KGB - overheidsdienst

KGB is de afkorting van de Russische naam dat staat officieel voor “Comité voor Staatsveiligheid”; deze was de belangrijkste geheime dienst van de Sovjet-Unie. Nu alleen nog te horen en zien in films en series – toen een immens grote, logge, duistere maar ook zeer machtige terreurorganisatie.

De president van Rusland, Vladimir Poetin, begon zijn carrière in 1975 bij de KGB (toen de latere secretaris-generaal van de USSR Joeri Andropov hoofd van de KGB was) en werd later hoofd van de FSB.

De KGB werd onder deze naam opgericht in 1953 als het 'schild en zwaard' van de communistische partij - wat ook in het embleem van de dienst tot uitdrukking kwam - en bestond tot het einde van de Sovjet-Unie in 1991.

De dienst, die een opvolger was van eerdere soortgelijke organisaties bekend onder de namen Tsjeka, GPOe, NKVD en MVD, was belast met spionage, het ontfutselen van geheime informatie uit niet-communistische landen (met name de VS), de liquidatie van niet-communistische personen (uitgevoerd door Afdeling V, de ultrageheime afdeling voor moord en sabotage) en het uitbannen van anticommunistische elementen.

Daarnaast was de KGB ook verantwoordelijk voor de veiligheid van partijfunctionarissen en staatslieden van de USSR.

De KGB is medeverantwoordelijk geweest voor een ware staatsterreur uitgevoerd tegen dissidente schrijvers, joodse intellectuelen, geleerden en andersdenkenden (katholieke en orthodoxe priesters en religieuzen) en anti-stalinistische marxisten.

Daarbij werd geen middel geschuwd om deze niet-communisten het leven zuur te maken, te achtervolgen, te vermoorden of thuis binnen te vallen voor een "onderzoek" naar staatsgevaarlijke activiteiten. Wie als dissident weigerde zich te conformeren aan het communistische gedachtegoed, kon opgesloten worden in een psychiatrische kliniek.

Weer anderen werden gestoten uit een schrijversbond wegens vermeende anticommunistische motieven. Wie slechts de schijn tegen had, kon met de KGB te maken krijgen. De KGB leverde het apparaat voor de staatsonderdrukking van de Sovjet-burger en de partij-elite in Moskou maakte dankbaar gebruik van deze KGB-macht.