Odessa en Pervomaysk

Ik neem een stadsbus naar het centrum en kom uit bij een prachtig plein omringd door bomen en een kerk.

Dit moet de Preobrazkensky kathedraal die Stalin heeft opgeblazen en daarna weer helemaal in volle glorie is herbouwd. Hier moet ook ergens mijn beoogde hostel zijn en ik wandel de straat in die wat wegheeft van een straat in Amsterdam-Zuid; statige koopmanshuizen en aan beide kanten een rij hoge bomen en parkeerplaatsen.

Ook zie je hier heel veel entrees van binnenplaatsen die achter de rij panden ligt. Het is hier veel meer Europees met dat pleintje, de keitjes in de straat, de huizen en op de hoek is een gezellig terrasje; het voelt goed, als thuis. En ook de mensen zien er meer Europees uit – socialer, open, gevarieerder en er begon er zelfs eentje te glimlachen in de supermarkt en om het nog gekker te maken; ze sprak een paar Engelse woorden! 

Nadat ik ben ingecheckt in m’n “party” hostel besluit ik even naar het echte centrum te lopen en kruis de gigantische drukke straat die mij leidt naar het voetgangersgebied. Via opera en ballet theater wat er werkelijk schitterend uitziet kom ik bij het stadhuis waar een oud kanon uit de Krim oorlog staat.

De boulevard is gelijnd aan beide zijden met hoge statige bomen en vele bankjes. Maar de bekendste bezienswaardigheid van de stad zijn de Potemkin trappen die gebruikt zijn in een film. Vind er eerlijk gezegd weinig aan maar wandel wel via de brede trappen naar de drukke boulevard die aan de haven ligt.

Op elke plateaus van de trappen kun je op de foto met van alles; aapjes, leguanen en zelfs slangen. 

Weer boven waar je over de hele haven heen kijkt neem ik een andere route en kom het grote controversiële monument van Catherina de Grote tegen. Ik besluit lekker op het terrasje te gaan zitten op de hoek van het hostel en even uit te puffen. Een pul bier voor € 0,50 zal mij daarmee wel helpen. Terug in het hostel vrees ik het ergste; er zit een groepje mensen op mijn kamer in een kring en van veraf komen de alcoholdampen al op mij af.

Zij gaan allemaal stappen vanavond maar het is ver weg en ze gaan pas heel laat ernaartoe dus ik haak af. Om 23:00 gaan ze weg en ik ga als eerste en enige mijn bed in die in een 11persoons slaapzaal staat.

En nog belangrijker ik heb de douche en wc voor mijzelf. Ik zie dat de helft van de bedden nog leeg is en loop naar de ontbijttafel en zet koffie. Ik neem de lokale bus naar het station en daarvandaan een andere richting de Catacomben.

Catacombi hoor ik de chauffeur roepen en ik stap uit. Onderaan de weg zie ik een open ruimte met een grote groene deur die onder de weg doorgaat en dat zou weleens de ingang kunnen zijn. Ik mag niet mee naar binnen met de groep en zie de deuren weer dichtgaan.

Aan de andere kant staat ook een gebouw en ik besluit daar even heen te lopen. Binnen staan wat vitrines vol oorlogstuig en foto’s en na een half uurtje word ik gewenkt mee te lopen; we gaan terug naar de groene deuren waar nu een hele groep kinderen staat. Wij gaan voor en ik merk dat de kinderen niet volgen – dan wordt dit wellicht een hele dure tour zo met z’n tweeën. 

Het is toch nog 3,5 bussen naar de stad Pervomaysk en ik vraag de chauffeur mij eruit te laten bij het nucleaire raketmuseum. Zo te zien weet hij waar het is ondanks het feit dat het niet in de stad ligt maar zo’n 35 km erbuiten. We rijden de stad in en in een brede straat zet de chauffeur bij mij af.

Bij een aantal taxichauffeurs maken we een prijsje. Op een gegeven moment gaan we van de weg af en rijden via een grindpad naar een kleine parkeerplaats waar nog drie auto’s geparkeerd staan.

Ik heb de chauffeur nog geen geld betaald en hij steekt een sigaret op, m.a.w. hij begrijpt dat wachttijd in die prijs zit ingebakken. Nadat ik een ticket heb gekocht wordt mij gevraagd waar ik vandaan kom en loop ik het terrein op wat vol ligt met oorlogstuig – ik zie raketten, bommen maar ook vrachtwagens en radar. Het blijkt dat er nog twee Nederlanders zijn en we gaan met z’n vijven een tunnel in. 

Breznev telefoontoestel

De gids stelt zich voor en gelukkig spreekt hij Engels, ook al is het gebrekkig. De man legt uit dat hij hier ook heeft gewerkt toen deze raketinstallatie nog actief was en hij legt wat uit hoe alles hier in z’n werk ging tijdens de Koude oorlog. De tunnel is een lange gang vol met buizen die aan het plafond en aan de muren zijn bevestigd en hangt vol met draden en kabels. Het is een kruising tussen een grot en een gang van een fort. Dan zien we een hele dikke deur vol met nucleaire stickers.

De groep wordt gesplitst omdat de lift niet meer mensen kan hebben en we moeten nu al onze buiken inhouden. Met een draai sluiten we de deur van de lift en glijden heel langzaam de schacht in naar beneden. Ik zie met enige schrik in mijn lijf dat we 11 verdiepingen zakken en de gids legt uit dat dit overeenkomt met 40 meter! We moeten er een-voor-een uit en het heeft wat weg van een onderzeeër zo claustrofobisch is het hier beneden. Er is een verticale trap waar we afklimmen naar een ruimte waar twee officieren hebben gezeten. Een groot panel met allerlei knopjes en schijfjes als een DJ draaitafel en er staat een grote ouderwetse telefoon.

Onze gids legt uit dat dit oud president Breznev’s toestel is en dat indien hij bevel gaf, de twee tegelijkertijd een sleutel in het paneel moesten omdraaien en dat de kernkoppen de grond uit zouden komen en werden afgevuurd. 

Terwijl de Nederlanders de groep verlaten omdat zij dit al hebben gezien neem ik een kijkje bij de grootste bom ooit gemaakt; het is de SS18, die de duivel werd genoemd. Zwart van kleur en in de vorm van een echte bom is hij 40 meter lang en 3 meter breed.

De man legt uit dat hij binnen 25 minuten New York kon bereiken. “Hij heeft nooit in de Oekraïne gestaan” zegt onze gids – hier hebben alleen kleinere versies gestaan die op Europa gericht waren.

Tenslotte loop ik het kleine museum nog even in en kijk naar een film die helaas niet in het Engels te beluisteren is. Ik vraag de taxichauffeur bij mij het busstation af te zetten en daar koop ik een kaartje naar de stad “Uman” waar zeker een hostel gevestigd is waar ik kan slapen.