ACHTERGRONDINFORMATIE - Schotland

* Bijgewerkt t/m 2014 - wijzigingen voorbehouden.

Schotten hebben vaak een naam voor een groep ongeregeld die niet kan praten maar het altijd moet oplossen met het zwaard of vuist. Maar het tegendeel blijkt de waarheid te zijn - Schotten zijn vriendelijk, behulpzaam en gastvrij. Ze zijn wel wat gereserveerd, geven zich niet makkelijk bloot en zijn zeer gepassioneerd als het over hun politiek, sport of geloof gaat. Ze hechten een grote waarde aan legenden en tradities en zijn goed op de hoogte van hun eigen geschiedenis. Naast een soort van nationale verbroedering voelt de Schot ook een enorme verbondenheid met zijn familie. Ze zijn trots op hun afkomst, de Schotse ruit, hun clan en traditionele gerechten hoe “erg” deze ook zijn voor “buitenlanders”. De kop thee met melk hoort daar zeker ook bij. Wist je dat ongeveer 10% van het maandloon gespendeerd wordt aan rookgerei en drank? Noem een Schot ook nooit een Engelsman. Vooral in de hooglanden speelt religie nog steeds een dagelijkse rol terwijl het hoe verder je naar het zuiden reist minder belangrijk.

Een van de meest Schotse attributen is de doedelzak waarmee de traditioneel Schotse muziek mee wordt gespeeld. De folkloristische muziek van Schotland is geworteld in de Gaelische of Keltische traditie, terwijl die op de eilanden meer is beïnvloed door de Scandinavische cultuur. De dorpen in de afgelegen gebieden van de Highlands organiseerden samenkomsten of "ceilidhean", waar muziek, dans en poëzie voor amusement zorgden. Rondtrekkende muzikanten waren altijd welkom. Misschien komt hier de grote en gemeende gastvrijheid wel vandaan. Ieder jaar in september zijn er doedelzak-wedstrijden door het hele land. Vreemd genoeg komt de doedelzak oorspronkelijk uit het Romeinse Rijk.

Naast de thee met melk komen meerdere gewoontes en gebruiken van de Schotten “gevaarlijk” overeen met hun vaak niet zo geliefde zuiderburen – de biscuitjes bij de zeer “zware” thee, de dubbeldekker en het voor ons zeer overdreven - constant excuseren (ook als het jouw schuld is).

In Schotland is er natuurlijk de opvallende kleding – de kilt en de tartan. De Tartan is een geruite Schotse stof die er in vele kleuren en motieven is. De tartan wordt ook gebruikt om de welbekende kilt van te maken. Het patroon van een tartan wordt gemaakt door met afwisselende stroken gekleurde draden te weven. De kilt was aanvankelijk de traditionele klederdracht van de Highlands. De kilt bestaat uit een lap tartan van 7 tot 8 meter, die tot op de knieën hangt. Het dragen van een kilt is een echte kunst en alleen weggelegd voor mannen. Een andere opvallendheid van de Schotten is dat ze vreselijk bijgelovig zijn. Nergens in de hele stad is een zwarte kat te vinden en op straat zie je de mensen in een grote boog om een ladder heen lopen. Een ander mooi staaltje Schots bijgeloof is het spuwen voor geluk.

De Schotten zijn een zeer inventief volkje. Sommige wetenschappers beweren dat de Schotten de meeste nuttige uitvindingen gedaan van alle bevolkingsgroepen ooit bestaan. Om er een paar te noemen; de uitvinding van de televisie, de telefoon, de radar, de fiets, het elektrische licht, de gasmaskers, morfine, de stoommachine, de postzegel, jam en golf. 

Tenslotte zijn er de traditionele sporten – de hooglandsporten - Elk jaar in de zomer worden de Highland Games gehouden. Gekleed in een kilt moeten de deelnemers boomstamwerpen, touwtrekken, steenwerpen, worstelen, kogelstoten en hamerwerpen. Ook is er Schots volkdansen. 

Schotland exporteert veel aardolie, wol, chemicaliën, whisky, vlees, elektrische apparaten, vis en mineralen.

Terroristische aanval in Lockerbie, de kilt, onafhankelijkheidsoorlogen met Engeland, monster van Loch Ness, glens’ en clans, midgies, landing Hess WWII, haggis, voetbalwedstrijd – the old firm (Celtic – Glasgow Rangers), puffins, de doedelzak, regen, toneelstuk MacBeth, de Hooglanden en whisky. 

Tony Blair (politicus), Wiliam Wallace (vrijheidsstrijder), Mark Knopfler (zanger Dire Straits), Sean Connory (acteur), James Watt (uitvinder), Robert the Bruce (vrijheidsstrijder), Sir Alex Ferguson (voetbaltrainer), Gordon Ramsay (TV kok), Robert Burns (dichter), David Livingstone (ontdekkingsreiziger), Andy Murray (tennisser), Rob Roy (vrijheidsstrijder), Gordon Brown (politicus), Rod Stewart (zanger), Derek Ogilvie (medium) en Sir Walter Scott (schrijver en dichter). 

Eten is nagenoeg hetzelfde bedrag als in Nederland – goedkoop avondeten kun je het beste doen in pubs. Daar kun je een fish & chips krijgen voor zo’n 6 euro. Aangezien wij wild hebben gekampeerd (wat dus legaal is in Schotland), spullen uit de supermarkt zelf hebben opgewarmd en in een eigen auto hebben gereden kan ik niet zoveel zeggen over het “gewone” backpackers-leven in Schotland. Wel heb ik gelezen dat hostels niet al te duur zijn en ook het vervoer (als deze rijden – let op vooral in de hooglanden) redelijk goedkoop zijn. 

In principe zijn de zomermaanden Juni, juli en augustus de beste maanden om naar Schotland af te reizen. Maar vooral in Augustus (en zeker als je gaat kamperen) zijn er in de hooglanden heel veel midgies (kleine bijtvliegjes). 

• The Last legion (2007; 5,4)
• Elizabeth I (2005; 8.0) serie
• Braveheart (1995; 8,4)
• Whisky Galore (1949; 7,3)
• Mrs. Brown (1997; 7,3)
• Centurion (2010; 6,4)
• Highlander (1986; 7.2)
• Trainspotting (1996; 8,2)
• Rob Roy (1995; 6,8) 

• Nick Thorpe  - Adrift in Caledonie
• Ron Verhoef  - De geschiedenis van Schotland
• Emily Bronte - Wuthering Heights
• Allan Massie - The Thistle and the Rose; six centuries of love and hate between the Sc a.t. English
• Ian Rankin    - The Falls