ACHTERGROND INFORMATIE - Tsjechië

* Bijgewerkt /m 2015 - wijzigingen voorbehouden.

Tsjechen zijn in de regel wat terughoudend wat niet verwonderlijk is gezien hun verleden. Ze kijken eerst de kat uit de boom al wordt dit met nieuwe generaties wel minder. Maar als men iemand eenmaal kent,  zijn Tsjechen heel erg trouw in hun vriendschappen en hebben ze heel veel voor hun vrienden over.  Hoe goed je het ook bedoelt, zeg de Tsjechen niet wat ze te doen of te laten hebben. Ze houden niet van betutteling of betweterij en vooral niet vanwege buitenlanders. Tsjechen zijn trots en behoorlijk patriottistisch en willen hier graag over vertellen en horen. Overtreed je deze regel, dan stel je meteen een afkoeling vast. Beroemd is de Tsjechische zelfspot maar ze zijn ook heel ijverig en een handig volk, met veel capaciteiten. Schrijven is daar een van. Tsjechen staan wat negatief (zijn bang van of wat dan ook) tegen anders denkende maar kunnen ook behoorlijk sceptisch tegen homoseksuelen, buitenlanders en zigeuners aan kijken. Ze hebben daarentegen niets tegen een goede verzorgingsstaat, abortus-, scheiding- en euthanasiewetten. Tsjechen zijn over het algemeen goed opgeleid en velen studeren in het buitenland. Bent u door Tsjechen aan huis uitgenodigd, zorg dan voor een cadeautje. Geef in de regel geen dure geschenken, want dan brengt u uw gastheer/vrouw in verlegenheid.  Goede cadeautjes kunnen bloemen, chocolade, koffie, een fles “Becherovka” of goede wijn, of iets typisch Nederlands (bloembollen of een ontbijtkoek) zijn. Voor de kinderen snoepgoed of speelgoed. Aan de voordeur doet u uw schoenen uit en krijgt u meestal pantoffels aangeboden. Zo niet, dan gaat u op kousenvoeten de kamer binnen. Omdat u een buitenlandse gast bent, zal men u dikwijls toestaan uw schoenen aan te houden, maar u maakt een goede indruk als u erop staat uw schoenen ook uit te doen. Ook in veel vakantiehuizen zult u bij binnenkomst doorgaans sloffen aantreffen. Kondig een bezoek bij Tsjechen altijd van tevoren aan! 

De man gaat een restaurant of café altijd eerst binnen, nooit de vrouw. En dat heeft niets met opschepperij of hegemonie te maken, maar is een oeroude gewoonte, die ook in West-Europa gebruikelijk was. De man controleert of het er "veilig" is. Tsjechische vrouwen staan er op dat de man als eerste binnengaat. Wil je de ober roepen doe dit dan met een discrete wenk. Lege borden worden meteen afgeruimd, ook als je disgenoten de maaltijd nog lang niet beëindigd hebben. Voor Tsjechen is dat heel normaal. Voor ons is dat wennen. Ons gebruik om met afruimen te wachten tot iedereen de maaltijd heeft beëindigd, zullen Tsjechen als ongepast ervaren. Ook dit Tsjechisch gebruik is zeer oud en was bij ons ook gebruikelijk, maar een nieuw soort etiquette heeft dat bij ons ongedaan gemaakt. Veel Tsjechen hebben thuis een grote (bier)kan staan die ze meenemen naar het café en daar laten ze hun bier in vol lopen. Als de Tsjechen vrijdagmiddag klaar zijn met werken worden de koffers gepakt en worden auto’s volgeladen en gaan mensen naar bus- en treinstation om erop uit te trekken. Veel families gaan naar het platteland waar ze over een (eigen) weekendhuisje (chata of chalupa) beschikken. Vaak is dit niet meer dan een simpel zelf getimmerde barak vaak omringd door een moestuin waar de Tsjechen zelf groente verbouwen. Er wordt vaak in de vrije tijd een activiteit zoals hardlopen, zwemmen of kano gevaren. Ook wordt er vaak gezocht naar bosvruchten of paddenstoelen gezocht. Elke succesvolle vindplaats wordt angstvallig geheim gehouden. De paddenstoelen worden gedroogd, ingemaakt en bijvoorbeeld in soep verwerkt. Dat is een bezigheid waar men heel intensief mee bezig is. Hoewel jaarlijks nog regelmatig vergiftigingen voorkomen met name bij gevorderde verzamelaars (!), gebruiken de meeste mensen het adagio: “verzamel alleen wat uw ouders ook al verzamelden”.

• Tsjechië het land is met de hoogste bierconsumptie ter wereld;
• Iedereen blijft in Tsjechië netjes op het voetgangerslicht branden – ook als er geen auto in zicht is.
• Heel veel Tsjechen roken nog dus houd hier rekening mee (soms ook in restaurants en cafés); mensen met een elektrische sigaret zijn zeer schaars
• Soms rijden tussen grote steden speciale grote luxe studentenbussen – deze zijn en fractie duurder dan de “gewone” bus maar je bagage wordt voor je in het ruim gelegd, je krijgt een koptelefoon (voor de TV schermpjes) en gratis koffie of thee.
• Een gering aantal Tsjechen spreekt Engels (of durven het niet te spreken) – soms spreken mensen Duits maar willen dit liever niet
• In Tsjechië kun je heel veel glaswerk en kristal kopen
• Mensen gaan hier in een vreemdsoortige “losse” rij staan op het perron op aankomsttijd;
• Klemtoon van Tsjechische woorden valt meestal op de eerste klemtoon
• Men met Kerst in Tsjechië (dus niet met Pasen) eieren beschildert om die in de boom te hangen
• Het aantal donkere mensen en moslims is zeer gering – Aziaten zijn meer aanwezig
• Camouflagekleding is in Tsjechië (nog steeds) “hot”
• Het in Tsjechië zeer gebruikelijk is dat in een restaurant je bord weggehaald wordt zodra het leeg is, ook al zitten je tafelgenoten nog te eten
• Reizen met de bus is goedkoper dan met de trein;
• In Tsjechië begint de werkdag al vaak om 6:00 maar is daarentegen ook wat eerder afgelopen – handig om te weten – restaurants zitten om 11:30 vol met werklui (en daarna kunnen gerechten niet meer beschikbaar zijn)
• Het aantal motoren en scooters is bedroevend laag
• Zelfs in Praag zijn de aanduidingen allemaal in het Tsjechisch – pak dus een kaart met deze aanduidingen anders zoek je je nog suf.
• In Tsjechië moet je rennen als het voetgangerslicht op groen springt
• Je moeten weten dat in dit land van vleeseters lastig is om in een restaurant vegetarisch te eten
• Betalen in de bus doe je meestal in de bus (en je koopt dus geen kaartje bij het loket van tevoren)
• In Tsjechië kun je goedkoop houten speelgoed kopen
• In Tsjechië staat bij het bier (meestal) het aantal graden vermeld; dit is een maat voor de sterkte van het te maken bier.
• In Tsjechië is het zeer gebruikelijk om te lunchen in een restaurant – voor 3 euro heb je een daghap te pakken
• Als je een letter in een woord verkeerd uitspreekt begrijpt een Tsjech je doorgaans niet;
• Op heel veel paaltjes langs de weg vind je in Tsjechië een dot “purschuim” – dit schijnt herten te belemmeren de weg over te steken;
• Er zijn gemiddeld veel (goedkope) Aziatische restaurants aanwezig in Tsjechië;
• Veel dorpen in Tsjechië hebben een vijver – dit was vroeger verplicht vanwege het watergebruik bij branden;
• Je betaalt zo nu en dan ook voor je bagage in de bus in Tsjechië
• Naar mijn weten kun je niet de bus nemen richting buurland Slowakije – alleen de trein.

De belangrijkste industrieën van Tsjechië zijn onder andere de machinebouw, de ijzer- en staalproductie, metaalbewerking, chemische productie, elektronica, bier, glas en keramiek. De belangrijkste agrarische producten zijn suikerbieten, aardappelen, tarwe en hop.

Slag om Austerlitz, Pilzen bieren (o.a. Budweiser), BATA (schoenenwinkels), aanslag op Reinhard Heydrich, Skoda fabrieken, Praagse lente, het propaganda concentratiekamp “Theresienstadt”.

Antonin Panenka (voetballer), Keizer Karel IV, Ivan Lendl (tennisser), Roman Kreuziger (wielrenner), Vaclav Havel (politicus), Pavel Nedved (voetballer), Oskar Schindler (Industrieel), Martina Navratilova (tennisster).

Voor West-Europese standaarden Tsjechië is nog steeds een tamelijk goedkoop land om in te reizen. Transport, eten en drinken en bezienswaardigheden liggen nog altijd op een lager tarief dan bij ons in het Westen. Praag daarentegen kan knap tegenvallen; vooral in het centrum en bij grote bezienswaardigheden kunnen prijzen op hetzelfde niveau liggen als bij ons.

Avondeten            : 100 Czk (gemiddeld)

Bus                       : 50 Czk per uur

Hostel (single)      : 210 Czk

Koffie (met melk)  : 15 Czk

Wijn (1 ltr)             : 22 Czk (in de supermarkt)

Bier (0,5 ltr)           : 32 Czk (in de bar)

Uitgezonderd de mensen die voor de wintersport naar Tsjechië reizen is de periode april tot en met oktober de beste periode om het land te bezoeken. Het land is dan het meest levendig, de natuur op haar mooist en alle bezienswaardigheden zijn in deze periode tenminste geopend. Vele kloosters, kastelen en musea sluiten hun deuren tijdens het winterseizoen of zijn dan slechts beperkt open. De enige uitzondering hierop wordt gevormd door Praag, waar het toerisme het hele jaar door een belangrijke bron van inkomsten vormt. Wat betreft het weer zijn de maanden juni, juli, augustus en in iets mindere mate september het meest aangenaam. De kans op zomers weer is in de periode het grootst. Vooral in juli worden er veel buitenactiviteiten georganiseerd zoals jaarmarkten, festivals en andere zomerse activiteiten.

• Cerny Petr (1963);
• The Death of Stalinism in Bohemia (1948);
• Operation Daybreak (1975; 7.2);
• Divided we fall (2000; 7.8);
• Samotari (2000; 7.8);
• Kolya (1996; 7.8);
• The Elementary School (1991; 8.2);
• Hangmen also die (1943; 7.6);
• All my good countrymen (1969; 7.8).

• http://archiv.radio.cz/history/
• www.ww2inprague.com
• http://jizdnirady.idnes.cz/vlakyautobusy/
• www.czechtourism.com
• www.camp.cz
• www.idos.cz
• www.radio.cz/en/archive/witnesswww.czecot.com