Novi Pazar

Eindbestemming is de kuststad “Bar” in Montenegro en van sommigen had ik gehoord dat er geen ochtend-bus zou zijn, de ander zei dat je geen ticket kunt kopen en de derde meldde dat de bus niet stopt bij de stad zelf.

Ik zit naast een lokaal meisje die perfect Engels spreekt en die deze rit veelvuldig maakt. Ik maak mij dus totaal geen zorgen. Het eerste deel is over de snelweg richting Belgrado alvorens we deze afdraaien en naar de stad “Krusevac” rijden.

Bij Kraljevo gaan we (we zijn al zeker 2 uur onderweg) naar het zuiden en zien we de bergen opdoemen. We zijn al meer dan 4 uur onderweg als we bij het nietszeggende “Usze” stoppen voor een 20 minuten pauze.

De omgeving is hier prachtig -  hoge bergen, rivieren, veel groen en kleine dorpjes met oranje dakpannen. Eindelijk – het is inmiddels 15:30 geworden als we aankomen in Novi Pazar, niet ver van de grens met Montenegro en Kosovo. Het meisje stapt ook uit en wijst mij het centrum waar ik hopelijk een informatiecentrum kan vinden. 

Mijn zoekpartij naar een informatiebureau is hopeloos want er blijkt er hier geen te zijn. Gelukkig heb ik wat hotels opgeschreven en vraag na een klein rondje wandelen de straat waar er twee te vinden zijn.

Ik wandel de hele drukke hoofdstraat “28 November” af en twijfel nog verder te lopen. Een vrouw staat op de stoep van haar winkel te praten met haar buurvrouw als ik vraag of ze wellicht weten waar mijn straat zich begeeft.

Mobiele telefoons worden geraadpleegd en de vrouw twijfelt geen moment; ze sluit haar winkel en maakt duidelijk dat ze mij gaat brengen met haar auto die naast de winkel staat geparkeerd. Het is niet ver maar de weg is nogal stijl en ik zie twee panden met “sobe” staan – kamer.

Ik dank haar vriendelijk als ik de eerste herken als het hostel dat vol zou moeten zitten vanavond. De prijs van de ander klinkt overigens ook een stuk fijner en ik hap direct toe. 

Ik zie het straatbeeld totaal verschillend zijn van Nis – hier drinken de jongelui thee, koffie en frisdrank terwijl in Nis bier de hoofdmoot was. Bier is ook uit de kiosken verdwenen en ik zie veel meer mensen met hoofddoeken.

Moslims helemaal ingepakt lopen zij aan zij met meisjes die niet meer dragen dan een laag topje en kort rokje. Ik wandel richting de rivier die hier gekanaliseerd is en blijf even staan bij het houten islam-huisje op het plein en ik kijk even om mij heen.

Ik herinner mij dat de index mij een bevolkingsdichtheid vertelde die bestond uit bijna 90% Bosniërs en zo’n 10% Serviërs. Ook wonen er een klein aantal Montenegrijnen, Albanezen en er schijnen nog een paar duizend vluchtelingen te wonen uit Kosovo en Bosnië-Herzegovina. Hier zitten behoorlijk wat Serviërs bij. Tussen 1878 en 1908 werd deze regio bestuurd door Oostenrijk-Hongarije terwijl het daarna weer onderdeel van het Ottomaanse Rijk werd.

Pas in 1912 zou Servië tijdens de Eerste Balkanoorlog het recht toe-eigenen van “Sandzak”. Het is dus niet zo vreemd dat Turks nog steeds overal gesproken wordt en het hier soms eerder lijkt op Albanië of Turkije dan Servië, Montenegro of Macedonië. Maar het zijn vooral Serviers die tot de Islam bekeerd zijn tijdens de Ottomaanse periode. 

Ik passeer de brug over de “Raska” rivier waar het gigantisch druk is met mensen en kijk naar het vreemdsoortige modern-nouveau “Vrbak” hotel met rare puntdaken dat deels als brug fungeert. Ik wandel nu het Turkse gedeelte in waar de huizen lager zijn en de daken langer met oranje dakpannen.

Natuurlijk vallen direct de vele minaretten op en de stenen muren wat ooit een fort of kasteel is geweest. Ik neem een kijkje maar het wordt niet duidelijk wat het ooit is geweest – misschien wel delen van de oude stadsmuur.

Vanaf de “muur” heb je een goed zicht op de stad die in de vallei ligt omringd door groene heuvels. Verderop zouden de echte grote toeristische attracties van de regio liggen zoals de 10e -eeuwse Sint-Pieterskerk, het Durdevi- en Sopocani klooster en de Altun-Alem moskee. Allemaal moeilijk bereikbaar met openbaar vervoer en niet op loopafstand. Ik heb besloten deze allemaal niet te bezoeken en te genieten van deze vreemde architectonische stad met communistische appartementsblokken, afgewisseld met moskeeën en prachtige houten huizen.

Terug in de Turkse wijk geniet ik van de vele kleine winkeltjes die van alles en nog wat verkopen zoals hier al honderden jaren gebeurt. Een wirwar van kleine smalle steegjes, straatjes en pleintjes waar vooral de oude hamam opvalt die nu dienst doet als restaurant-terras. In het nieuwe Servische gedeelte, vind ik het busstation dat totaal niet is aangegeven.

Daar is het al net zo chaotisch als in het centrum; er is geen informatiebalie en ik moet morgen maar gokken waar de bus mij kan brengen. Ik besluit te genieten van een burek sir op het terras en bestel er ook een yoghurt bij – de Turkse manier.