl de Ottomanen de slagen met de Russen grotendeels hadden verloren. 

Begin mei 1918 viel het Ottomaanse leger de net onafhankelijk verklaarde Democratische republiek Armenië aan in wat bekendstaat als de Turks-Armeense Oorlog. De Armeniërs wisten de Ottomanen te verslaan bij de Slag om Sardarapat, maar het Ottomaanse leger won echter een latere slag en joeg het Armeense leger uiteen. In mei 1918 werd deze republiek daarop gedwongen zich over te geven.

De Democratische republiek Georgië werd bang voor een invasie door het triomferende Ottomaanse Leger en vroeg het Duitse Keizerrijk om militaire hulp. De Duitse regering, die graag het Ottomaanse leger wilde stoppen in het verkrijgen van nog meer gebied, stuurde militaire eenheden naar Georgië. Envers Leger van de Islam ontweek echter Georgië en marcheerde door de Democratische republiek Azerbeidzjan.

In september 1918 wisten ze Bakoe te veroveren op de Britten en brachten daar ook ten minste 25.000 Armeniërs om het leven.

Ondanks het feit dat het Ottomaanse Rijk de oorlog in principe verloor, wist de nieuwe Turkse overheid onder Mustafa Kemal een groot deel van dit gebied te herkrijgen door het tekenen van het vredesverdrag van Kars, dat hij in 1921 sloot met de Sovjet-Unie.

De Armeniërs betaalden een verschrikkelijke prijs voor de Russische nederlaag; ze verloren hun land, hun eigendommen en velen ook hun leven.