Prokhorovka

Monter doet ze voor mij de voordeur open en ik wandel de frisse morgen in waar de zon al opkomt. Voor de deur zoek ik tevergeefs naar een paaltje voor de stop van de tram maar Marina hangt uit het raam met een peuk en wijst naar de hoek – daar moet hij stoppen.

Een roedel straathonden loopt voorbij, eentje achtervolgt door een kat. De tram is gelukkig niet zo druk en ik vraag nog even voor de zekerheid of deze naar de “autoboes-vokzal” gaat – dat gaat ie en ik ga met een gerust hart zitten.

Het wordt wederom een hele rit door de stad – we rijden door achtertuinen, langs vierbaans wegen, door gewone straten, parken en plantsoenen – soms vraag ik mij af of ze een hele tour in elkaar gedraaid hebben voor toeristen zo lang duurt het.

Maar uiteindelijk stoppen we bij een busstation en ik maak voort om als eerste bij de ticketcounter te staan waar altijd een rij staat en ik altijd al naar adem hap als ik een kaartje moet bestellen. Nu ook weer – het meisje schudt nee en ik “ja” – ze maakt duidelijk dat de bus naar “Belgorod” gaat en ik weet dat deze stad een stuk verder ligt dan waar ik heen wil – Prokhorovka.

Ik laat m’n paspoort zien maar een ticket kan ik niet kopen – moet ik deze in de bus kopen dan? Ik wandel naar platform 9 en zie daar ook in Cyrillisch Belgorod staan – niet zo vreemd want mijn bestemming ligt op de route  heb ik gezien op de kaart – misschien bedoelt ze dat ik over moet stappen?

Maar waarom zet ze dat dan niet op het papiertje wat ik net onder haar neus heb geschoven? Ik slenter op het perron, koop een koffie bij een kraampje en dan komt een mevrouw naar mij toe die blijkbaar alle tickets invordert. Als ik zeg dat ik geen kaartje heb neem ik haar mee naar het loket waar ik net door het blonde meisje ben geweest. Ze beginnen weer een heel verhaal en ik snap er niets meer van.

Nu krijg ik wel een kaartje en kan opmaken dat daar inderdaad Belgorod opstaat – voor de kosten hoef ik niet te gaan jammeren gelukkig. Er rijdt een busje het station op en deze stopt op m’n halte – de chauffeur krijgt instructies van de conductrice en ik hoop voorin te kunnen plaatsnemen. Nee, m’n nummertje geeft aan dat ik links achterin zit – de meest isolate plek in het busje waar ik totaal geen contact met de chauffeur en ook nog ‘ns niet m’n knieën kwijt kan omdat de stoel voor mij bijna tegen m’n zitting is aangebouwd.

Als we even stoppen bij een busstation kan ik mooi even m’n benen strekken en weer even met de chauffeur praten zodat hij mij niet vergeet – de Russen gaan plassen en steken snel een sigaret op.

Naarmate we dichterbij komen zie ik het eerste oorlogsmonument –nu zie ik obelisken, een tank en een memorial maar ook een oud vrouwtje die moederziel alleen met twee emmertjes fruit aan de kant van de weg zit.

Na nog een stop maant hij mij naar voren en ik wijs naar de bushalte die haaks op de onze staat. De chauffeur wil geld maar daar ga ik niet aan beginnen. Voor wat? Ik heb geen grote tas en ik heb betaald tot Belgorod, wat wil hij nou? Ik klop op z’n schouder, lach m’n grootste lach maar de man is dood serieus. Dan zwaai ik hem gedag, bedank hem en wandel weg – achter mij hoor ik hem mopperen. Het is pas half tien dus ik heb nog zeeën van tijd.

Op de hoek staat een vrachtwagen met een “katusja” raketinstallatie erop gebouwd en een oude houten molen.

Zo te zien komt hier niet al te veel openbaar vervoer en bij de zoveelste lada die passeert gebruik ik de Russische liftmethodiek om rustig met m’n hand heen en weer te gaan. Deze stopt en aangezien de deur niet opengaat komt de man uit de auto en vraagt (dat denk ik) waar ik heen wil. Ook hij gaat naar Prokhorovka en ik stap in.

Tenminste als ik de deur open kan krijgen. Ik zie helemaal niets van al die gigantische grote tankgreppels, loopgraven en andere zaken die gebouwd zijn om de Duitsers tegen te houden in de grootste tankslag allertijden. Het is een rustig gebied met korenvelden, andere gewassen en hier en daar een paar huizen en bos. We passeren het bord dat aangeeft dat we “Prokhorovka” inrijden en we zien grote suikerfabrieken staan.

Gelukkig heb ik gisteren de twee sites opgeschreven die ik hier graag wil zien bang dat ik straks de hele stad doorwandel zonder ergens te komen. Ik heb er ook rekening mee gehouden dat ik straks m’n notebook moet openen om de foto’s van de kerk en het slagveld te moeten laten zien. De man in de auto gromt wat als ik hem het papiertje geef. De kerk weet hij wel denk ik. Het stadje is een uitgebreid gebied zonder kern of benoemen waardige dingen – allemaal laagbouw en plukjes huizen hier en daar.

We rijden langs een parkeerplaats vol T-34 tanks en een paar artilleriestukken – erachter is een museum en ik ga ervanuit dat dit het museum is wat ik op internet heb gevonden en vandaag gesloten is. Maar het lijkt wel veel kleiner. Ook staat er een kleine witte toren gelijk aan de kerk die ik straks ga bezoeken. Als we stoppen voor de kerk die ik direct herken wil ik de man 100 Roebel geven maar de man wil er niets van weten en ik bedank hem voor de lift.

Ik heb behoorlijke trek gekregen en neem plaats op een van de vele houten bankjes die hier staan in het zonnetje en maak m’n tas open. Kijkend naar de witte toren van Pisa (want daar heeft hij wel wat van weg) eet ik m’n broodjes die ik gisteren gekocht heb. Ik kijk naar de andere monumenten op het pleintje en wandel de kerk in die gelukkig wel open is.

Deze kerk is na de oorlog gebouwd ter nagedachtenis aan de Sovjet soldaten die hun leven gaven voor het Moederland tijdens de tankslag. De namen van 7.000 omgekomen soldaten zijn op een bijzondere manier deel uit gaan maken van het interieur van de kerk.

Het is gezegd – het is een vreemd verschijnsel al die grote marmeren plaquettes met namen naast Bijbelse fresco’s en een groot gouden altaar zoals in vele Russisch Orthodoxe kerken maar het is ook weer niet zo vreemd als je denkt.

Er zijn zoals ik eerder heb gezien totaal bedekte grote koepels, grote bandelieren met lichtjes en dus veel fresco’s en namen.

Na een rondje wandel ik de kerk uit en kijk naar het opmerkelijke monument van drie of vier tanks die over elkaar heenrijden wat voor het museum is gebouwd. Er staan talloze plaquettes met Russisch schrift maar ook veel bloemen en kransen. Ik probeer naar binnen te kijken en tegen beter weten in is de deur open.

Ik wandel om het museum heen en daar ligt het behouden slagveldje – het mini slagveld. Jammer genoeg ligt het moderne gebouw waarin het museum is gevestigd ernaast, net als een drukke weg en nog wat andere gebouwen die het zicht vertroebelen.

Er zijn wat (nagebouwde) houten loopgraven, er staat een tank, een artilleriestuk, wat roestige helmen en stukken van andere wapens. In de houten bunker schrik ik mij dood want er zitten twee vrouwen tulpen te rooien o.i.d. Ik maak een rondje maar het is moeilijk voor te stellen dat hier deze vreselijke slag heeft plaats gevonden. Tenslotte wandel ik nog even naar de weg en kijk over een leeg veld waar dus ooit de slag voor kilometers zich heeft uitgebreid.

Het is tijd om terug te gaan.