Vinnytsa

Reisverhalen - Oekraïne

inleiding

Het was mij al eerder opgevallen; op veel verkeerskruisingen op de wegen in het land staan wrakken als gevolg van een ongeluk. Toeval of waarschuwing? We zijn op weg naar de stad Berdichev.

Zoals zo vaak; voordat wij onze tassen uit het laadruim van de bus hebben gepakt en iets willen vragen is iedereen met de noorderzon vertrokken inclusief chauffeur. We snellen een jongen achterna die ook net de bus uit is gekomen en laten hem in Cyrillisch een papiertje zien waar onze receptioniste massa begraafplaats op staat.

Hij wenkt ons achter hem aan te lopen en we passeren de gigantisch grote en indrukwekkende klooster van de stad. Het klopt dat we daar langs moeten lopen dus wellicht weet hij wel waar het is.

Ook hij moet vragen en het blijkt dat de plaats een paar kilometer buiten de stad ligt – niet zo vreemd natuurlijk. Er wordt een taxi geregeld en de jongen “Alex” gaat zelf ook maar mee.

>>> Lees hier over de massa-begraafplaatsen in BERGEN-BELSEN

de massa-executie plek

Bij een grote modderpoel op de weg moeten we afremmen en maken we direct gebruik van het feit dat er op de hoek een boer in z’n tuin aan het rommelen is. Deze wijst op een smal grindpad wat naar achter de boerderij loopt. We draaien van de weg af en nu wordt het echt hobbelen; dit is een tractorpad met kuilen, gaten, plassen en we rijden nu het land op.

Tussen de geiten en een aardappelveld stoppen we en er wordt gewezen op een paar bomen bij elkaar waar een ijzeren hek omheen staat. We lopen door het hoge gras richting het hek en achter wat takken zien we inderdaad een Hebreeuws plaquette waar de doden op herdacht worden. De boer heeft Alex verteld dat een paar jaar geleden Israëliërs hier zijn geweest die interesse hadden om het stuk land te kopen.

Einsatzgruppen

Er zijn hier namelijk 18000 Joden met een nekschot geëxecuteerd nadat ze zelf een kuil moesten graven. De Duitse Einsatzgruppen schijnen verderop nog zo’n 21.000 Joden op dezelfde wijze te hebben vermoord. We laten ons afzetten waar we de taxi zijn ingestapt en Alex zal ons richting busstation brengen. De weg is lang, heel lang en de tassen op onze rug beginnen te branden, maar Alex stapt rustig verder. Onderweg wijst hij op een huizenblok waar hij woont en hij nodigt ons uit om een lekker glas wodka te gaan drinken.

Wij moeten helaas passen want anders komen we nooit meer weg. Helemaal aan het einde van deze ellenlange weg komen we uit bij een rotonde waar wat haltes staan. Omdat de bus er nog niet is, nodigen wij hem uit om samen een biertje te drinken en dat doen we bij een barak naast het station. Tussen de zwerfhonden door stappen we de bus in en bedanken Alex voor al zijn hulp!

>>> Lees hier alles over een prachtige JOODSE BEGRAAFPLAATS

de bunker van hitler

Het duurt nog een tijdje voordat we de stad uit zijn zoals er waarschijnlijk vele zijn hier in de Oekraïne; veel groen en grote hoge grijze woonappartementen. Bij het busstation in Vinnytsya zijn we op zoek naar een wc, want dat biertje heeft onze blaas geprikkeld.

We lopen een keet in waar niet de wc maar een restaurant in gevestigd zit en we besluiten even wat te gaan eten. Achter de vitrine staan wat gevulde borden en je kunt deze aanwijzen als je geïnteresseerd bent.

Het is allemaal een beetje “rundown” maar de mensen zijn vriendelijk en het is heel goedkoop. Helemaal weer fris staan we buiten en we staan in conclaaf; wat gaan we doen?

Wehrwolf I

We hebben niet echt een map van de stad al schijnen er wel wat hostels te zijn. Als we ene plattegrond vinden zien we waar we eigenlijk heen willen; de bunker van Hitler – Wehrwolf 1. We vragen even rond en stappen een bus in die deze richting opgaat; Stryzharvka. De chauffeur wijst naar de andere kant van de weg en wij stappen uit. We zien een bord Bunker Hitlera en we lopen door een soort van opgespoten gebied. Wat huisjes en het weggetje kronkelt zich een weg door een landbouwgebied.

Dan aan de linkerzijde een nieuwbouwwijk nog deels in aanbouw en aan de rechterzijde een bos. Als we verder lopen zien we een kleine parkeerplaats en daarachter wat rotsblokken op een grasveld liggen – dat moet het zijn! Geen ticketbox, kraampjes of iets van dat te vinden, we zijn helemaal alleen. Het zijn inderdaad niet meer dan een paar stukken kapotgeschoten beton met daarop wat graffiti; een Davidster en wat gekrabbel over Hitler.

>>> Lees alles over de WOLFSCHANZE, hoofdkwartier van Hitler.

WEHRWOLF:

Een van de Fuhrer-bunkers die Hitler gebruikte tijdens WWII in 1942 en 1943. Al met al heeft hij deze maar drie keer bezocht. Toen Hitler op 13 maart 1943 met het vliegtuig vertrok, was er een bom aangebracht op zijn vliegtuig door het Duitse verzet.

De bom ging uiteindelijk niet af en Hitler kwam veilig aan in Berlijn. De naam is afgeleid van het woord Werwolf, het Duitse woord voor weerwolf. Hitler liet echter de ‘h’ toevoegen bij Wer, waardoor het veranderde in Wehr, het Duitse woord voor verdediging (net als Wehrmacht).

Hoofdkwartier van Hitler

De verblijfplaats van Hitler, zo’n 5km2 groot, bestond uit een bescheiden houten hut, met een tuintje en een speciale Führerbunker. De rest van het complex bestond uit ca. twintig houten huisjes en barakken en drie middelmatige bunkers, omringd met prikkeldraad. De bunkers hadden standaardgeschut en waren met elkaar verbonden door middel van ondergrondse tunnels. Er waren enkele uitkijkposten in de eikenbomen, die om het naaldbomen-bosje heen stonden, geplaatst.

Verder was er een theehuis, een kapsalon, een badhuis, sauna, bioscoop en een openlucht zwembad. Daarnaast was er een moestuin, speciaal voor Hitler. Met een trein vanaf het station kon in 34 uur Berlijn bereiken. De bunkers werden gebouwd met dank aan Organisation Todt en de lokale bevolking (15.000 mensen) die overigens erna direct werden geëxecuteerd vanwege angst van ontdekking van het complex.

gastvrijheid met wodka

We verstoppen onze grote tassen tussen de struiken en gaan op zoek naar water in de nieuwbouwwijk. Als je mensen nodig hebt zie je ze niet en het lijkt wel of er nog niemand woont. Aan het einde van de straat zien we twee vrouwen hoelahoepen in de tuin en we hadden beter moeten weten.

Als we vragen of er wellicht een “Supermercado” in de buurt is krijgen we een “njet” te horen en ze vragen vervolgens waar we vandaan komen. Engeland doet ze niets maar bij het horen van “Ghallandia” wordt de ene vrouw super-enthousiast.

Ze loopt op ons af en nu pas heb ik in de gaten dat ze allebei flink in de olie zitten. De vrouw vraagt uit welke stad ik kom en als ik Amsterdam zeg, ben ik binnen en neemt ze mij arm in arm ook daadwerkelijk mee naar binnen.

Binnen is het nog half leeg maar in de keuken staat een grote tafel waar een vijftal mensen ook flink aangeschoten ons verbaasd aan.

Veilig naar onze tent

Ze hebben blijkbaar net gegeten want alles staat er nog en we worden uitgenodigd te gaan zitten, onze borden worden vol geschept en natuurlijk eisen ze met ons te proosten. En natuurlijk moeten we hier blijven slapen. Gelukkig hebben we onze grote tassen achterlaten in het bos en dat is ons vluchtplan. Naast het feit dat ik geen idee heb wat die grote dronken vrouw mij ’s nachts gaat aandoen, heb ik ook geen zin om morgen met een gigantische kater ergens wakker te worden.

Ik voel me ietwat lullig als de buurjongen met een Engels woordenboek aan komt zetten maar we nemen afscheid al moeten we beloven dat we zo meteen terugkomen. We vullen nog snel onze waterflessen – datgene waar we eigenlijk voor kwamen. In de schemer is het even zoeken naar onze tassen. Dan nog onze tenten opzetten en we zien nu ook dat het bos echt een afgeschermd gedeelte is omringd door landerijen. Perfect om te beschermen dus.

Zittend voor mijn tent zie ik de silhouet van een grote uil door het maanlicht wat achter hem schijnt. Daarna kruip ik mijn tent in want het begint fris te worden.

>>> Lees hier m'n blog over WILD KAMPEREN

vinnytsa - tips & advies (2009)

Berdichiv heeft een busstation waar elk uur busjes (marshrutka’s) vertrekken richting Vinnytsya. Kosten 15 Uah en de rit neemt ongeveer 2 uur in beslag. Vanaf Vinnytsya kun je naar Kamyanets-Podilsky.