Trebic

Reisverhalen - Tsjechië

kroeghostel

Ik stap de bus uit en wandel in zo’n vijf minuten vanaf het station naar het centrum van Trebic. Het is fijn om te weten dat het nog zo vroeg is want ik heb niet zo heel veel hoop op een goedkope kamer in deze stad.

Bij het informatiecentrum krijg ik te horen dat er in het weekend veel “arbeiders” de goedkope slaapplaatsen in pikken en nadat ik door heb gegeven dat 400 Kronen echt teveel geld is voor mij en dat ik ook wel buiten het centrum een kamer wil nemen geeft zij twee namen op.

Eentje is net iets buiten het centrum en de ander is een half uur lopen. Ik kies voor de eerste optie en wandel naar het pension wat eveneens als kroeg dienst doet. Het hek is gesloten maar ik zie boven een licht branden. De man heeft mij voorbij zien lopen en doet het raam open. Hij geeft aan dat ik om 17:00 terug moet komen. Ik laat m’n grote tas alvast achter en doe de tussentijd wat boodschappen.

gotische crypte

Op het centrale plein(het Karels plein) koop ik een hamburger en eet deze in het zonnetje op het terras op om daarna richting basiliek te lopen. Deze staat aan de andere kant van de rivier de Jihlava en ligt aan de rand van de Joodse wijk waarmee het op de UNESCO werelderfgoedlijst staat.

Met de bouw is begonnen in de 13^e eeuw en het gebouw was eerst een abdij. Eerst kom ik bij de prachtige houten bewerkte voordeur aan met een voorportaal van stenen bogen – deze heet de paradijspoort.

De binnenplaats is omringd door spierwitte gebouwen met oranje dakpannen en in het midden een prachtige oude boomt Het lijkt wel of er nu een bruiloft gaande is op het veldje wat even verderop ligt. Het hoogtepunt van de basiliek van Sint Prokop zoals deze voluit heet is de Gotische crypte die ik overal in de blaadjes zie staan.

de jodenbuurt

Ik laat het Romaanse gebouw achter mij en wandel de Joodse wijk in wat ook in het Duits op een bord staat aangegeven – “Juden Viertel” – wat toch een opmerkelijk gezicht blijft.

In de wijk, die samengeperst is tussen de rivier en de heuvel Hradek die erachter ligt is dit een unieke Joodse stad in Europa – 123 Joodse huizen waarvan op de gevels extra informatie staat gegeven.

Direct sta ik voor een van de synagogen die zoals altijd betamelijk onopvallend zijn. Ik zie alleen een “menora” op de straatstenen getekend. Ik weet niet echt wat ik verwacht maar het is niet heel bijzonder maar ik weet dat het uniek is in Europa – gewoon leuk om te zien – kleine smalle straatjes met keitjes en hier en daar wat informatiebordjes op de muur.

Er zijn twee synagogen in totaal, een school, een rabbinaat, een ziekenhuis en een armenhuis. Een van de opvallendste dingen is een kleine doorgang onder de huizen door die naar de rivier leidt. Ik vind een stenen trap die omhoog leid de Hradek heuvel op waar ik een irritante microfoon hoor. Halverwege stopt de trap en kun je via een smal paadje verder omhoog – ik besluit hier even op een steen te gaan zitten en genieten van het uitzicht over de stad.

Uiteindelijk klim ik toch verder omhoog en begrijp nu waar alle commotie om te doen is – er is een hardloopwedstrijd gaande. Maar waar is de Joodse begraafplaats?

het magische licht

Ik zie in de verte de gekleurde communistisch aandoende appartementenblokken en daarvoor is een vallei waar een stenen muur voorstaat – daar moet het zijn. Helaas moet ik vanwege de wedstrijd helemaal omlopen maar ik kom niet voor niets ook al is het zaterdag – het hek is open.

Eerst zie ik vele graven maar ze zien er zo nieuw uit – ik loop verder langs het plateau en zie dan dat de begraafplaats afloopt, de vallei in en dat vele graven dus scheef staan op de helling. Hoe verder ik wandel, hoe ouder de graven worden – de oudste schijnt uit 1636 te stammen.

Het is nu wel jammer dat de zon schijnt want zo’n plek dien je te zien als het regent en/of erg grauw is. In een brochure van het informatiecentrum lees ik (in het Nederlands) dat er zo’n 3000 graven staan hier en dat het complex is aangevuld met graven uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

Het is interessant om te zien – die oude verroeste hekjes om sommige graven heen – de naaldbomen en de groene bladeren die op de grond gewoonweg doorgroeien en het geheel een mystieke sfeer geeft.

Niet voor niets staat ook deze begraafplaats die tot de best bijgehouden Joodse begraafplaatsen van Tsjechië en Moravië behoort op de UNESCO lijst staan.

Aan het einde staan of hele kleine steentjes of zijn stukken kaal omdat de stenen weggehaald zijn omdat ze echt te oud werden. Ik laat de plaats even op mij inwerken als ik bij de omringende muur op een stuk rots ga zitten. Vooral als de zon door het bladerdek schijnt valt er een magisch licht op de vaak met mos overdekte grafstenen.

Jetzel en penne

Als ik van het kerkhof afkom bestel ik daar waar de finish is van de loopwedstrijd die blijkbaar net is afgelopen een grote bier (Jetzel uit Jihlava) en leg m’n jas op het gras neer. Als de zon doorbreekt is het opeens snik heet maar ik ben blij dat ik hem mee heb want als deze achter de wolken zich schuilhoudt is het fris.

Het stalletje ernaast verkoopt een plastic bord vol “penne” en de man maakt duidelijk dat ik nu ook een glas limonade o.i.d. gratis kan halen bij de kar waar ik net bier heb gehaald. De muziek staat te blazen totdat helaas de prijsuitreiking begint en de muziek wordt onderbroken door het opnoemen van de lange lijst met winnaars. Binnen een uur is alles opgeruimd en is de hele plek verlaten.

Ik wandel naar beneden terug naar de benedenstad en ga ‘ns kijken of ik m’n kamer al in kan. Da’s het geval en het kamertje is prima – ik check in.

trebic - tips & advies (2014)

Het treinstation van Trebic ligt 1 km ten zuiden van het centrum (“Karlovo Namesti”) terwijl het busstation op 500 meter van dit plein ligt. De stad ligt op de drukke treinlijn “Brno” – “Jihlava” en zo’n 14 treinen per dag reizen tussen deze locaties.

Maar je kunt ook de bus nemen.

Trebic – Brno: er gaat zeker een trein om 09:35 (die om 10:45 aankomt) naar Brno. De volgende ging om 12:02. Kosten zijn 70 Czk voor een enkeltje.

Naam : Krusovicka Pivnice A Penzion (Babak)

Adres : Cyrilova Ul

Prijs : 200 Czk (single)

Tel.nr. : 568 824 639, 723 759 694

Inhoud:

Het is aan de andere kant van de Jihlava rivier gelegen op 10 minuten afstand van het centrale plein en van de Joodse wijk. Beneden is een kroeg en boven zijn 12 bedden in 5 kamers. Het zijn oude kamers en alles is van hout – de keuken is een rommeltje en ben ik eigenlijk niet geweest.

Ik kon er pas om 16:00 in en moest ’s morgens de sleutels achterlaten in de kamer. Inclusief is een douche en een wc en er staat een tafel en stoel. Internet is niet beschikbaar.

De “Billa” supermarkt is net over de brug aanwezig.

BESTEDINGSTIJD:

De stad Trebic is leuk voor een halve dag – je kunt in deze de basiliek, de Jodenbuurt en natuurlijk de begraafplaats bezoeken. In principe hoef je dan niet te blijven slapen en je weg vervolgen.

TIPS:

Het kan weleens druk worden/zijn op de begraafplaats die je eigenlijk alleen moet zien. Ga dus (indien mogelijk) vroeg in de morgen als de dauw nog over de graven hangt heen of laat in de middag/begin van de avond – in de schemering moet het helemaal magisch zijn.