Madaba, berg Nebo en de Dode zee

Madaba:

In de 19de eeuwse oosters-orthodoxe Sint Joriskerk bevindt zich een 6de eeuwse vloermozaïek dat een kaart van Palestina voorstelt met aanduiding van de Jordaan, de Dode Zee en een deel van de Nijldelta.

Een grondplan onder meer van Jeruzalem en Jericho is ook afgebeeld. Het geeft 157 Bijbelse plaatsen aan van Libanon tot Egypte. Het werd vervaardigd in het jaar 560 en zou in originele staat uit zo’n 2 miljoen stukjes hebben bestaan en zo’n 25 meter lang zijn en 6 meter breed. Ongeveer een derde is bewaard gebleven.

De Archeologische site in Madaba is een complex van verschillende ruïnes alsmede mozaïeken. Er zijn o.a. mozaïeken te zien van de historische stad Madaba waar de “hal van de seizoenen” het bekendste van is. Er zijn erbij die gevonden zijn onder een lokaal huis afkomstig uit het badhuis van Koning Herodus kasteel in Machaerus, uit een kerk in Massuh en van de kerk van de Acropolis in Ma’in.

Andere zeer bewonderingswaardige mozaïeken kun je vinden in de Hippolytus hal waar prachtige oude tekeningen en beschilderingen te zien zijn afkomstig uit de vroege 6e eeuw. Je kunt tenslotte ook een kijkje nemen in de kerk van de Heilige Maagd Maria of de overblijfselen van een oude Romeinse weg. 

Tenslotte is er de Apostel kerk waar ook een prachtige mozaïek in te vinden is. Deze stamt uit het jaar 568 en laat de twaalf Apostelen zien. 

Berg Nebo:

De Neboberg ook wel Pisga genoemd - ligt ongeveer 817 meter boven zeeniveau en bevindt zich in het westen van Jordanië aan de rand van de Jordaanvallei en enkele kilometers ten zuidwesten van Madaba.

Het is - volgens de Bijbel (Deuteronomium 34:1) - de plaats waar Mozes, vóór hij stierf op de leeftijd van 120 jaar, uitkeek over het Beloofde Land, nadat hij zijn volk veertig jaar lang door de wildernis had geleid.

Deze plaats is van betekenis zowel voor joden als christenen als moslims. Volgens de joodse traditie bevindt het graf van Mozes zich op de berg. De christenen en moslims menen dat zijn lichaam aan de andere zijde van de Jordaan werd begraven.

Herdenkingskerk van Mozes

In de tweede helft van de 4de eeuw werd een bestaand gebouw omgebouwd tot een kerk (de Herdenkingskerk van Mozes). De kerk had drie apsissen en een kerkportaal. Er waren mozaïekvloeren. Twee grafkapellen werden gevonden op een lager niveau noord en zuid van het portaal.

Vanaf de 6de eeuw werd de kerk vergroot en bijkomend werden kloostergebouwen opgetrokken. Tot wanneer het klooster bewoond bleef is niet exact geweten waarschijnlijk tot de 16de eeuw. De ruïnes van de kerk en het klooster werden ontdekt in het begin van de 20ste eeuw en verworven door de Franciscanen. Deze hebben kerk en omgeving opgegraven en gerestaureerd. 

Het gestileerd kruis met slangmotieven op de top van berg Nebo is een werk van de Italiaanse kunstenaar Giovanni Fantoni. Het staat symbool voor de woorden in het Johannes-evangelie (Johannes 3:14): ”En deze Mensenzoon moet omhoog worden geheven zoals Mozes eens de slang omhoog hief in de woestijn”. In het jaar 2000 bracht paus Johannes II een bezoek aan de site.

Naast de Bijbelse betekenis van de plaats zijn de mozaïeken van een zeer hoge kwaliteit en het uitzicht uniek. 

Dode Zee:

De Dode Zee bevindt zich tussen de Jordaanvallei in het noorden, de bergen van Moab in het oosten, de Arava-vallei in het zuiden, en de bergen van Judea in het westen. In 2005 lag de waterspiegel van de Dode Zee 429 meter onder zeeniveau waarmee het de laagst gelegen plek op het aardoppervlak is.

Het instromende water verdampt grotendeels en daardoor wordt het meer een depot van mineralen. Een kuur in de Dode Zee zou heilzaam zijn voor bepaalde huidaandoeningen.

Aangezien er steeds meer water wordt onttrokken aan het meer wordt het  wateroppervlakte voortdurend verkleind, met als laatste ontwikkeling het opdrogen van het zuidelijk bassin van de Dode Zee. In 2005 hebben de drie buurlanden van de Dode Zee aangegeven de Dode Zee te willen redden door er water uit de Rode Zee in te laten lopen.

Een ander deel van de Dode Zee heeft juist te kampen met ongewenste zeespiegelstijging. Veel van het zout slaat neer op de bodem van de zee. De grote zoutmassa die daardoor is ontstaan doet het waterpeil stijgen met zo'n 20 centimeter per jaar.

Andere bezienswaardigheden: 

• In de stad Madaba kun je nog o.a. het Madaba museum, het verbrande paleis en de martelarenkerk bezoeken.  

In het jaar 165 v.Chr. bestuurde de Ammonieten de stad waarna het in het jaar 120 v.Chr. werd veroverd door Hyrcanus I van Israël.

De stad werd beloofd aan de Nabateanen door de Israëlische koning Hyrcanus II mits zij hem op hun beurt zouden helpen Jeruzalem terug te veroveren. Tijdens het bestuur van de Romeinen van het jaar 106 aan groeide de Madaba in belangrijkheid en werd er een aanzienlijk aantal openbare gebouwen neergezet.

De groei zou duren tot en met de Byzantijnse tijden. In deze periode zouden de meeste mozaïeken waar de stad zo bekend om staat vervaardigd worden. 

Met de komst van de Sassanijnen uit Perzië in 614 was het gedaan en verviel de stad. Toen in 747 een aardbeving het merendeel van de stad verwoestte werd de stad verlaten. Het zou 1100 jaar duren voordat een groep Christenen afkomstig uit Madaba de stad weer bevolkten vanwege een meningsverschil met de plaatselijke moslims. In 1897 werd de mozaïek map gevonden en sindsdien wordt archeologisch onderzoek gedaan.