Moskou

Kremlin e.o. (o.a Rode plein en mausoleum Lenin):

Het Kremlin is na het Witte Huis in Washington het belangrijkste en meest genoemde politieke gebouwencomplex ter wereld. Hiervandaan regeerden “Ivan de Verschrikkelijke”, Lenin, Stalin, Gorbatsjov en vandaag de dag president Poetin.

Al in 1150 werd hier begonnen met een gefortificeerd complex – in de 14e eeuw werd er een stenen muur gebouwd met ongeveer dezelfde afmetingen als het huidige Kremlin vandaag de dag. In de omheining (die te bezoeken is als museum) zijn een paar zeer belangrijke (en kenmerkende) kathedralen en andere gebouwen.

De belangrijkste is wellicht de moeder der Russische kathedralen – Oespenski kathedraal – prachtig versierd met fresco’s werden hier ten tijden van de tsaren de koningen en andere hoog beklede mensen geerd en ingezegend. Andere kathedralen zijn de aartsengel Michael, waar tsaren trouwden en werden begraven en de kathedraal van de verkondiging. 

Het Gum en het Mausoleum

Net buiten het Kremlinmuren (tussen het Kremlin en het Rode Plein in) kun je vandaag de dag (gratis) het Lenin mausoleum bezoeken. Ook hier zijn grootheden zoals Stalin, Brezhnev en Zhoekov begraven.

Het Rode plein wordt opgesierd door enerzijds de rode baksteenmuren van het Kremlin; de andere zijde wordt grotendeels ingenomen door het zeer luxueuze Gum warenhuis.

Het plein zelf heeft misschien negatieve faam opgebouwd door de militaire parades – in WWII rolden de tanks rechtstreeks van de fabriek via het Rode plein naar het front – tijdens de Koude oorlog werden hier de meest moderne raketten aan het Westen getoond om deze te herinneren aan het wapenarsenaal van de Russen.

Maar het meest bekende gebouw waar Rusland altijd mee geassocieerd wordt zijn de gekleurde uivormige koepels van de St. Basiliuskathedraal. 

Tenslotte is het je plicht om een rondje te maken in het naastgelegen Alexandrovsky park – romantische waterpartijen maar je kunt ook eer bewijzen bij de tombe van de onbekende soldaat inclusief eeuwige vlam.

Park Pobedy e.o.

Nadat de Russen zich hadden teruggetrokken vanaf het slagveld van Borodino (zie onder) verschansten zij zich hier wat nu o.a. park Pobedy is. Het hele gebied is omgetoverd tot militair eregebied en bestaat uit verschillende musea, monumenten en gedenktekens.

Ten eerste heb je het Borodino panorama wat natuurlijk de hele slag uitbeeld. Er is een grote boog gebouwd die ons moet helpen herinneren aan de uiteindelijke verlies van Napoleon in Rusland (en wellicht z’n totale vernietiging die erop volgde).

Ook staan er buiten op straat een hele rits aan T-34 tanks opgesteld en is er het museum van de “Grote Patriottische” oorlog die de bekendste slagen vermeld. Tenslotte is er ook een museum ter ere van de Joodse gevallenen in de Holocaust.

Novodevitsji-begraafplaats en klooster:

De Novodevitsjibegraafplaats bevindt zich bij het Novodevitsjiklooster in Moskou. Deze begraafplaats wordt beschouwd als één van de meest prestigieuze in Rusland, en was qua status tijdens het Sovjet-bewind alleen ondergeschikt aan de Kremlinmuur.

In de Novedevitsji begraafplaats zijn de graven te vinden van talloze prominenten.

Zo liggen er belangrijke politici (zoals Chroestjov en Molotov), schrijvers (zoals Tsjechov), schilders, componisten, musici, filmregisseurs en wetenschappers.

Het was hier na 3 maanden terugtrekken dat de Russen het opnamen tegen het Gran Armee” van Napoleon. Honderdduizenden doden tot gevolg.

De Russen trokken terug maar de Fransen verloren teveel goede soldaten. Zo’n 100 km2 groot was het slagveld maar dit is het centrale gedeelte geworden en het bevat een museum en talloze monumenten. Opmerkelijk genoeg kozen de Russen hier in December 1941 wederom om hier slag te leveren – nu met de nazi’s die het ook op Moskou hadden gemunt.

Je kunt een wat gehaaste dagtrip maken naar dit interessante gebied.

Soezdal:

Soezdal is een van de steden die de Russen als de “gouden ring” rond Moskou beschouwen. Ooit de hoofdstad van het oude Rusland, nu een toeristisch oord vol prachtige kloosters, kerken, oude fel gekleurde houten huizen en een relaxte atmosfeer.

Je kunt het klooster waar de afgedankte tsaren vrouwen verbleven of het Kremlin die je niet kunt missen door de aanwezigheid van de kathedraal van de heilige maagd Maria met z’n fel blauwe ui-vormige koepel met gouden stippen.

Het beste is om hier twee nachtjes te blijven en te slapen in een Gostevoy Dom (een gasthuis) zodat je kunt genieten van de Russische gastvrijheid. Lees hier het “Reisverhaal” over Soezdal.

In 1156 bouwde Dolgoroeki een houten muur en een gracht rond de stad. Deze hadden echter niet het gewenste resultaat, want in 1177 werd de stad tot de grond toe afgebrand en haar bevolking uitgemoord. In 1237-38 werd de stad door de Mongolen veroverd, en opnieuw werd de stad afgebrand en de bevolking uitgemoord.

De stad herstelde zich echter en werd de hoofdstad van het onafhankelijke vorstendom. Vanwege haar strategische positie nabij de bovenloop van de Wolga groeit de stad langzaam maar gestaag. Ook haar stabiliteit en rijkdom trekt vluchtelingen van elders in Rusland.

Het 3e Rome

Langzaam breidt de stad zich uit en onder Ivan I verslaat Moskou Tver in de strijd om de troon van Vladimir. De Khan van de Gouden Horde probeert aanvankelijk de macht van Moskou in te perken, maar als de macht van Litouwen groeit, ziet hij in Moskou een belangrijke bondgenoot. Onder Ivan III bevrijdt Moskou zich van de Mongoolse overheersing en groeit uit tot hoofdstad van geheel Rusland (tot de 17e eeuw Moskovië genoemd). Moskou blijft de hoofdstad van Rusland tot 1712 en noemt zichzelf even (na het verlies van Constantinopel aan de Turken) het derde Rome.

In dat jaar roept tsaar Peter I van Rusland Sint-Petersburg, dat hij in 1703 liet stichten, uit tot nieuwe hoofdstad. 

In 1812 begon Napoleon zijn Russische veldtocht aangezien tsaar Alexander zich niet aan de afspraken hield m.b.t. de handel met Engeland. Na een onbesliste strijd vlakbij Moskou in Borodino stond Napoleon met z’n “Gran Armee” op 14 september 1812 stond hij voor Moskou, maar op het moment dat hij met zijn legers bezit nam van Moskou, brak de bekende brand van Moskou uit.

De brand van Moskou verwoestte driekwart van de stad.

Na de terugtrekking van Napoleon werd echter direct begonnen met de wederopbouw, in deels Europese stijl, maar (en zich daarmee onderscheidend van Sint-Petersburg) met behoud van haar eigen oosterse stijl.

Wat opviel was dat de brand vooral veel ruimte had geschapen: het Rode Plein werd een echte openbare ruimte van waaruit drie nieuwe avenues uitwaaierden over de stad, verbonden door twee grote ringwegen (de Boulevard-ring en de Tuinring), die ook nu nog steeds de belangrijkste aders van de stad vormen. Er werd ook veel privé-geld gestoken in de herbouw van de stad en het duurde niet lang of de avenues werden geflankeerd door elegante villa’s en grootse paleizen. 

Moskou opnieuw hoofdstad

Na de Russische Revolutie maakt Lenin omstreeks 1918 Moskou opnieuw de hoofdstad. Ook omdat hij bang was dat de Duitsers zich vlakbij Leningrad bevonden. Gedurende de hele Sovjetperiode bleef ze het centrum van de macht en ook nu zetelt de regering van Rusland nog altijd in het Kremlin.

Na WWI volgde onder Stalin een industriële Revolutie en historische gebouwen zoals kathedralen en monumenten werden vernield voor nieuwbouw. Eind 1941 stonden de nazi’s op 30 kilometer van het Kremlin toen een uit Siberië overgekomen legereenheid hun stopten met hulp van een zeer vroege wintervorst. Onder Kroetsjov werden grote nieuwe woonwijken opgetrokken rond het centrum van Moskou.

Tijdens de Koude Oorlog werd zo’n derde van de hoofdstad’ industriële productie en een kwart van het arbeidskapitaal gebruikt voor de defensie. De KGB liet een tweede (geheime) metrosysteem onder de stad aanbrengen. Op 18 Augustus 1991 reden er zware Russische tanks in de straten onderweg om een coup voor te bereiden. President Jeltsin klom op een van de tanks en wist de coup te doen mislukken.

Eind jaren 90 volgden enkele zware terroristische aanslagen op o.a. de metro – velen wezen Tsjeteense rebellen aan maar eisten de aanvallen niet op. In 2002 wandelden een groep Tsjetsenen “behangen” met explosieven een Moskou’s theater in en hielden 800 mensen gegijzeld totdat Russische elite troepen binnen vielen – resultaat was 120 doden en tientallen gewonden.