Edinburgh

Bezienswaardigheden - SCHOTLAND

inleiding

Edinburgh mag dan wel niet de grootste stad van Schotland zijn, is het wel de hoofdstad – al sinds 1437 en is de zetel van het Schotse parlement . Het wordt wel eens aangeduid als de minst Schotse stad in Schotland – beïnvloed door z’n zeer gemêleerde bevolking, zijn locatie vlakbij Engeland en het massatoerisme.

Dat laatste is niet zo verwonderlijk – Edinburgh ligt op een zeer onvergelijkbare locatie – aan de zuidzijde van de Firth of Forth, bezit een schat aan evenementen (o.a. Edinburgh festival, Royal Edinburgh Military Tattoo en het internationale film festival) is het een architecten walhalla met een veelvoud aan historische belangrijke gebouwen en panden en wordt het omgeven door heuvels. Musea zijn er in overvloed.

Ooit was de haven het belangrijkste stuk grond van de stad (wat nu totaal geherstructureerd is en bijna alleen aangedaan wordt door cruiseschepen. Zeker is dat elke situatie die er in de Schotse geschiedenis iets toe gedaan heeft zich in ieder geval gedeeltelijk hier in de Auld Reekie (de oude roker) heeft afgespeeld.

Sommige mensen zullen de stad als gereserveerd of burgerlijk omschrijven maar de hoofdstad heeft een actief nachtleven en wordt sinds enkele jaren geteisterd door drugsoverlast en prostitutie.

Bij een bezoek aan Schotland mag de hoofdstad Edinburgh zeker niet vergeten worden.

highlights

Old Town en New Town

De binnenstad van Edinburgh bestaat uit Old Town en New Town. De Old Town bestaat uit het Edinburgh kasteel wat op een vulkanische rots is gebouwd en een hoofdstraat met stegen in een visgraatpatroon.

Deze hoofdstraat wordt de Royal Mile genoemd die loopt van het kasteel naar Palace of Holyroodhouse en staat boordevol prachtige gebouwen (o.a. appartementenblokken uit de 15e eeuw en de St. Giles kathedraal) maar ook veel souvenirwinkels.

Het kasteel is gebouwd op een rots (de Castle Rock waar Edinburgh is ontstaan). Genoemde stegen worden closes genoemd. De New Town is een schoolvoorbeeld van een zorgvuldig geplande stadsuitbreiding uit de 18e eeuw.

Het strekt zich uit rondom de winkelstraten van Princes Street, George Street en Queen Street. De bouwstijl die hier domineert uit de bouwperiode wordt Georgian genoemd.

Sinds 1995 staan de Old Town en New Town op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Holyrood, Calton Hill en Arthur's Seat

Op Calton Hill staat een Griekse Akropolis (Edinburgh wordt daarom wel het Athene van het Noorden genoemd.) en hiervandaan heb je een prachtig zicht over de gehele stad.

In het zuidoostelijke stuk van de Old Town loopt een 261 ha grote park van het koningspaleis Holyrood omhoog naar de 251 m hoge vulkaankegel Arthur's Seat. Bovenaan is er een panoramisch uitzicht over de stad, de rivier Forth en de omgeving van de stad.

Niet zo ver van de rand van het park ligt het hypermoderne, zich snel ontwikkelende deel van Holyrood rondom het Schotse parlement.

geschiedenis - edinburgh

Edinburgh begon als een fort op de gemakkelijk verdedigbare aan drie zijden verticaal aflopende Castle Rock. De eerste bewoners, oer-Schotten, leefden vanaf ongeveer 6000 v.Chr. aan de voet van deze rots. Nadat de Romeinen in de 1e eeuw n.Chr. naar Schotland oprukten, kwamen zij in contact met de Keltische stam van wie de vesting op de burchtrots stond. In de 7e eeuw werd het fort veroverd door de Engelsen inclusief heel Zuid-Schotland.

De Engelsen noemden het fort Eiden's burgh. ("Burgh" is zowel Nederlands als oud-Engels voor: burg, burcht, fort, veste, vesting of versterking). In de 10de eeuw werd het fort terugveroverd door de Schotten. In 1070 bouwden de koning Malcolm III van Schotland Canmore en zijn katholieke Engelse echtgenote Margaret de eerste burcht op de rots.

Tussen 1084 en 1153 stichtte hun gelovige zoon, David I van Schotland, Holyrood Abbey en de stad (burgh) Edinburgh rond de burcht.

Verovering

In 1290 probeerde Engeland na de dood van Margaret (koningshuis MacMalcolm) Schotland te heroveren. Edinburgh werd platgebrand, maar werd toch benoemd tot hoofdstad van Schotland, nadat Robert the Bruce Edinburgh in 1329 tot koningsstad bekroonde.

In 1371 begon met Robert II de Stuart-dynastie, 'Stewart' op zijn Engels. Met Leith als haven werd Edinburgh al snel een belangrijk handelscentrum. Toen in 1573 een burgeroorlog ontstond, stond Edinburgh aan de kant van Maria, totdat het in 1573 werd heroverd.

In 1603 erfde de zoon van Maria, Jacobus VI van Schotland ook de Engelse troon en verhuisde de hofhouding naar Londen. In het kader van de vereniging met Engeland (Act of Union) in 1707 werd het Schotse parlement opgeheven. Edinburgh en Glasgow hadden baat bij hun pro-Engelse houding en maakten een economische bloei door.

Het gouden tijdperk

Tijdens het gouden tijdperk in de 18e eeuw werd de gregoriaanse New Town gebouwd. De sociale kloof tussen de rijke New Town en de vuile stegen van Old Town was enorm. Station Edinburgh Waverley en Forth Bridge stonden voor de technische vooruitgang, maar op economisch gebied werd Edinburgh door Glasgow met zijn zware industrie afgetroefd. In 1934 werd de Scotts National Party (SNP) opgericht. In de volgende decennia werd hun roep op verregaande decentralisatie (devolution) steeds luider.

In 1996 gaf Engeland de Stone of Destiny (Steen van het Lot) terug, waarop de Schotse koningen gekroond werden. Een jaar later spraken de Schotten zich in een referendum uit over meer autonomie. In 1999 opende koningin Elizabeth II het Schotse parlement, het eerste sinds 1707. Een rampzalige vuurzee vernietigde in 2002 Cowgate en delen van de oude stadskern.

>> Lees hier de gehele Schotse GESCHIEDENIS

film

"Trainspotting' - (1996; 8,2)

Trainspotting vertelt het verhaal van de werkloze Mark Renton die samen met zijn zogenaamde vrienden het alledaagse leven in Edinburgh kleur probeert te geven.

Hun leven bestaat voornamelijk uit bier drinken, uitgaan, drugs en voetballen totdat opeens alles veranderd.