Subotica

Reisverhalen - Servie

inleiding

Het is een behoorlijke wandeling van het hostel naar het treinstation maar het is een rechte weg dus het kan niet missen. Op de grote boulevard hebben verschillende mensen kleedjes neergelegd en proberen hun waar aan de man te brengen aan langslopende mensen.

Oudere mensen verkopen van alles; van een paar sigaretten tot een tennisbal, een paar oude verlopen schoenen en een vaarn die zo te zien vanochtend uit het park is getrokken.

Bij het station koop ik een broodje en een koffie en besluit voor het station even op de houten bankjes te gaan zitten

Ze zijn bijna allemaal bezet; als er geen rokende jongelui zitten dan wel dronkenlappen die hier hun huis hebben zo te zien. De trein zit maar half vol en het perron en station zijn redelijk vervallen.

Om 09:04 schokt de trein weg van z’n perron af terwijl de zon de wagon in komt schijnen. Kijkend naar het vlakke landschap dat volstaat met korenvelden en talloze grote silo’s schijnt het zonnetje de wagon in.

Subotica ligt in het uiterste noorden van de Bačka (het centrale deel van de Vojvodina), aan de grens met Hongarije. De stad ligt aan de rivieren de Tisa en de Donau en is al eeuwenlang van grote strategische betekenis. Het is bijna lunchtijd als we het station van Subotica inrijden.

art-deco stad

Ik wandel het station uit en zie een vierkant parkje voor me met prachtige herfstkleuren. Immigranten uit Irak, Afghanistan en Pakistan houden alle bankjes bezet – allemaal jonge mannen. Ik ben heel benieuwd hoe de meest Katholieke stad van Servie en ook meest Hongaarse stad (bijna 50% is nog steeds Hongaars) eruit ziet en begin m’n wandeling door de stad.

Ik wandel door de hoofstraat Korzo waar ik de eerste prachtige gebouwen tref – felgekleurd met Art Deco details. Ik kom uit op het grote hoofdplein van de stad “Trg Slobode” met het fantastische en immense stadhuis gebouwd tussen 1908 en 1912.

Het is jammer dat er hier een MacDonalds in gevestigd is ook al is het redelijk weggewerkt. Ik vind het informatiecentrum en vraag eerst een stadsmap die gelukkig gratis is. Ik wandel rond het “Hongaarse” stadhuis en kijk omhoog naar de prachtige kleuren, symbolen die ook schitterend afsteken tegen de nu al gele bomen die eromheen staan. Er is vandaag een soort van conferentie dus ik kan niet naar binnen wat wel jammerlijk is want ik had graag binnen willen pieken om het prachtige glas in lood te zien.

Ik wandel door een gezellige winkelstraat en neem een kijkje bij de synagoge van de stad gebouwd in 1902. In m’n reisgids stond nog dat ie zwaar gerenoveerd moest worden en dat gebeurt dus nu. Er staat een groot hek omheen en wordt op dit moment helemaal onder handen genomen. Er staan steigers omheen en je krijgt een beeld hoe het gebouw eruit moet komen te zien maar je ziet gewoonweg weinig op de voorpui na.

Werklui kijken naar mij als ik m’n fototoestel tussen de hekken probeer in te drukken om toch nog een redelijk plaatje te schieten van deze religieuze plaats die een van de enige overgebleven geloofsplekken is gebouwd in de Art Deco stijl.

Geschiedenis Subotica:

Eind 14e eeuw was Subotica onderdeel van het historische koninkrijk Hongarije. In 1526 komt de plaats in handen van het Ottomaanse rijk. De Turken verwoesten het gehele gebied en van de Hongaarse bevolking blijft amper iets over. Na de Turkse tijd ontwikkelde de stad zich pas weer; in 1686 kwam de stad in Oostenrijkse handen. Keizerin Maria Theresia gaf haar in 1779 de status van vrije koninklijke stad.

De bevolking bestaat daarna vooral uit Katholieke kolonisten, Hongaren en vooral ook Slavische kolonisten met een Katholieke achtergrond. Hierbij voegen zich later ook vluchtelingen uit de nog bezette Ottomaanse gebieden met een Orthodoxe achtergrond.

De stad wordt simpelweg Mariapolis genoemd. Tijdens de Hongaarse opstand van 1848 en 1849 vecht de gehele bevolking (ook het Slavische deel) voor de Hongaarse zaak. Uiteindelijk wordt in 1867 een compromis bereikt en wordt Hongarije semi-onafhankelijk binnen De Oostenrijks-Hongaarse monarchie.

In de tijd van de dubbelmonarchie wordt de stad steeds Hongaarser. Ondanks verdergaande Servische import wordt de stad vandaag de dag nog steeds voor 50% door Hongaren bewoond (waarmee het een van de meest Hongaarse grote steden buiten Hongarije is). In 1920 kwam Subotica aan Joegoslavië en werd de derde stad van het land.

De bloeitijd van de stad lag tussen het midden van de negentiende eeuw (toen ze een spoorwegknooppunt werd) en 1920 (toen ze een grensstad werd). Reden waarom de stad is gezegend met een veelvoud aan Jugendstil gebouwen.

Dan wandel ik door het gezellige Mattije Korvina waar wat gezellige eethuisjes begeven en dure hotels. Ik baal ervan om alleen een dagtrip naartoe te hebben gemaakt want de stad staat bekend om z’n heerlijke wijnen en goede eten.

Ik kom uit bij het “kunst galerij” wat echt het mooiste gebouw is wat ik voor een lange tijd heb gezien.

Het is een exotisch, surrealistisch, oriëntaals, Efteling-achtig gebouw met blauw en crèmekleurig oranje. Ik loop nog eens terug naar het centrum, zigzaggend en vind de stad een rare mix tussen betonnen communistische gebouwen, plekken die totaal verlaten zijn en dan weer een prachtig Habsburg gebouw met een gezellig terrasje.

In een van de zijstraatjes in het centrum ga ik op het terras zitten en bestel een kop koffie. Het is fijn om even niets te moeten en te genieten van de lokale mensen die hier de krant lezen, een sigaretje roken en van een bak koffie genieten. Ik maak nog eens een groot rondje door de stad alvorens terug te sjokken naar het treinstation. Om 16:30 heb ik de trein terug en kom 2 uur later aan in een pikdonker Novi Sad.

subotica - tips & advies (2017)

Het treinstation is aan de oostzijde van het centrum terwijl het busstation zo’n kilometer zuidelijker ligt.

Subotica – Novi Sad: er gaan zo’n 4 treinen per dag minimaal van Subotica naar Novi Sad (en verder naar Belgrado). Er gaat er zeker eentje om 16:30 die om 18:50 aankomt. Prijs ligt rond de 500 DIN. Retourtje is 938 DIN.

Als je zoekt op internet poppen er geen hostels op in Subotica. Volgens het informatiebureau in de stad zijn er wel degelijk voldoende “villa’s” (sobe’s) te vinden in de stad zelfs voor als weinig als 10 euro.

Ook is het mogelijk een kamer te vinden tussen 10 en 15 euro in het nabijgelegen Palica wat op zo’n 8 kilometer ligt.