Plock en Chelmno

De gehele route zien we bouw werkzaamheden aan de weg en het is duidelijk waar het grote EU geld blijft in Polen. In Plock staat een gloednieuw bus- en treinstation.

We eten iets in een klein cafetaria op het bus-terrein en besluiten daarna een lokale bus richting het centrum te nemen waar ons beoogde hostel is gelegen.

Na heel veel miscommunicatie belanden we eindelijk na een behoorlijke vertraging in een perfect hostel; probleem is dat zij net zoveel geld voor een bed als elders voor een hele kamer. Na drie studentenflats die allen vol blijken te zitten herinner ik mij een bord van een motel nabij het treinstation. Daar boeken we eindelijk, net voor het donker in.

We besluiten in de morgen vanaf ons motel naar het centrum te wandelen – het is prachtig weer. Op het plein Narutowicza staan we even stil bij het wachthuis waar in 1919 een opstand opbrak nadat Russische troepen de stad bezet hadden.

Er hangen twee vlaggen en er zou een eeuwige vlam zijn die net nu gedoofd is. Na ons respect te hebben getoond wandelen we verder door het park en komen uit bij de kathedraal en de enige overgebleven stadstoren van het kasteel die de stad rijk is. Helaas staat deze in de steigers.

Er blijkt een feestdag te zijn want voor de kathedraal staat een regiment soldaten opgesteld. De uniformen zijn allen Pools maar uit verschillende tijdsera’s. Zo zien we soldaten uit de oorlog vanuit het begin van de 19e eeuw (Napoleon), WWI en WWII. We nemen een kijkje in de prachtige kathedraal die geheel is aangekleed met gekleurde fresco’s. Even later komen de soldaten binnen en treden aan in het midden van de kathedraal.

We volgen een stuk mis en wandelen dan door het park naar de rand van de klif die ons uitzicht geeft op de Wisla (Weichsel) rivier.

Er is een zeilwedstrijd gaande en wij bekijken de ouderwetse brug die over de brede rivier ligt en het moderne pier-gebeuren inclusief restaurant. Wellicht dat aan de rivier voor de oorlogen huizen hebben gestaan, nu is er weinig te doen. Voordat we teruggaan nemen we nog een kijkje op het marktplein met z’n zwaar gerenoveerde koopmanshuizen en stadhuis.  

Een braakliggend terrein

Er staat een keet wat de entree moet zijn van het befaamde vernietigingskamp waar ooit de Holocaust door vergassing zou zijn begonnen. We hoeven geen entree te betalen; een donatie is wel welkom. D.m.v. een grote overzichtskaart probeert de man in gebroken Engels, Duits en Pools uit te leggen waar de belangrijkste objecten waren t.t.v. de oorlog. We wandelen eerst het terrein af en nemen een kijkje bij de kerk die dienst heeft gedaan als opslag maar waar ook mensen tijdelijk zijn vastgehouden.

Ertegenover staat de oude woning van de commandant. Naast de kerk is een kleine vallei waar ooit barakken hebben gestaan waar Joden en andere gevangenen gewerkt zouden hebben. Nu staan er twee stenen kapelletjes. Ook proberen we vanaf de richel (waar het paleis heeft gestaan) de rivier “Narem” te spotten maar zien alleen de grote snelweg tussen Warchau en Posen. Terug op de kruising kijken we het braak liggende land op waar ooit de kantine en huizen hebben gestaan van de Duitse bewakers. Er staat nog een grijzig gebouw overeind.  

Er staan op het terrein zelf een paar bordjes met informatie maar eigenlijk is er weinig. Er staat een nieuw gebouw in de steigers en de ander gaat waarschijnlijk dienen als museum- informatiegebouw voor het personeel. Ook dit is gesloten. Er staan twee stenen als monument en we zien een houten constructie met informatiepanelen o.a. over de getto van Lodz. Het enige originele wat nog over is is waarschijnlijk de fundering van het paleis.

Een half uur later liften we terug naar het boskamp.

Chelmno (Kulmhof) vernietigingskamp: 

Het is maar een kort ritje naar wat ze ook wel “Kulmhof II” noemden maar het is wel een bijzondere rit wetende dat dit de weg is duizenden slachtoffers achter in een vrachtwagen hebben gemaakt op weg naar hun einde.

Er staat een stuk origineel hekwerk, een informatiepanel en er staat een wit huis wat gesloten is. Er staan een paar auto’s geparkeerd en we lopen richting het grote stenen monument.

Dan wandelen we over een namaak houten bruggetje en zien ons eerste grote massa begraafplaats. Het is omringd met stenen om de omvang aan te geven. We komen verderop een groot terrein met talloze monumenten. Ook hier vele stukken grond afgezet met steentjes. Helemaal achterin staat een betonnen muur met een poort en we vragen ons af of hier soms het crematoria heeft gestaan. We besluiten hier het bos in te lopen en onze tenten op te zetten.

Wij zullen slapen op heilige grond en dat beseffen we maar al te goed.