De Communistische gevangenissen

In de beginjaren van het Communisme zouden zo’n 200.000 mensen (vooral politieke tegenstanders) opgepakt worden waarvan de meeste in werkkampen werden gestopt.

Vele zouden belanden in de mijnen in Roemenië maar ook bij groteske projecten bedacht door de dictators die inmiddels de dienst uitmaakten.

Een van de projecten was het graven van het immense “Donau” kanaal -  niet voor niets noemt de Roemeense bevolking dit nog steeds het dodenkanaal aangezien honderden, misschien wel duizenden de dood vonden met de bouw van de waterweg.

Een aantal bestaande gevangenissen in het land werden gebruikt om de politieke elite van Roemenië te vernietigen waarvan de belangrijkste personen in Sighet terechtkwamen - andere waren Pitesti, Gherla (nog actief) en Aiud.

Condities waren erbarmelijk en de methoden onbeschrijfelijk – naast het constant belachelijk maken en vernederen van de gevangenen waren er wredere methode van marteling.

In de beginjaren was er het “heropvoeding programma” waar de wil en identiteit van de tegenstanders werd gekraakt om de persoon meer flexibel te maken voor nieuwe en andere ideeën (Communistische).

Het werd uitgevoerd in verschillende stappen; de eerste bestond uit het doen van zeer illustere klusjes. Het schoonmaken van een heel gebouw met een tandenborstel tussen je tanden of het schoonlikken van de wc potten. Religieuze tegenstanders werden belachelijk gemaakt door ze te dopen met emmers urine. Een tweede stap was het verlinken of verloochenen van mensen (waaronder familie) die enige sympathie hadden getoond.

Dit was om alle banden van liefde en genegenheid te breken.

Tenslotte werd er geacht van de gerepatrieerde dat zij in staat waren exact dezelfde methoden toe te passen waaraan zij waren bloot gesteld aan nieuwe gevangenen. Indien hier niet aan voldaan werd belande de gevangene in een zeer kleine isoleercel voor een paar weken.

Dit programma werd uiteindelijk losgelaten door de communisten zelf. In 1954 “Turcanu” werd zelfs tezamen met 21 andere personen ter dood veroordeeld voor het uitvoeren van dit programma. De veiligheidsdienst “Securitate’ zou altijd ontkennen te weten van dit programma.  

Een andere methode van marteling werd vooral uitgevoerd onder het bewind van dictator “Ceasescu” bij Hongaarse nationalisten, waar hij een grondige hekel aan had, was “radu”. De persoon in kwestie werd constant blootgesteld aan lage golven van straling waardoor kanker zich kan vormen in het lichaam van het slachtoffer. De meeste van hen zouden komen te overlijden aan zeer vreemde afwijkingen.

De gevangenis in Sighet werd in 1897 gebouwd als een gewone staatsgevangenis. Na WWII, in 1945 werden voormalige gevangenen en gedeporteerden uit de Sovjet Unie hier gerepatrieerd en zo’n drie jaar werden hier een aantal studenten en boeren uit de regio “Maramures” opgesloten.

Voor de buitenwereld zou de actie die zou volgen vallen onder de naam “Donau kolonie”. Een speciale eenheid waarvan de naam totaal geen vermoeden zou opwekken wat de werkelijke reden was voor dit plan.

Het was zomer in het jaar 1950 dat ongeveer 100 belangrijke personen opgepakt werden vanuit het hele land die een gevaar zouden kunnen gaan vormen voor het net geïnstalleerde Communistische regime in Roemenië. 

Hieronder waren voormalige ministers, academici, economen, hoge militaire officieren, historici, journalisten en andere politici. De meeste waren boven de 60 jaar oud en kregen hoge straffen opgelegd, sommige zelfs zonder veroordeling. Later dat jaar volgden zo’n 50 geestelijken – priesters en bisschoppen. De werkelijke reden was de vernietiging van de elite van het land. Reden waarom deze “gevaarlijke” personen juist hiernaartoe werden gebracht was eenvoudig – de gevangenis bevond zich minder dan 2 km van de Russische grens en dus was ontsnappen onmogelijk.  

Verenigde Naties

De gevangenen werden in vreselijke omstandigheden gehouden – ze werden slecht gevoed en het recht werd ontnomen om overdag te gaan liggen in de bedden in de onverwarmde cellen. Ook werd het ze verboden uit het raam te kijken – werd dit ontdekt dan werd de persoon in kwestie voor een bepaalde tijd in de donkere cel gesmeten. Later er werden luiken voor de ramen geplaatst zodat alleen de hemel zichtbaar was. Vernedering en het belachelijk maken van de gevangenen was aan de orde van de dag.

Nadat in 1955 de conventie van Geneve wereldwijd was geaccepteerd en de Roemeense –inmiddels- republiek werd toegelaten tot de Verenigde Naties de condities verbeterde iets. Een aantal gevangenen werden vrijgelaten en andere werden overgeplaatst. Van de 200 gevangenen, 54 waren overleden. Van dat moment aan de gevangenis werd weer een “normale” gevangenis alhoewel er nog steeds politieke gevangenen arriveerden en in het geheim werden vastgehouden in het psychiatrische ziekenhuis. In 1977 verloor de gevangenis van “Sighet” zijn functie.

Pas in 1995 toen het gebouw in een zeer vervalen staat verkeerde werd besloten hier een museum ter herdenking van de slachtoffers van te maken. Zo’n 2 a 3 kilometer ten noordwesten van de stad (op de weg naar Sapanta) kun je de begraafplaats zoeken waar hoogstwaarschijnlijk het as van de lijken uit de gevangenis ’s nachts stiekem gedumpt werd.

Nu staat er een gedenkteken en zijn de overblijfselen van de slachtoffers “netjes” begraven.