GESCHIEDENIS - Namibië

Deze tekeningen zijn van de hand van de “San” of Bosjesmannen, die de oudste bekende bewoners van het land zijn en er nog steeds wonen.

Een paar duizend jaar later werden er georganiseerde jaag- en samenzijn-cultuur gevestigd. De Nama en Damara trokken later het gebied binnen en vanaf de 14de eeuw na Christus gingen ook Bantoestammen als de Herero, Kavango, de Tswana en de Owambo, zich in de regio vestigen.

De nomadische “San” werden steeds verder weggeduwd door groepen die landbouw en veeteelt gingen bedrijven. In de jaren 1870 vestigde er zich een volgende bevolkingsgroep, namelijk de (Rehoboth) Basters die 'nakomelingen van blanke boeren uit de Kaapkolonie (in het huidige Zuid-Afrika) en Nama-vrouwen' zijn.

Het waren de Portugezen in de 15e eeuw die al een tweetal kruizen hadden gepland in het huidige Namibië. In de vroege 17e eeuw verkenden de Hollandse schepen de woestijn-kustlijnen maar hebben nooit een echte vestiging betrokken.

In het jaar 1750 was het de Nederlandse olifantenjager “Jacobus Coetsee” die als eerste Europeaan de “Oranje-rivier” overtrok. In z’n kielzog volgende Europese jagers, missionarissen en handelaren. Aan het einde van de 19de eeuw begon de kolonisatie door Europeanen.

In 1878 werd Walvisbaai, een natuurlijke zeehaven, deel van de Britse Kaapkolonie terwijl een Duitse handelaar uit Bremen, Adolf Luderitz geheten een eerste handelspost regelde in “guano” (een mix die kon dienen als o.a. buskruit). De Duitse kanselier “Van Bismarck” was eigenlijk helemaal niet geinteresseerd in een Afrikaanse kolonie en wilde deze graag een afspraak maken met de Engelsen.

De handelspost werd met tegenzin verdedigt door Duitse soldaten en in 1884 werd op de Koloniale Conferentie van Berlijn afgesproken dat de rest van het gebied een kolonie werd van Duitsland. Het gebied werd door de Duitse kolonisatoren Duits Zuidwest-Afrika gedoopt en er kwamen steeds meer Duitse handelaren en boeren naar het gebied. In 1890 werd met het Zanzibarverdrag de Caprivistrook aan de kolonie toegevoegd.

De Herero en Nama, o.l.v. Hendrik Witbooi, kwamen in het begin van de 20ste eeuw in opstand tegen deze Duitse bezetting. 

In dezelfde periode werden diamanten gevonden in het zuidwesten van het land en de Duitsers grendelden direct het hele gebied af maar konden niet echt profiteren van deze handel.

De uitbraak van WW1 gooide roet in het eten aangezien al in 1914 de Britten de Zuid-Afrikanen dwongen Namibië binnen te vallen. O.l.v. Jan Smuts drongen de in veel grotere aantallen soldaten de Duitsers snel terug; in Mei 1915 werden zij definitief verslagen en niet veel later werd er een Zuid-Afrikaanse administratie opgezet in Windhoek. 

In 1920 werd het land door de Volkenbond aan Zuid-Afrika toegewezen als mandaatgebied en de Duitse bedrijven en landbouwgrond weggegeven. De raciale segregatie, die door de Duitsers was geïntroduceerd, werd verder doorgevoerd en kreeg een wettelijke basis. Dit systeem werd apartheid genoemd.

Zuid Afrika wilde het land inlijven maar in 1956 besloot de VN dat Zuid-Afrika zich moest terugtrekken uit Namibië. Vanaf 1968 werden met het Plan Odendaal bantoestans of thuislanden gecreëerd, waarmee elke bevolkingsgroep zijn eigen reservaat kreeg.

De naam van het land veranderde naar Zuidwest-Afrika. Het was duidelijk dat het westen en zuiden van het  land werd ingenomen door blanke boeren en het noorden door Afrikaanse stammen. 

Net als in de rest van Afrika ontstonden er eind jaren 1950 onafhankelijkheids- bewegingen in Namibië. Zo werd in 1959 de South West Africa National Union (Swanu) opgericht en in 1960 de South West Africa People's Organisation (Swapo).

Deze en andere bewegingen begonnen een lange oppositie tegen het apartheidsbewind en de kolonisatie. Vanaf 1966 starte de Zuid-Afrikaanse Grensoorlog en voerde Swapo, met haar gewapende tak het People's Liberation Army of Namibia, ook een gewapende opstand tegen het Zuid-Afrikaanse regime. Ook internationaal was er verzet tegen het politieke systeem en de kolonisatie.

De Verenigde Naties verwierp in 1946 het voorstel van Zuid-Afrika om Zuidwest-Afrika als vijfde provincie in te lijven vooral vanwege z’n mineralen. In 1975 was Angola onafhankelijk geworden en het land werd een veilige haven voor opstandelingen uit hun zuidelijke buurland. Zuid Afrika viel Angola binnen en deze oorlog zou tot in de jaren 80 duren. 

In 1978 nam de VN Resolutie 435 aan, waarmee Zuid-Afrika's bestuur in Namibië door de VN illegaal werd verklaard en haar aanwezigheid een bezetting werd genoemd. Het land werd opgeroepen zich terug te trekken om Namibië te verzelfstandigen. Vijf westerse landen, de Verenigde Staten, Canada, Frankrijk, de Bondsrepubliek Duitsland en Groot-Brittannië, vormden de Western Contact Group die een vreedzame oplossing van het conflict nastreefde.

Zij dwongen Zuid-Afrika ertoe om ook met Swapo en de buurlanden te onderhandelen en hen niet uit te sluiten zoals ze deden bij onder andere de Turnhalle Constitutionele Conferentie in 1977 (waar men pseudo-onafhankelijke etnische regeringen wou opzetten).

Er werden internationale sancties tegen Zuid-Afrika ingevoerd en de oorlog tegen Angola en de zogenaamde rebellen deden de economie kelderen. 

Deze Grondwettelijke Vergadering legde de Grondwet vast. Op 21 maart 1990 werd het land onafhankelijk en kreeg het een nieuwe naam: Namibië. Walvisbaai en enkele eilanden voor de kust van Namibië bleven wel een kolonie van Zuid-Afrika. In 1994, met het einde van het apartheidsregime in Zuid-Afrika, werden deze gebieden uiteindelijk aan Namibië gegeven.

De eerste president van het land werd Sam Nujoma die zijn eed aflegde op de Onafhankelijkheidsdag. Hij had 30 jaar in ballingschap geleefd. Swapo, de beweging waarvan Nujoma leider was, legde de wapens neer en werd een politieke partij. Haar strijders gingen deels op in het Namibische leger.

Een democratisch meerpartijenstelsel werd ontwikkeld met verschillende politieke partijen. Swapo werd echter een zeer dominante partij die elke verkiezing won. In 2005 liet Nujoma na 15 jaar het presidentschap over aan zijn partijgenoot Hifikepunye Pohamba die ook een ex-Swapo verleden heeft. 

In 1999 vond er in de Caprivi-regio een afscheidingspoging plaats door het Caprivi Liberation Army.

Vanaf 2001 werd het gebied weer veilig verklaard. De Angolese Burgeroorlog had een kleine impact op het leven van de Namibiërs in het noorden van het land tot het einde van de oorlog in 2002.

In de jaren erna groeide het toerisme in Namibie verder door o.a. aandacht van het Hollywood-koppel Pitt & Jolie en de natuur-fotograaf “Salgado”.

In 2016 wordt duidelijk dat Duitsland zich bij Namibië officieel gaat verontschuldigen wegens volkerenmoord, de zogenoemde Namibische genocide begin vorige eeuw.

Duitsland erkend voor het eerst in Mei 2021 dat het aan het begin van de vorige eeuw genocide heeft gepleegd in Namibië. Berlijn heeft al meer dan 1 miljard euro voor hulpprojecten in het Zuidwest-Afrikaanse land toegezegd.