Cuzco

Bezienswaardigheid - Peru

inleiding

De heilige vallei met daarbinnen de Keizerlijke stad van Cuzco zijn het magische en nog immer kloppende hart van de machtige Inca’s. De regio ademt een sfeer uit van authentieke indianen overblijfselen en Spaanse koloniale trots.

Het meest bekend is natuurlijk de verloren Inca stad Machu Picchu maar de oude Inca hoofdstad Cuzco heeft ook tal van bezienswaardigheden die de moeite waard zijn. Cuzco ligt op een hoogte van ongeveer 3360 meter in de Andes en dient als belangrijkste transporthub en springplank naar Machu Picchu.

Het is de op het Zuid Amerikaanse continent de langst continue bewoonde stad en wordt ook weleens de archeologische hoofdstad van Peru genoemd. De naam van de stad is afkomstig van het Quechua-woord dat navel (van de aarde) betekent. Naast Inca stadsmuren, smalle steegjes, pleintjes en het machtige Plaza des Armas kun je ook gemakkelijk de heilige vallei bezoeken met z’n talloze Inca ruïnes en prachtige natuur en landbouwgronden.

plaza de armas

Cuzco:

Plaza de Armas is het zenuwencentrum van Cuzco met talloze hotels, reisbureaus, restaurants en informatiecentra. Het bevat een prachtige kathedraal, een kerk en o.a. het Museo de Historia Natural maar ook prachtige koloniale arcades.

Ten zuidoosten ligt de drukke straat EL Sol wat de hoofdader is van de stad die loopt tot het belangrijkste trein- en busstation. Daar waar de stad omgeven is door bergen aan de noord- en oostzijde is deze in het westen en zuid plat.

Grootste en belangrijkste bezienswaardigheid van de oude Inca stad is zonder twijfel de Inca ruïnes van Qorikancha die de fundamenten vormen van de nieuw opgetrokken maar prachtige De Santa Domingo kerk en klooster. Andere aanraders zijn de sfeervolle en authentieke San Blas buurt, een bezoek aan een van de vele interessante musea die de stad rijk is (Arte Precolombino, Inka of Historico Regional).

Ook kun je een wandeling maken door de authentieke steegjes, pleintjes en straatjes in het noorden of oosten van de stad om door te lopen en te genieten van het unieke panorama over de stad en de oude Inca stadsmuren.

Heilige vallei:

De heilige vallei van de Inca's of het heilige dal van de Inca's (Spaans: Valle Sagrado de los Incas) ligt grotendeels ten noordwesten van Cuzco. Globaal gezien wordt het hele gebied tussen het dorp Písac en de ruïnestad Ollantaytambo parallel aan de Urubambarivier (heilige rivier) ertoe gerekend.

De vallei wordt gevoed door vele rivieren, die afdalen door aangrenzende valleien en kloven en bevat talloze archeologische overblijfselen en dorpen.

De vallei werd sterk gewaardeerd door de Inca's vanwege haar specifieke geografische en klimatologische voordelen. Het vormde een van de belangrijkste centra voor de landbouw en is nog altijd de beste plaats voor de verbouw van maïs in Peru.

Je kunt een bezoek brengen aan de Inca citadelsteden zoals Pisac en/of Ollantaytambo maar ook een van de vele kleine Andes dorpjes of markten. Ongeveer 6 km van Urubamba ligt het dorpje Tarambamba. Je kunt hier met een hangbrug de rivier overgaan en een geiten-pad volgen waar je eerst een begraafplaats tegenkomt en daarna de zoutterrassen van Salinas.

Duizenden van deze worden gebruikt sinds Inca tijden. Boven op de heuvel is een kleine geiser te zien.

>> Lees hier alles over het machtige INCA rijk.

geschiedenis

Voordat de stad in de 16e eeuw door de Spaanse conquistadores werd veroverd, was het de hoofdstad van het Rijk van de Inca, Tawantinsuyu ("Het land van de vier kwartieren") genaamd. Legende gaat dat in de 12e eeuw de eerste Inca, Manco Capac, werd opgedragen om de navel van de aarde te vinden waar een gouden stok in zou verdwijnen. Daar zou de Inca hoofdstad en het culture centrum van het rijk gebouwd worden.

De Inca’s gaven de stad de vorm van een poema en ze bouwden vele tempels zoals die voor de zonnegod Inti en de maangodin Quilla. Behalve de hoofdstad was Cuzco voor de Inca’s namelijk ook een heilige stad.

Zij meenden dat dit de plek was waarvan de zoon van de zon (Manco Capac) en de dochter van de maan (Mama Ocllo) na een lange zoektocht vanaf het Titicacameer (waar zij door zon en maan op de wereld waren gezet) besloten dat het vruchtbaar genoeg was om er te blijven en waar vervolgens het Rijk van de Inca geboren werd. Vanuit de steden in de omgeving kwamen er dan ook vele mensen op bedevaart.

Bijgevolg had de stad een goed ontwikkeld systeem van persoonsregistratie, die het mogelijk maakte voldoende voedsel in voorraad te houden voor de bewoners en de bezoekers.

Het rijk gaat ten onder

Tahuantisuyu was een sterk rijk, maar raakte aan het begin van de 16e eeuw door twisten verdeeld. De oorzaak daarvan was dat het rijk sinds 1471 onder het leiderschap van Túpac Inca Yupanqui sterk was gegroeid. Aan het einde van zijn heerschappij omvatte Tahuantisuyu een gebied dat lag tussen Quito in Ecuador en Santiago in Chili.

Zijn opvolger Huayna Capac verlegde het bestuurlijke centrum vervolgens naar Quito, waardoor Cuzco in politiek opzicht inboette aan belang. Kort voor zijn dood verdeelde Huayna Cápac het rijk tussen zijn zoons Atahualpa en Huáscar. Het Noordelijke deel ging naar Atahualpa, terwijl Huáscar het Zuiden ontving.

Huáscar maakte Cuzco weer tot hoofdstad van zijn deel van het gebied. Wat volgde waren jaren van rivaliteit tussen het Noorden en het Zuiden. In 1532 werd Huáscar door de Noordelijke troepen gevangengenomen, waardoor Atahualpa leider van het hele Incarijk werd.

De Spanjaarden nemen de boel over

Het leiderschap van Atahualpa duurde echter niet lang, want in 1532 nam de conquistador Francisco Pizarro hem gevangen. Op 15 november 1533 bereikte Pizarro vervolgens de stad Cuzco. De stad werd veroverd en geplunderd en het gebied werd gekoloniseerd. Veel van de bouwwerken die de Inca’s hadden neergezet werden door de Spanjaarden afgebroken, zodat zij hun katholieke kerken op die plaatsen konden zetten.

In veel gevallen verrezen de kerken en kloosters boven op de muren van de Inca-tempels.

De nieuwe bouwstijl bleek echter niet goed bestand tegen de aardbevingen die het gebied regelmatig troffen. Vaak bleven de Inca-muren overeind staan terwijl de Spaanse bouwwerken instortten. In 1535 probeerde Manco Capac II, een halfbroer van Huáscar, de stad op de Spanjaarden te veroveren. Met 100.000 man marcheerde hij op tegen de Spanjaarden, die de stad bijna verloren.

Slechts door een gewaagde uitval en een bloedige veldslag bij Sacsayhuamán konden zij de stad behouden. Door de strijd werd Cuzco echter zwaar beschadigd. In datzelfde jaar vestigde Pizarro het bestuurscentrum in de nieuwe stad Lima. Cuzco verloor daarmee zijn belangrijkste functie, en het werd een koloniale stad zonder belang. Een aardbeving maakte in 1650 de teruggang volledig: de stad werd wederom verwoest.

Machu Picchu wordt ontdekt

In 1911 werd niet ver van Cuzco de Inca-stad Machu Picchu ontdekt. Cuzco ontwikkelde zich daardoor tot een belangrijk toeristisch centrum in Peru. In 1950 werd een groot deel van de stad opnieuw door een aardbeving verwoest. In 1983 werd het historisch centrum van Cuzco opgenomen op de werelderfgoedlijst van UNESCO.

>> Lees hier de gehele GESCHIEDENIS van Peru

cuzco - tips & advies (2000)

Cuzco’s internationale vliegveld Alejandro Velasco Astete ligt een paar kilometer ten zuiden van het centrum van de stad. Talloze “collectivo’s” (minibusjes) rijden heen en weer tussen het centrum en het vliegveld.

Het treinstation van Cuzco heet Huanchez en ligt in het zuidoosten van de stad, aan het einde van de lange Ave El Sol. Het langeafstandsbusstation Terrestre ligt ongeveer 500 meter verder dan Huanchez. Regionale busjes vertrekken her en der uit de stad.

Cuzco – Urumbamba – Salinas: je kunt een gezamenlijke taxi of minibus nemen naar Urumbamba wat op 2 uur bussen ligt van Cuzco. Busjes vertrekken geregeld vanaf Ave Tullumayo (ten zuiden van Ave Garcilaso) ten zuiden van het stadscentrum. Kleine busjes rijden onregelmatig naar Tarabamba waaruit je naar de zoutterrassen van Salinas kunt wandelen.

Cuzco – Puno: vanaf treinstation Huanchez vertrekt 3x per week (maandag, woensdag en zaterdag) een trein richting Puno. De trein doet er bijna 10 uur over en vertrekt om 08:00.