Neeltje Jans en Zeelandbrug

Stormvloedkering Neeltje Jans:

De bouw van de Stormvloedkering begon in 1979 na jaren van gesteggel wat voor soort bouwwerk dit deel van het deltaplan moest worden. De keuze zou vallen op een halfopen pijlerdam zodat enige eb- en vloedwerking in de Oosterschelde bewaard bleef.

Door de aanleg van de Oesterdam en de Philipsdam werd de Oosterschelde afgesloten van zoetwatergebieden landinwaarts. Hierdoor verdween ook de geleidelijke overgang van zoet via brak naar zout water.

Het karakter van de Oosterschelde veranderde van een riviermonding in een zeearm; het water is nu overal zout geworden. Vroeger was Neeltje Jans een zandplaat in de monding van de Oosterschelde. In het kader van de eerdere plannen waren de ondiepe delen in de monding van de Oosterschelde al opgehoogd tot eilanden waaronder het werkeiland zelf.

De funderingsmatten en de pijlers werden hier opgeslagen alsmede de stenen die later rondom de pijlers gestort zouden worden. In totaal zouden niet minder dan 65 pijlers met daartussen 62 schuiven geplaatst worden. De 62 schuiven zijn van staal en bijna 42 meter lang. De hoogte verschilt al naar gelang de diepte van het stroomgat ter plekke; van 6 meter tot bijna 12 meter. In 1986 was de pijlerdam gereed en ook de 9 km weg.

De reserve-pijler: 

Pijler nummer 66 is echter wel gebouwd en werd de Universeel Inzetbare Pijler (U.I.P.) genoemd. Mocht er met één van de andere pijlers iets verkeerd gaan tijdens het transport of de plaatsing, dan was de U.I.P. als reserve voorhanden. Alles ging echter perfect en de U.I.P. is nooit van z’n plek geweest. Nu doet hij dienst als klimobject. Het bewegingsmechanisme is een hydraulisch systeem.

Elke schuif wordt bewogen door twee hydraulische cilinders. Vanaf de ingebruikname in 1986 is de kering in totaal 27 keer gesloten geweest, omdat de verwachte waterstand de 3.00 meter boven N.A.P. bereikte of overschreed. De naam Neeltje Jans is overigens verkregen door een boot die ooit op de voormalige zandplaat vastgelopen is. 

Toen de kering in 1986 klaar was, hebben Natuurmonumenten en Het Zeeuwse Landschap het eiland opgekocht en omgevormd tot natuurgebied dat onderdeel is van Nationaal Park Oosterschelde. Neeltje Jans is circa 285 hectare groot en ligt halverwege de Oosterscheldekering en fungeert nu als informatie- en attractiepark. In het informatiecentrum is een expositie over de Deltawerken te zien met (visuele) informatie.

Maar rond bovenstaand complex werd de bouwtroep weggehaald en tonnen zand verspreid. De wind vormde het gebied om tot een natuurlijke duin en een uniek natuurgebied waar een hoop dagjesmensen op af komen. Als je geluk hebt kun je hier zelfs bruinvissen zien zwemmen. 

De Zeelandbrug: 

Begin jaren 60 werd er besloten dat de veerdienst tussen Noord-Beveland en Schouwen-Duiveland vervangen zou worden door een brug. Ook was de bouw van de Deltawerken in die tijd nog in volle gang.

Maar de Provincie wilde niet wachten totdat de dam in de Oosterschelde waarover een weg zou komen klaar was. Van een stormvloedkering die water doorlaat was toen nog geen sprake.

In 1965 werd deze feestelijk geopend door Koningin Juliana. Toentertijd was het, met zijn 5 kilometer lengte, de langste brug van Europa.

Inmiddels is dat niet meer zo, maar werd de Zeelandbrug op 15 december 2015 aangewezen als Rijksmonument door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.