ALGEMENE INFORMATIE - Nederland

* Bijgewerkt t/m 2015 - wijzigingen voorbehouden.

Nederland heeft over het algemeen een gematigd zeeklimaat met koele winters en milde zomers waarin de temperatuur vooral bepaald wordt door de ligging ten opzichte van de zee en de nabijheid van de warme Noord-Atlantische Golfstroom. De verschillen in temperatuur zijn aan zee dan ook kleiner dan landinwaarts. De gemiddelde jaartemperatuur neemt van het noorden naar het zuiden toe en de afstand tot de zee bepaalt ook in sterke mate de windsnelheid, die in het zuiden iets kleiner is dan in het noorden. De hoogste temperaturen komen voor in juni en juli met een gemiddeld dagelijks maximum in De Bilt van 28 °C. In de drie wintermaanden vallen de laagste temperaturen; het gemiddeld dagelijks maximum blijft dan net beneden het vriespunt. 

De gemiddelde temperatuur aan de kust bedraagt in de zomer ca. 16°C en in de winter 3°C. In het binnenland liggen de gemiddelde temperaturen in de zomer en de winter respectievelijk op 17°C en 2°C. De laagste temperatuur ooit in Nederland gemeten bedroeg –27,8°C en de hoogste temperatuur ooit gemeten bedroeg +38,6°C. Het gemiddelde aantal zomerse dagen van boven de 25°C varieert van minder dan vijf op de Waddeneilanden tot ca. 25 per jaar in het zuiden van het land. De zonnigste maanden zijn mei tot en met augustus en de warmste maanden zijn juni tot en met september. De neerslag is vrij regelmatig over het jaar verdeeld. In het binnenland valt de meeste regen in de zomer, in de kustgebieden in het najaar. De droogste maand is over het algemeen maart. In de wintermaanden sneeuwt het regelmatig en hagel valt meestal in de zomer. Motregen en mist zijn het meest frequent in najaar en winter. In de herfstmaanden oktober en november komen de meeste stormen voor.

Nederland is een land dat deel uitmaakt van het Koninkrijk der Nederlanden. Het wordt in het westen en noorden begrensd door de Noordzee, langs de oostgrens door Duitsland en in het zuiden door België. Behalve het vasteland omvat Nederland de Waddeneilanden: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog en Rottumeroog. 

De Caribische eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba maken als bijzondere gemeenten deel uit van het land. De twee eilandengroepen behoren respectievelijk tot de Benedenwindse en Bovenwindse Eilanden en liggen op ca. 900 km afstand van elkaar; de eerste groep omvat de voor de kust van West-Venezuela gelegen eilanden Bonaire (met Klein-Bonaire) en Curaçao; de tweede groep omvat de ten oosten van Puerto Rico gelegen eilanden Saba, Sint-Eustatius en Sint-Maarten.

Nederland is een van de dichtstbevolkte landen ter wereld en het dichtstbevolkte land in Europa. Het westen, en dan met name de Randstad met steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag, is het dichtstbevolkte gebied met bijna 1000 inwoners per km2. Het dunst bevolkt is het noorden met ca. 190 inwoners per km2. Het zuiden en het oosten hebben ongeveer de gemiddelde bevolkingsdichtheid van Nederland. Ook de voormalige eilanden-provincie Zeeland is dunbevolkt met ca. 200 inwoners per km2.

Het Centraal Bureau verwacht dat de bevolking tot 2030 nog zal doorgroeien tot 18,1 miljoen. Door vergrijzing en een sterfteoverschot zal het bevolkingsaantal in de loop van de eeuw geleidelijk weer afnemen tot rond de zestien miljoen. 

Van ongeveer 17 miljoen inwoners zijn op dit moment bijna 3 miljoen allochtonen in Nederland. Mediterrane werknemers en hun gezinnen zijn na 1960 naar Nederland gekomen als arbeidsmigranten en werden veelal ingezet in de fabrieken en knapten vaak het zware vuile werk op. Van de niet-westerse allochtonen behoort 40% tot de grootste twee groepen: Turken en Surinamers. Vanaf het midden van de jaren tachtig is een derde stroom jonge ongeschoolde Antilliaanse migranten uit de Antillen op gang gekomen. De eerste twee stromen waren de Antillianen die in Nederland kwamen studeren en arbeiders die na de sluiting van de grote raffinaderijen op Curaçao in Nederland werk zochten. Door hun lage opleiding en geringe kennis van de Nederlandse taal raakten veel Antillianen van de derde stroom werkloos en verzeilden daarna in de criminaliteit. De in Nederland aanwezige Molukkers zijn van oorsprong ex-KNIL-militairen (Koninklijk Nederlands Indisch Leger), die na de ontmanteling van het koloniale Indische leger in 1951 naar Nederland kwamen met hun gezinnen. In Nederland wonen nog ongeveer 1500 zigeuners die over het algemeen in woonwagens wonen en een trekkend bestaan leiden. Steeds meer zigeuners vestigen zich echter permanent in grote stacaravans of gewone huizen. Halverwege de 21e eeuw zullen er naar verwachting 5,9 miljoen allochtonen in Nederland wonen.

Ondanks de kleine oppervlakte van Nederland bestaat er een grote verscheidenheid aan landschappen, die echter vaak zijn ontstaan door menselijk ingrijpen. Het Nederlandse landschap wordt dan ook sterk bepaald door de dijkenbouw, de landaanwinning, het droogleggen van moerassen, de landbouw en de bouw van steden en wegen. Echte oer-natuurlandschappen kent Nederland nauwelijks meer en de natuur wordt gedomineerd door akkers, weilanden en heidevelden die ontstaan zijn door het massale kappen van bossen. De bossen die nu in Nederland voorkomen zijn dan ook allemaal aangeplant.  Het Nederlandse landschap kan worden ingedeeld op verschillen in substraat, bodem, waterhuishouding en de ontginningsgeschiedenis. Het grootste deel van het oppervlak van Nederland bestaat uit de Boven-Noordzee Groep. Belangrijke landschapstypen zijn het duinlandschap, het rivierkleilandschap, het zeekleilandschap, het veenlandschap, het zandlandschap en het krijt-lösslandschap. Andere indelingen leggen meer de nadruk op de cultuurhistorie. Zo onderscheidt men bijvoorbeeld het esdorpenlandschap en het terpenlandschap. In zogenaamde nationale landschappen worden belangrijke cultuurlandschappen beschermd zoals het Groene Hart in de Randstad.

Het landschap van Nederland is bijna overal vlak. Geringe hoogteverschillen komen voor in het oosten en zuiden van het land, grotendeels veroorzaakt tijdens de voorlaatste ijstijd, het Saalien van 238.000 tot 128.000 jaar geleden. De ijskap reikte zo ver naar het zuiden, dat het noorden van Nederland door gletsjers bedekt werd. Dit dwong de grote rivieren hun loop te verleggen tot de huidige oost-west lopende ligging. Tegelijkertijd werkte de stuwende kracht en het gewicht van de gletsjertongen op de ondergrond. Dit zorgde voor het ontstaan van een afwisseling van stuwwallen, zoals de Utrechtse Heuvelrug, de Veluwe, de Sallandse Heuvelrug en glaciale bekkens, zoals de Eemvallei en de IJsselvallei. Alleen het uiterste zuiden van de provincie Limburg (Zuid-Limburg) vertoont significante reliëfverschillen. De 323 meter hoge Vaalserberg in Limburg, met als top het Drielandenpunt met Duitsland en België, is de hoogste heuvel van (Europees) Nederland. Het laagste punt van Nederland bevindt zich in de buurt van Nieuwerkerk aan den IJssel en bevindt zich 6,76 meter onder NAP.

Door inpoldering is er veel nieuw land ontstaan, onder andere de provincie Flevoland die bestaat uit de zeepolders Noordoostpolder en Oostelijk- en Zuidelijk-Flevoland, voornamelijk in gebruik als woon-, werk-, en recreatiegebied met groeisteden als Lelystad en vooral Almere. De Wieringermeer en de Noordoostpolder zijn typisch agrarische polders. Tezamen is er een landaanwinst van ca. 1650 km2 geboekt. Door de Afsluitdijk, een dam van ca. 30 kilometer tussen Noord-Holland en Friesland, veranderde de Zuiderzee in een meer, het IJsselmeer. Ten noorden van het IJsselmeer liggen de Waddeneilanden. Texel is het grootste Waddeneiland met een oppervlakte van ca. 216 km2. Ca. 24% van Nederland ligt beneden de zeespiegel. De rest van het land ligt op zeeniveau of iets daarboven. Een groot deel van Nederland wordt tegen het zeewater beschermd door dijken die soms meer dan 25 meter hoog zijn. 

In de afgelopen eeuwen is de levende natuur niet alleen veranderd, maar door verkleining en versnippering van de leefgebieden en milieuvervuiling in kwaliteit en kwantiteit ook achteruitgegaan. Via natuurbeleid en de activiteiten van particulieren wordt geprobeerd het tij te keren, onder andere via natuurontwikkeling en het herstel van min of meer oorspronkelijke landschappen. Dergelijke natuurontwikkelingsgebieden vinden we bijvoorbeeld langs de grote rivieren, onder andere bij de Gelderse Poort. Daarnaast zijn er in Nederland vele oudere natuurgebieden met onder meer bos, duin en heide. Er zijn bovendien twintig nationale parken, waarvan het Zeeuws Nationaal Park Oosterschelde het grootste is en Veluwezoom en De Hoge Veluwe in Gelderland de oudste zijn.

De dierenwereld in Nederland is door een groot aantal factoren betrekkelijk arm te noemen. Echte natuurlijke landschappen komen nog maar op zeer kleine schaal voor door o.a. de sterke verstedelijking. Door grootscheepse inpolderingen, met name die van de Zuiderzee en de Deltawerken nam het zoetwateroppervlak sterk toe, maar werd de fauna in bijvoorbeeld de Waddenzee weer negatief beïnvloed. Ook de monoculturen van akker-, weide- en bosbouw hadden grote invloed op de fauna. Bepaalde diersoorten, vaak schadelijke, werden erdoor aangetrokken en andere soorten verdwenen. De laatste decennia heeft de milieuverontreiniging sterk bijgedragen tot verarming van de fauna, niet in de laatste plaats die van het zoete water.

Een opmerkelijk verschijnsel is dat naast het verdwijnen van een aantal diersoorten ook het opkomen van andere te constateren valt. Zo broedt de Turkse tortel pas sinds 1950 in Nederland en komst nu in heel Nederland voor. Vogels als merel, grote lijster, Europese kanarie en zwarte specht konden hun leefgebied ook behoorlijk uitbreiden. Andere diersoorten konden nog net behouden worden of zijn opnieuw uitgezet, o.a. grauwe gans, kwak, havik, raaf, edelhert, ree, en wild zwijn. Roofdieren als dassen en marters kunnen zich nauwelijks handhaven door steeds kleinere jachtgebieden met steeds minder prooidieren. Soorten die in Nederland uitgestorven zijn door de toenemende bevolking en de voortschrijdende ontbossing zijn o.a. oeros, bruine beer, wolf, wilde kat en bever, die echter in 1988 weer met succes heringevoerd werd in de Biesbosch. Al of niet opzettelijk ingevoerde dieren komen nu algemeen voor. Voorbeelden hiervan zijn o.a. konijn, muskusrat, fazant, snoekbaars en Chinese wolhandkrab. Op een wat beperkter gebied handhaven zich moeflon, damhert en beverrat. Ook de ondiepe kustwateren van de Noordzee en de Waddenzee kennen een geringe soortenrijkdom, waarbij echter wel grote aantallen van één soort kunnen voorkomen. De Waddenzee is van groot belang als broedplaats van talloze in de zee levende organismen waarvan de zeehond en de bruinvis de grootste zijn. 

Er is met enig succes 'nieuwe natuur' aangelegd, met name in het gebied de Oostvaardersplassen, waar veel soorten gedijen. De laatste jaren wordt geprobeerd soorten die hier in historische tijden zijn uitgeroeid opnieuw in Nederland te introduceren, soms met succes, zoals de raaf en de bever. Van andere soorten zoals de otter blijft het resultaat onzeker. Dit laatste geldt ook voor een Europees project voor herintroductie van de zalm. De zeearend vestigt zich, zij het aarzelend, op eigen gelegenheid. Terugkeer van wat grotere roofdieren als de wolf en de lynx blijft controversieel.

De vijf grootste steden in Nederland zijn:

1)        Amsterdam *            820.000 inwoners

2)        Rotterdam                 620.000 inwoners

3)        Den Haag                 510.000 inwoners

4)        Utrecht                       330.000 inwoners

5)        Eindhoven                220.000 inwoners           

* = hoofdstad

Nederland is een constitutionele erfmonarchie en staatsrechtelijk gezien een parlementaire democratie. Belangrijke mijlpalen in de politieke geschiedenis waren de grondwetsherziening van 1848 onder leiding van de liberale staatsman Thorbecke, waarbij onder meer een einde werd gemaakt aan de persoonlijke regeermacht van de koning, de koninklijke onschendbaarheid en de ministeriële verantwoordelijkheid voor het regeringsbeleid werden ingevoerd en het parlement meer invloed kreeg; en 1919, toen het algemeen kiesrecht werd ingevoerd. De Nederlandse politiek werd lange tijd gekenmerkt door de verzuiling, de opdeling van de bevolking in verschillende maatschappelijke groepen. Tegelijkertijd is er een sterk streven naar het bereiken van consensus, vaak aangeduid als het poldermodel. In internationaal perspectief staat Nederland voorts bekend om zijn liberale beleid op het gebied van drugs, prostitutie, euthanasie en het homohuwelijk.

De verdeling van de macht is in Nederland niet geheel volgens de trias politica. Het staatshoofd is sinds 30 april 2013 koning Willem-Alexander. Hij volgde toen koningin Beatrix op. Samen met de ministerraad vormt hij de Nederlandse regering, die de uitvoerende macht in handen heeft, al is de invloed van de monarch vrij beperkt. De voorzitter van de ministerraad is de minister-president, op dit moment Mark Rutte. De ministers en de staatssecretarissen die hen bijstaan bij de leiding hun ministeries, vormen tezamen het kabinet. Het huidige kabinet is een kabinet dat wordt gevormd door de VVD en het PvdA. Het belangrijkste adviesorgaan van de regering is de Raad van State, waarvan het staatshoofd de jure de voorzitter is. 

De wetgevende macht deelt de regering met het parlement, de Staten-Generaal, dat bestaat uit twee kamers. Beide kamers moeten instemmen met wetgeving en kunnen ministers tot verantwoording roepen. De Tweede Kamer is het lagerhuis en heeft 150 zetels die aan de hand van rechtstreekse algemene landelijke verkiezingen op basis van evenredige vertegenwoordiging voor vier jaar worden verdeeld. Het hogerhuis van het parlement is de Eerste Kamer, waarvan de 75 leden voor vier jaar door de leden van Provinciale Staten worden gekozen, die op hun beurt wel rechtstreeks worden gekozen; in tegenstelling tot de Tweede Kamer mag ze geen wetten indienen of wijzigen, maar enkel door de Tweede Kamer goedgekeurde wetten goed- of afkeuren. Tot slot is er de rechterlijke macht, waarvan de rechters voor het leven worden benoemd door de koning(in). Voor burgerlijk recht en strafrecht is de Hoge Raad der Nederlanden de hoogste rechtbank, voor bestuursrecht is de Raad van State de hoogste rechtbank.

Nederland, sinds het midden van de Middeleeuwen een christelijk land, is tegenwoordig een van de meest ontkerkelijkte landen in Europa. Waar traditioneel de katholieken en de protestanten de hoofdstromingen waren, zijn deze sterk afgenomen. Sinds 1989 is de onkerkelijkheid zelfs de hoofdstroming en bedroeg het aantal volwassenen zonder religie in 2008 42 procent. Vrijheid van godsdienst is vastgelegd in de grondwet van 1848. Van de gelovigen vormen de katholieken numeriek de sterkste groepering: 31% van de bevolking; de Nederlandse hervormden telden toen 14%, de leden van de Gereformeerde Kerken in Nederland 7%. De komst sinds de jaren zestig van Marokkaanse en Turkse werknemers heeft de vestiging van de islam tot gevolg gehad (4,2% van de totale bevolking in 1997). Daarnaast wonen er hindoes (0,5%) en boeddhisten in Nederland. 

Parallel aan de ontkerkelijking is er een een toename van een ongebonden spirituele groep die zingeving zoekt in bewegingen als new age en vrijmetselarij. Deze groep wordt in de statistieken als zonder religie gekenmerkt en maakt een kwart van de samenleving uit.

In 1900 was het debuut van Nederland op de Olympische Spelen een feit: sindsdien werden meer dan 300 medailles behaald, waaronder 100 gouden. Daarmee staat Nederland zeventiende op de medaillespiegel van de Olympische Spelen aller tijden. Ondanks deze hoge scroe (voor zo’n klein landje) blijft voetbal de belangrijkste en meest populaire sport. Het Nederlandse voetbalelftal won het Europees kampioenschap voetbal 1988 en behaalde op veel andere EK's en WK's ereplaatsen; voormalige voetballers als Johan Cruijff en Marco van Basten, alsmede de in het buitenland werkende trainer-coach Guus Hiddink droegen eraan bij dat Nederland op dit gebied wereldwijd bekend werd. Het Nederlands elftal speelde zijn eerste interland op 30 april 1905 tegen buurland België. In het Kiel Stadion in Antwerpen werd de eindstand pas in verlenging gerealiseerd; 4-1 voor Nederland. In 1908 speelde “Oranje” voor het eerst mee op een echt toernooi; brons werd behaald. Ook werd in 1912 en 1920 brons behaald. Tegenwoordig speelt Jong Oranje namens Nederland. In 1928 werd de Olympische Spelen in Amsterdam georganiseerd terwijl in 2000 een duo-organisatie met België het EK thuis inhield.

WK voetbal: in zowel 1930 als 1934 kwalificeerde het Nederlands elftal zich voor het WK – in beide toernooien werd Oranje derhalve in de eerste ronde uitgeschakeld. Pas na 1961 toen de eredivisie inmiddels was ingesteld ging Nederland weer meedoen aan kwalificatiewedstrijden voor grote toernooien. In 1974 kwalificeerde Nederland zich met wellicht het beste Oranje ooit – grote clubs zoals Ajax en Feyenoord hadden al internationale successen behaald. In Duitsland werd de finale bereikt met grote spelers als Cruyff en Van Hanegem. Brazilië en Argentinië (4-0) werden in de tweede ronde uitgeschakeld (poule-opzet) alleen werd de finale verloren van gastheer West-Duitsland (2-1). Vier jaar later zouden de sterren thuis blijven maar Nederland behaald nu in het gehavende Argentinië weer de finale. In de tweede ronde wordt gelijk gespeeld en gewonnen van Italië – mede daardoor komt Oranje tegen Argentinië in de finale terecht. Nederland verliest in de verlenging met 3-1 in een heksenketel. Pas in 1990 weet Nederland zich pas weer te kwalificeren voor het WK In Italië; na een zeer teleurstellende eerste rond wist Duitsland met 2-1 van Nederland te winnen in de tweede ronde. Oranje kon naar huis. Brazilië was net te sterk (3-2) voor Oranje tijdens het WK in 1994 in de Verenigde Staten in de kwartfinale. Het WK in Frankrijk in 1998 zou zeer succesvol worden voor het Nederlands elftal – door in de kwartfinale Argentinië uit te schakelen (2-1) verloor Oranje pas in de halve finale met penalty’s tegen Brazilië. Nadat Oranje zich in 2002 niet had gekwalificeerd kwam Nederland de eerste ronde knap door – in de 2^e ronde ging het wederom mis tegen Portugal met een 1-0 verlies. Voor de derde keer kwam het Nederlands elftal in de finale van het WK voetbal in Zuid-Afrika – in de kwartfinale werd Brazilië uitgeschakeld en in de halve finale Uruguay. In de finale verloor Nederland tegen Spanje (1-0). In 2014 kwam Oranje tot de halve finales en verloor wederom met penalty’s  tegen Argentinië. De troostfinale werd nu wel gewonnen; Brazilië werd met 3-0 verslagen.

EK voetbal: het “grote” Nederlandse elftal zou een van z’n beruchtste en spraakmakendste wedstrijden spelen tegen “Tsjech-Slowakije’ tijdens het EK voetbal, 1976 in Joegoslavië. Na een keiharde wedstrijd met een eigen doelpunt, rode kaarten en wangedrag werd Oranje uitgeschakeld in de halve finale met 3-1. Tijdens het EK 1980 (Italië) was Nederland geen schim van het elftal uit de jaren 70 en werd in de eerste ronde uitgeschakeld. Terwijl Oranje in 1984 zichzelf niet wist te kwalificeren stond er in 1988 een nieuw Oranje met grootmachten zoals Van Basten, Koeman, Gullit en Rijkaard. Revanche was er in de halve finale tegen het gastland West-Duitsland en in de finale werd Rusland met 2-0 weggezet. Nederland wist eindelijk een groot internationaal toernooi te winnen. Vier jaar later, in 1992 zou Nederland in de halve finale stranden met penalty’s tegen Denemarken (terwijl met 3-1 gewonnen te hebben van Duitsland), de latere verrassende winnaar. De kwartfinale werd het eindstation tijdens het EK in 1996 in Engeland. Het werd 0-0 tegen Frankrijk en Oranje zou wederom uitgeschakeld worden door penalty’s – deze keer was het Seedorf die miste. In 2000 werd het eerste “duo” internationale toernooi ooit georganiseerd en wel door België en Nederland samen. Nadat Oranje Joegoslavië met 6-1 van de mat afspeelde tijdens de kwartfinale trof Nederland in de halve finale Italië. En weer ging het mis met de penalty’s. Vier jaar later, in 2004, werd het EK in Portugal gespeeld. Nederland had geluk met penalty’s in de kwartfinale tegen Zweden maar verloor wederom in de halve finale, nu tegen Portugal. Het werd 2-1 in een spijkerharde wedstrijd. Een wervelende eerste ronde tijdens het EK in 2008 in Zwitserland-Oostenrijk; Italië werd met 3-0 geklopt en het grote Frankrijk van die tijd greep klop met 4-1. Nederland werd op fabuleuze wijze uitgeschakeld in de verlenging door Rusland met 3-1 in de kwartfinale. Ook in 2012 werd er een gecombineerd toernooi georganiseerd – nu i Polen en Oekraïne. Een dramatisch toernooi voor Oranje waarin alle drie de groepswedstrijden werden verloren. Nederland droop af.

Terwijl keeper van de Sar de meeste interlands speelde voor Oranje (130 caps) blijft Johan Cruyff de meest toonaangevende speler ooit van Nederland. Andere spelers zijn en waren “Bergkamp” (o.a. Arsenal), “Robben” (o.a. Bayern M), “van Nistelrooy” (Man.Utd), “Van Hanegem” (F’noord), van Persie (Man. Utd), de drie van Milan (Van Basten, Gullit en Rijkaard), Frank de Boer (Barcelona) en “Sneijder” (Inter Milan). Bekende en grote coaches zijn/waren: Dick Advocaat, Leo Beenhakker, Louis van Gaal, Rinus Michels, Guus Hiddink en Bert van Marwijk.

Grootste club van Nederland is Ajax; met vier EC I (CL) cups, een EC II (bekerwinnaars), een EC III (UEFA cup), twee wereldbekers en drie Europese supercups is het zelfs een van de meest invloedrijkste en succesvolste clubs uit Europa. Opgericht in 1900 behaalde AJAX inmiddels 33 keer het landskampioenschap, 18 nationale bekers en 8 Johan Cruyff’s schalen. De eerste keer dat AJAX internationaal opviel was in het jaar 68-69 toen zij de EC I finale behaalden. Kansloos gingen de Amsterdammers onderuit tegen het gelouterde AC Milan (4-1). Een jaar later stond AJAX weer in de finale met inmiddels grote namen; Johan Cruyff, Piet Keizer en Johan Neeskens. Het Griekse Panathinaikos werd met 2-0 verslagen. In 1973 versloeg AJAX het grote inter in de finale met 2-0 terwijl weer een jaar later Juventus met 1-0 verslagen. Het grote AJAX viel uitelkaar e een donkere periode voor het Nederlandse voetbal en AJAX internationaal brak aan. Pas in 1987 bloeide het op – AJAX versloeg Lokomotiv Leipzig in de finale van de cup voor bekerwinnaars. Van Baste scoorde de enige goal in dit duel. In 1988, een jaar later stond AJAX weer in dezelfde finale – KV Mechelen uit België zou er deze keer met de cup vandoor gaan. Het werd 1-0. De laatste cup die miste in de prijzenkast van AJAX werd in 1992 met moeite binnen gehaald – Torino werd in twee wedstrijden verslagen en de EC III cup was binnen. De laatste bloeiperiode was midden jaren 90; met een hele jonge club met de tweeling de Boer, Davids en Seedorf en routinier Rijkaard, werd verrassend het grote AC Milan dat op z’n retour was verslagen met 1-0 (goal Kluivert). De supercup werd behaald door Real Zaragoza te verslaan. In 1996 stond het jonge AJAX weer in de finale – nu werd het met 1-0 verslagen door Juvuntus met penalty’s.

PSV Eindhoven volgt AJAX met 21 kampioenschappen, 9 KNVB bekers en 9 nationale supercups. Belangrijkste en meest prominente ex-PSV'er is waarschijnlijk Willy van der Kuijlen. Van der Kuijlen wordt ook wel Mr. PSV genoemd. Hij speelde 528 wedstrijden voor PSV en scoorde daarin 308 goals. PSV heeft zich sinds 1974 ieder jaar, onafgebroken, voor een Europees toernooi (Europacup I dan wel de UEFA Champions League, Europacup II en UEFA Cup) gekwalificeerd. In die tijd heeft PSV één keer de UEFA Cup (1978) en één keer de Europa Cup I (1988) gewonnen. In de seizoenen 1970/71 en 1974/75 werd de halve finale bereikt van het Europacup II-toernooi, in 1975/76 van de Europacup I en in 2004/05 van de Champions League. PSV nam vanaf seizoen 1997/98 t/m seizoen 2008/09 12 seizoenen op rij deel aan de UEFA Champions League. Een Nederlands record.

De derde traditionele club van Nederland is Feyenoord die als eerste Nederlandse cup de grootste Europese beker won; in 1971 werd Celtic met 2-0 verslagen. Daarnaast won Feyenoord 14x het landskampioenschap, 11x de KNVB beker, 2x de UEFA Cup (1974 en 2002 tegen Borussia Dortmund) en 1x de wereldbeker (Estudiantes). Grootste speler van de Rotterdammers is en was Willem van Hanegem alias de Kromme.

Krajicek was de beste speler van de 'Gouden generatie', een benaming voor het meest succesvolle tijdperk in het Nederlandse heren-tennis. In 1996 won Richard Krajicek de Wimbledon-titel in het enkelspel, wat wordt beschouwd als de meest prestigieuze titel in het tennis. Dit is het beste resultaat van een Nederlandse tennisser tot op heden. In 1992 kwam hij tot de halve finale van het Australian open terwijl hij een jaar later werd uitgeschakeld in wederom de halve finale van Rolland Garros – en weer tegen Jim Courier. Drie jaar later zou hij z’n beste wedstrijd ooit spelen tegen de toenmalige nummer 1 van de wereld – Pete Sampras – het was de kwartfinale van Wimbledon dat hij later zou winnen. Twee jaar later zou hij in dit zelfde toernooi de halve finale halen – maar Ivanisevic was te sterk. In 1999 behaalde hij na een kwart finale van het US open te hebben gehaald z’n hoogste ranking ooit- vierde op de wereldranglijst. Ook het jaar erna behaalde hij de kwartfinale in dat toernooi. Andere Nederlandse toptennissers uit die tijd waren: Jan Siemerink, Paul Haarhuis & Jacco Eltink (dubbel) en Sjeng Schalken.

Joop Zoetemelk is een Nederlands oud-wielrenner, die geldt als één van de beste Nederlandse ronderenners ooit. Hij won in 1979 de Ronde van Spanje, in 1980 de Ronde van Frankrijk en werd in 1985 wereldkampioen. Zoetemelk werd 1e in het bergklassement van de Ronde van Spanje in 1971. In datzelfde jaar werd hij 2e in het bergklassement van de Ronde van Frankrijk, in 1975, 1976 en 1978 werd hij 3e in dat klassement. In het puntenklassement van de Ronde van Frankrijk werd Zoetemelk 3e in 1972, 2e in 1973 en wederom 3e in 1979. Andere grote renners waren Jan Jansen, Gerrie Kneteman, Erik Breukink, Steven Rooks en Michael Boogerd. Tegenwoordig doen Bauke Mollema en Laurens ten Dam het hartstikke goed.

Andere populaire sporten zijn onder meer hockey, schaatsen (Ritsma, van Gennep, Eden, Kramer, Keulen-Deelstra, Schenk), paardensport (o.a. van Grunsven), volleybal (o.a. Zwerver, Blange), handbal, korfbal, golf en zwemmen (vd Hoogeband en de Bruin) . Typisch Nederlandse sporten zijn onder meer fierljeppen, kaatsen, klootschieten, en korfbal. Maar misschien is het grootste sportevenement wel de Elfstedentocht. 

De Nederlandse keuken is met name geïnspireerd door het landbouw- en veeteeltverleden van Nederland. Alhoewel de keuken per streek kan verschillen met specifieke producten, is er een aantal typisch Nederlandse gerechten en ingrediënten. Nederlandse gerechten zijn vaak stevig en voedzaam, afgestemd op de overwegend fysieke werkzaamheden die de Nederlander in het verleden deed. Stamppot of stoofpot horen daar ook bij. De Nederlandse keuken staat open voor invloeden van buitenaf. Aan het koloniale verleden zijn veel gerechten met een Indische of Surinaamse oorsprong ontleend en ook uit de Franse, Italiaanse, Griekse, Duitse en Spaanse keuken zijn gerechten en/of ingrediënten overgenomen.

Ontbijt en lunch

Het ontbijt in de Nederlandse keuken bestaat meestal uit brood met boter. Dit beleg kan zoetigheid zijn zoals: vlokken, pindakaas, gestampte muisjes - maar het kan ook hartig zijn zoals: worst of kaas. Ook wordt vaak, zeker in het weekeinde, een ei gegeten. Naast brood wordt ook vaak muesli of cornflakes met yoghurt of melk gegeten. Ook Nederlands is het ontbijt met brinta. De laatste jaren is de opkomst van gemakvoedsel voor het ontbijt sterk opgekomen. Ook bij de lunch staat er meestal brood op het menu, soms vergezeld van warme (bij-)gerechten als soep. In het oostelijk deel van Nederland werd traditioneel de warme maaltijd tussen de middag genuttigd, om energie op te doen voor de werkzaamheden van de middag. Tegenwoordig eten ze ook aldaar warm eten bij voorkeur ’s avonds. In Nederland zien we dat dit in de lunch wordt herhaald. Een eventueel ander typisch Nederlands ontbijt is Brinta, dit terwijl Brinta eigenlijk niet meer is dan tarwe dat wordt aangevuld met warme of koude melk en suiker.

Een ander typisch Nederlandse snack of iets bij de lunch is natuurlijk haring: de populairste vis van Nederland. Lekker op een broodje met uitjes en zuur, of op de traditionele manier haringhappen terwijl je de haring aan z’n staart in de lucht houdt. Ook kibbeling (stukjes vis in beslag gebakken) is populair. De maaltijdsoepen die tot de Nederlandse keuken kunnen worden gerekend zijn onder andere: erwtensoep of snert dat dan vaak geserveerd wordt met donker roggebrood met roomboter en katenspek. 

Nederland staat ook bekend om hun kaas, de kazen zijn vaak vernoemd naar de Nederlandse plaatsen van oorsprong zoals bijvoorbeeld Edammer kaas. In Alkmaar wordt ook nog steeds eens per week een traditionele kaasmarkt gehouden waar men onder andere kaasdragers aan het werk kan zien.

Avondeten

• Nederlanders eten in vergelijking met mensen uit andere landen relatief vroeg. De meeste mensen schuiven voor het avondeten tussen 17:00 en 18:00 aan tafel. De traditionele maaltijd bevat meestal de volgende onderdelen:
• Aardappels; deze worden gekookt en/of gebakken of gefrituurd, en slechts gekruid met wat zout.
• Groenten, zoals diverse koolsoorten, andijvie, spinazie, bonen, rode bieten, spruiten, erwten.
• Vlees, gevogelte of vis, zoals rundvlees, varkensvlees, kip, makreel, paling, schol. Ook paardenvlees en schapenvlees worden wel gegeten.
• Als nagerecht wordt veelal yoghurt, pap of vla genuttigd.

In de zomer is het asperge eten typisch Nederlands – in de winter stamppot. Er zijn stamppotten met boerenkool, zuurkool, uien, winterpeen, hutspot, hachee, andijvie rookworst of spekjes. En natuurlijk mag het kuiltje met jus niet ontbreken!

Andere bekende Nederlandse gerechten en producten zijn:

• Pannenkoeken;
• Bitterballen;
• Tompoes;
• Poffertjes (met suiker en boter); is eigenlijk Frans
• Limburgse vlaai;
• Patatje met of patatje oorlog;
• Bitterkoekje;
• Drop;
• Kroket en frikandel
• Stroopwafels;
• Oliebollen.

In veel landen kennen ze geen vla, wel soms yoghurt in verschillende smaken, maar dit smaakt niet zo als de vla die wij in Nederland kennen. Een ander Nederlands toetje wat ook niet elke Nederlander zelf wellicht kent is Haagse bluf, dit toetje is heel luchtig en gemakkelijk te maken.

DRINKEN

Nederlanders drinken veel koffie en thee bij het ontbijt, maar ook tussen de maaltijden door. Koffie wordt meestal tussen tien en elf uur gedronken, terwijl er rond vier uur thee geserveerd wordt. Melk wordt eveneens vaak bij ontbijt en lunch gedronken. In de koudere maanden is (warme) chocolademelk ook een populaire drank.

Bij het diner worden soms alcoholische dranken als bier en wijn gedronken. Bier is veruit de meest gedronken alcoholische drank: in 2008 werd gemiddeld 78,5 liter per Nederlander gedronken. Van de totale Nederlandse bierproductie in dat jaar, ruim 2,7 miljard liter, werd meer dan 1,6 miljard liter geëxporteerd, waarmee Nederland de grootste bierexporteur ter wereld is. Iedereen in de wereld is bekend met merken zoals Heineken, Amstel, Grolsch en/of Oranjeboom. De Nederlandse biercultuur heeft zich de voorbije jaren sterk ontwikkeld: een groeiend aantal brouwerijen brouwt bieren in steeds meer verschillende stijlen. 

Een typische sterke drank in de Lage landen is “jenever”. Vandaag de dag wordt deze naast Nederland ook in België en enkele gebieden in het noorden van Frankrijk (onder de naam genièvre) en het noordwesten van Duitsland als (Ostfriesischer) Korngenever gebrouwen. Oorspronkelijk gaat het om moutwijn waaraan extracten uit de jeneverbes werden toegevoegd. In Engeland probeerde ze het goedje na te maken maar omdat ze het recept niet konden achterhalen is deze drank bekend geworden onder de naam “gin”. Andere dranken zijn o.a. berenberg, advocaatje, vieux, boerenjongens, oranjebitter, citroenbrandewijn (CB) en bruidstranen.