De slag om Borodino (1812)

Napoleon trok met z’n Grande Armee in de zomer 1812 ten strijde tegen Rusland waar tsaar Alexander I aan de macht was. De Russische bevelhebber Tolly trok met z’n leger vanaf de Pools-Russische grens terug, de verschroeide aarde strategie toepassend zonder enig duel te leveren met de Fransen.

Hij was van mening dat het Franse leger niet verslagen kon worden in het open veld en wilde de aanvoerlijnen van Napoleon zo ver mogelijk strekken voordat hij de aanval koos.

Tsaar Alexander

Tsaar Alexander kondigde een Patriottische Vaderlandse Oorlog af en verving Tolly voor Koetoezov, een teruggeroepen veteraan van vroegere Turkse oorlogen en geliefd bij de Moskouse adel. Maar ook hij durfde het niet meteen aan om de Fransen in een reguliere veldslag te confronteren.

Pas op 125 kilometer ten westen van Moskou vond hij 'geschikt terrein' om slag te leveren – Borodino. De Rus stond onder druk van z’n superieuren en de bevolking om de strijd aan te gaan voordat de Fransen de Russische hoofdstad zouden bereiken. Hier wierp hij verdedigingswerken op en wachtte op het Gran Armee wat Moskou wilde bereiken voor de winter inviel. Het Russische leger bij Borodino bestond uit zo’n 125 tot 150.000 man; deels uit reguliere troepen, deels uit burgermilities uit Moskou en Kozakken.

De Fransen zouden naast een kleiner leger ook minder kanonnen tot hun beschikking hebben. De Slag bij Borodino was wellicht de grootste eendaagse slag in de napoleontische oorlogen tijdens de veldtocht van Napoleon naar Rusland en de grootste ooit gevoerde slag tot dan toe. Er namen ongeveer 250.000 soldaten deel aan de slag.

Toen Napoleon de Russische stellingen in kaart had gebracht, leek zijn befaamde tactische inzicht hem te hebben verlaten. Hij gaf orders voor een frontale aanval op de Russische verdedigingswerken. Deze simplistische tactiek wordt vaak toegeschreven aan zijn ziekte van dat moment.

Hij wilde het Russische leger in één dag beslissend verslaan.

De Franse aanval was wel succesvol, maar er werd een hoge prijs voor betaald. Omdat de Russen hun troepen in de diepte hadden opgesteld, bevond er zich zo'n honderd passen achter elke linie een volgende.

Dit betekende ongetwijfeld hun redding, want wanneer de Fransen door een linie heen braken, stonden ze voor een nieuwe muur van soldaten en slaagden ze er niet in een beslissende doorbraak te forceren. Andere delen van het slagveld gingen keer tot keer van hand tot hand. De slag eindigde in tactische zin onbeslist, maar de Russen trokken wel terug.