Thailand in de Tweede Wereldoorlog

Eind 1937 was “Phibun” als premier gekozen en werden d.m.v. propaganda nationalistische gevoelens gevoed en gekweekt bij het Thaise volk. Groot aanhanger en fan van Italiaans dictator “Benito Mussolini” werd ook hier in Thailand gedacht aan het terugkrijgen van gebied wat ooit tot het oude Siam had behoort.

Omdat deze gebieden in Engels (Birma) en Frans (Cambodja en Laos) lagen werd een campagne gelanceerd om (eerst) anti-Frans sentiment en gevoelens bij de bevolking op te stoken.

Omdat de VS en Engeland dit tegen de borst stuitte zocht Thailand steun bij Japan. Omdat Frankrijk in Juni 1940 grotendeels was bezet door Duitsland en de rest van het land bestuurd werd door het pro-nazi “Vichy” regime probeerde Japan voor Thailand druk op deze nieuwe regering te leggen voor teruggave van de verloren gegane gebieden.

De Japanners die de Franse havens en vliegvelden wilde gebruiken in Frans-Indo China voor een toekomstige aanval waren natuurlijk een gewillige handelspartner in deze. Alhoewel de Thai enthousiast waren over de terugvordering van verloren gebied was het enthousiasme van Phibun een stuk groter en fanatieker dan dat van Pridi en vele andere conservatieve Thaise politica.

Eind Januari werd er overeenstemming bereikt over teruggave van de verloren gegane gebieden in de Frans- Thai oorlog die op 5 Januari begonnen was tussen beiden landen.

Ondertussen werden ook geheime gesprekken gevoerd tussen Phibun en de Japanse militairen m.b.t. een vrije doortocht van Japanse troepen. Phibun had in eerste instantie positief gereageerd maar gezien z’n reactie een paar maanden later zou het tegendeel bewijzen (o.a. het non-agressie pact van 12 Juni 1940 tussen Engeland en Thailand).

In Februari van het jaar 1941 kregen de Britten lucht van de Japanse aanval op hun bezittingen in Z.O.A. en hun plannen om Thailand te gebruiken als basis. In Maart 1941 ging de “Vichy” regering van Frankrijk akkoord en gaf een 54.000 km2 zone in de grensstreek van Laos aan Thailand alsmede de bijna gehele provincie van Battambang in Cambodja.

Resultaat was dat Phibun’s ster rijzende was zeker omdat Frankrijk een Europese kolonist en grootmacht was. Maar omdat Japan hun relatie met “Vichy” niet al teveel op het spel wilde zetten en ook de Thai tevreden wilden houden voor de toekomst kregen de Thai uiteindelijk maar een kwart van hun geclaimde land en waren zij verplicht een groot bedrag als compensatie te betalen aan de Franse regering. De relatie tussen Thailand en Japan koelde direct af na deze teleurstelling.  

Steun bij de Geallieerden

In de zomer van 1941 zocht Thibun na de grote teleurstelling die Japan hem gaf steun bij de Britten en Amerikanen. Hij was op z’n hoede voor een Japanse invasie in z’n land. Hij had niet veel keus – Japan was op dat moment een zeer sterke militaire kracht in Z.O.A. en Thailand kon weinig verrichten tegen het land alleen. Hij dacht dat het beter was om de Japanners hun zin te geven dan tegen hen te vechten ook al was deze optie niet bijster populair bij de meeste Thai.

De Britten lagen op hun rug en de V.S. kon weinig betekenen voor Phibun na hun aanval op Frans Indo-China en zij waren neutraal. Churchill was voor een publieke waarschuwing zodat een invasie van Thailand direct een Britse oorlogsverklaring zou betekenen maar wilde zonder de steun van de VS niet tekenen.

In Augustus werden behoorlijke zware sancties tegen Japan opgesteld waardoor Japan een voorstel deed; zij zouden Thailand met rust laten en ook hun troepen uit Indo China terugtrekken als de Westelijke Geallieerden hun steun aan China zouden stoppen. Het voorstel werd niet geaccepteerd.

Op 6 December werden de eerste delen van de Japanse invasievloot gezien door Engelse verkenningsvliegtuigen in de Zuid Chinese Zee. De Engelsen konden weinig beginnen want het was onduidelijk waar de vloot heen ging, er was geen oorlogsverklaring met Japan en ook geen agressie tegen Engeland noch Thailand geuit.

Wel werden alle Engelse troepen in Maleisië in hoogste staat van paraatheid gebracht. Toen Japanners dichtbij de kust van Maleisië kwamen vielen de eerste slachtoffers van de oorlog in de “Pacific”.

Op 7 December de Japanse regering presenteerde de Thaise regering een ultimatum van twee uur om te reageren om hen een vrije doorgang te verlenen. Het Thaise leger bestond uit die tijd uit zo’n 25.000 redelijk getrainde soldaten tezamen met een reserve leger van hetzelfde aantal. Er waren zo’n 270 vliegtuigen beschikbaar waarvan ongeveer de helft militaire vliegtuigen. Het Japanse leger had een paar maanden geleden nog zo’n 100 moderne vliegtuigen geleverd.

De Thaise marine was nagenoeg te verwaarlozen nadat ze talloze boten waren verloren in de strijd in Indo China met Frankrijk.

De Japanners waren al in 1931 Korea binnengevallen en hadden inmiddels de Chinese provincie “Manchurije” gekoloniseerd. In 1937 waren zij China binnengevallen en hadden grote delen aan de oostkust van dit immense land veroverd. Maar het land wilde meer.

Zij hadden de droom om heel Oost-Azië te bevrijden van de Westerse kolonisten om zodoende hun plaats in te nemen als bevrijder en beschermers van dit deel van de wereld.

Een van de doelstellingen was de verovering van Brits Maleisië en Birma. Om dit te bereiken moest gebruik worden gemaakt van Thaise havens, spoorwegen en vliegvelden. Wat zij terdege niet wilden was in oorlog geraken met het Thaise leger omdat dit de invasie van bovenstaande landen zou vertragen, het element van verrassing zou wegnemen en het Thaise leger was gedisciplineerd en ervaren door de oorlog met Frankrijk. Japan wilde Thailand niet bezetten maar het zou fungeren als eenzelfde opzet zoals Duitsland Finland of Bulgarije deed.

De Duitsers waren zeer ingenomen met het plan aangezien het nog meer het Engelse leger zou verspreiden over de aarde. Japan had in Indo-China twee legers gestationeerd; het 15e zou Birma aanvallen en zou dus over de vlakte van Bangkok trekken terwijl het 25e leger bedoeld was voor de aanval op Maleisië en Singapore. Zo’n 100.000 Japanse soldaten stonden klaar voor de strijd.

Ook was ere en grote zeevloot geformeerd voor de landing in Kota Baru net over de grens in Maleisië. In totaal waren er 18 transportboten.

Ten zuiden van Bangkok en vlakbij het vliegveld werd ook flink gevochten tot de oproep tot het staken van de strijd. “Don Muang” het internationale vliegveld werd aangevallen door Japanse vliegtuigen die verschillende toestellen verwoesten.

Surat Thani

Het laatste doel toegelegd voor het Japanse 15e leger was de verovering van de stad “Surat Thani”. Tenslotte waren er de doelen van het Japanse 25ste leger die voor de Thaise schiereiland waren weggelegd die daarna konden oprukken naar Maleisië. “Pattani” en “Songkhla” waren beiden zeer belangrijke plekken die eerst veroverd diende te worden maar er werden ook Japanse troepen getransporteerd naar de Maleisische havenstad “Kota Bahru”.  

Rond de middag op 8 December werd er een proclamatie uitgegeven die een eind maakte aan de felle strijd die op vele plekken woedde.  Thailand zou overeenstemming hebben bereikt met Japan over een wapenstilstand en over de toelating van Japanse troepen over Thais grondgebied. Japanse troepen hadden weinig tijd en terwijl het 15e richting Birma optrok, trokken de troepen van het 25ste Japanse leger Maleisië in.

Chinatown in Bangkok werd bezet door Japanse troepen die het “Kamer van Koophandel” gebouw aldaar inrichten als hoofdkwartier.

Phibun’s beslissing om een wapenstilstand met Japan te tekenen bleek het einde van Engels premier “Churchill” wens een verdrag te sluiten met Thailand. Wel werden operaties “Matador” en “Krohcol” in het leven geroepen.

Binnen een paar uur na het tekenen van de wapenstilstand vlogen Japanse vliegtuigen richting Maleisië en Singapore voor luchtaanvallen om daarna op Thaise vliegvelden te landen. Ten tijde van de tekening van de wapenstilstand beschouwden de VS en Engeland, Thailand als Japan’s bezet gebied.  

Op 14 December tekenden Phibun en Japan een verdrag tussen de twee landen die Japan de mogelijkheid gaf vrij over de Thaise spoorwegen, vliegvelden, havens, barakken, wegen en zo meer te kunnen beschikken. “Pridi” werd ontslagen uit de Thaise regering om de weg hiervoor nog vrijer te maken. In een geheime clausule werd bepaald dat ook Thaise troepen deel zouden nemen aan de militaire operaties tegen Birma en Maleisië.

Een formeel verdrag werd tussen de landen op 21 December getekend. Onder grote druk van de Japanners zouden op 25 Januari, 1942 de Thaise regering zelfs een oorlogsverklaring naar de Britten en Amerikanen sturen. De Thaise afgezant in de VS weigerde de verklaring bij het witte huis af te geven en begon in plaats daarvan de “Vrije Thaise Beweging”. In de VS werden direct alle Thaise bezittingen bevroren maar de oorlog werd het land niet verklaard.  

Phibun ging niet overal mee akkoord; zo zou hij geen verdrag tekenen die de “volledige” oorlog inhield om zich te vrijwaren van een economische neerwaartse spiraal die z’n bevolking nooit zou goedkeuren. Thailand werd beloond voor z’n optreden door Japan met de noordelijke staten van Maleisië en het oostelijke gedeelte van Birma. Japan had daarentegen wel zo’n 150.000 soldaten gestationeerd in het land terwijl het begonnen was om de befaamde “doden spoorlijn” te laten bouwen door Aziatische krijgsgevangenen en gevangen genomen Geallieerde soldaten.

Alhoewel de meerderheid van de Thai overdonderd waren over de successen van de Japanners in begin 1942 al aan het einde van dat jaar was er een omslagpunt. De Japanners waren arrogant in hun houding tegenover de Thaise bevolking en men begon de door oorlog ontstane economische problemen te voelen. Vanaf het begin waren er onoverbrugbare issues geweest zoals de confiscatie van Geallieerde eigendommen, geld- en economische problemen, als wel de behandeling van de Chinese etnische minderheid in Thailand.

Aan het einde van de oorlog was Thailand in het geheel afhankelijk van handel met As-landen Japan en Duitsland.

Phibun’s populariteit bij de burgerij en het Koningshuis stortte heel snel in met de toegenomen Geallieerde bombardementen op Bangkok en bijvoorbeeld de oplossing om de gehele bevolking van de hoofdstad naar het noorden (malaria-gebied) van Bangkok te sturen.

De val van “Mussolini” in Italië kwam als een donderslag bij heldere hemel aan in Thailand, de Japanners en Phibun. Duits luchtmaarschalk “Goring” waarschuwde Tokyo dat Thailand weleens het volgende “oriëntaal” Italië zou kunnen worden.  

Thais verzet

In Amerika en Engeland werden Thaise verzetsbewegingen opgezet; omdat Amerika de oorlog niet had verklaard aan Thailand werd geld ingezet om dit te ondersteunen. Pridi had op het einde van de oorlog een verzetsbeweging (Free Thai Movement) 50.000 man op de been en kon zodoende “Phibun” afzetten.

In het begin van 1945 werd een opzet gemaakt van een groots plan om een Thaise opstand in werking te stellen t.b.v. de Japanners. Deze waren juist hun bezettingsleger te vervangen door een veldleger en goederen te stallen aangezien de kans heel groot was dat Thailand heel snel een frontlinie zou worden.

Bij “Nakhon Navok”, ongeveer 10 kilometer ten noordoosten van Bangkok bouwden de Japanners aan een defensieve linie. De atoombommen op Japan maakten de opstand overbodig. Pridi maakte wel direct een verdrag op zodat de oorlogsverklaring in 1942 ongeldig verklaard zou worden zodat Thailand zich officieel ook niet over hoefde te geven. De Thai wilden in eerste instantie de Japanners ontwapenen maar deze weigerden; dat moesten de Geallieerden maar beslissen.  

Omdat de “Free Thai Movement” zoveel had bijgedragen aan de oorlog tegen de Japanners vonden de Amerikanen het niet nodig dat Thailand als een verslagen land zou moeten worden behandeld. Engeland daarentegen eiste rijst leveranties aan Maleisië.

Frankrijk was nog steeds nijdig over de overname van delen van IndoChina door Thailand en wilde hun gebieden terug en anders zou het het land boycotten in de Verenigde Naties toe te treden.