Florence

In en rond Piazza del Duomo:

De Basilica di Santa Maria del Fiore of kortweg de Duomo (dom) is de kathedrale basiliek en het dominerende symbool van de Italiaanse stad Florence. De Santa Maria del Fiore staat midden in het historische centrum van Florence tegenover het Baptisterium.

Naast de kerk staat de campanile. Gedurende de Middeleeuwen was Florence een van de belangrijkste steden van Europa geworden en men besloot een kathedraal te bouwen die daarop aansloot. In 1296 werd begonnen met de “Duomo” die de op drie na grootste kathedraal van Europa zou worden.

In 1436 was eindelijk de koepel voltooid en 140 jaar na het begin van de bouwwerkzaamheden kon de Santa Maria del Fiore worden ingewijd door paus Eugenius IV. De kathedraal heeft de vorm van een Latijns kruis en heeft een lengte van 153 meter. Door de enorme afmetingen en omdat veel kunstwerken verloren zijn gegaan of zijn verplaatst naar het Museo dell'Opera del Duomo maakt het interieur een sobere indruk. 

Het opmerkelijkste kunstwerk in de kathedraal is het enorme fresco van het Laatste Oordeel aan de binnenzijde van de koepel.

Andere opvallende delen van het interieur zijn de vierentwintiguursklok van Paolo Uccello uit 1443 boven het hoofdportaal en het fresco Dante en de goddelijke komedie van Domenico di Michelino uit 1465.

Het uitkijkplatform aan de voet van de lantaarn is bereikbaar via een trap, die met zijn 463 treden tussen de beide schalen van de koepel naar boven voert.

Panorama en musea

Hier heb je een panorama over een van de mooiste steden van Europa. De gebouwde voorgevel werd al in 1588 afgebroken om plaats te maken voor een nieuwe voorgevel in de stijl van de renaissance. Pas in 1876 werd de nieuwe voorgevel gebouwd wat leidde tot felle protesten vanwege de uitbundigheid (met vele roosvensters) van het ontwerp en deze niet zou passen bij de oudere delen van de kathedraal.

Naast de dom staat de campanile, ook wel de (klokken)toren van Giotto genoemd. Hij is vervaardigd van 1334 tot 1359 en is 85 meter hoog en daarmee 6 meter lager dan de dom is. De campanile is te beklimmen via een 414 treden tellende trap. De bekleding van de toren bestaat uit diverse soorten marmer. Daardoor was het mogelijk om de diverse kleurnuances te verkrijgen.

Tegenover de achterkant van de kerk ligt het Museo dell'Opera del Duomo. Het beschikt over diverse kunstschatten uit de kerk en de doopkapel zoals de originele deuren van de doopkapel, een Piëta gemaakt door Michelangelo en enkele prominente werken van Donatello.  

Iets ten zuidwesten van Piazza del Duomo ligt het gezellige Piazza della Republica waar ooit het Romeinse forum te vinden was. Dit was toentertijd het hart van het Middeleeuwse Florence; nu is het een druk plein met talloze restaurantjes, bars en terrasjes. Nog iets verder westelijk is de Palazzo Strozzi, het paleis van de rijke handelsfamilie Strozzi een groot commercieel en politieke rivaal van de Medici. Ernaast ligt de bekendste “mode” straat van Florence de Via de Tornabuoni. 

Hier is de ingang van het Palazzo Vecchio, ontworpen door Di Cambio (net als de Duomo) en voornamelijk gebouwd tussen 1298 en 1314. Het Palazzo Vecchio was honderden jaren lang het belangrijkste gouvernementele gebouw van de stad Florence.

Cosimo I zou in de 16de eeuw vanuit dit paleis de stad besturen en vandaag de dag bewoont de burgemeester van Florence dat ook deels museum is. Groothertog Cosimo I verbond ook het Palazzo Vecchio met het Palazzo Pitti van de Medici door de constructie van de Corridoio Vasariano.

Deze geheime doorgang kun je d.m.v. een tour bewonderen. In het museum kun je in de zogenaamde “zaal van de vijfhonderd” het beeld “de overwinning’ zien van Michelangelo” die eigenlijk bestemd zou zijn voor de tombe van Paus Julius II. Centraal in het plafond is Vasari’s de apothese van Cosimo geschilderd. Alhoewel het lichaam van de Italiaanse dichter, meest bestudeerde schrijver ter wereld en kortstondig politicus Dante voor zolang in Ravenna ligt, kun je in het paleismuseum wel het dodenmasker bewonderen. 

Dante was de schrijver van het meesterstuk “de Goddelijke komedie” dat een drieluik van een gedicht is (een reis door het hiernamaals, van de hel (inferno) via de Louteringsberg naar het Paradijs.   

Uffizi

Ook aan het plein ligt het Uffizi, een van de beroemdste kunstmusea ter wereld en een van de hoogtepunten van een bezoek aan Florence. Gebouwd als kantoorgebouwen (letterlijk Uffizi) voor de toenmalige bestuurders van de stad (de Medici) werd door de steeds groter wordende kunstcollectie van de familie op de bovenste verdieping een galerie ingericht.

Het museum bevat een grote collectie van waardevolle en belangrijke schilderkunst van, met name Italiaanse, kunstschilders uit de late Middeleeuwen en vroege Renaissance schilderkunst tot de Barok, waaronder werken van: Duccio, Giotto, Simone Martini, Cimabue, Fra Angelico, Masaccio, Filippo Lippi en zijn zoon Filippino Lippi, Botticelli, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Rafaël, Titiaan, Rubens, Caravaggio en Rembrandt.

In de centrale gang zijn er ook veel (voornamelijk Griekse en Romeinse) beeldhouwwerken aanwezig. Hoogtepunten zijn o.a. de “Annunciatie van Simone Martini en Lippo Memmi”, het zelfportret van Rembrandt, het “Tondo Doni” van Michelangelo en “de Geboorte van Venus” door “Botticelli”.

Ponte Vecchio (oude brug), die is gebouwd in 1345, en de Corridoio Vasariano, die ontworpen is in 1565, trekken veel toeristen. De brug is kenmerkend door bovengenoemde corridor en de vele winkels op de brug. Verhaal gaat dat de slagers van de stad hier vervangen werden door juweliers; de bestuurders vonden het maar niets dat overgebleven stukken vlees steeds in de rivier eindige.

De kleine raampjes werden bij een bezoek van Hitler aan Mussolini in 1941 vervangen door grote ramen zodat de rivier beter bekeken kon worden. 

Andere bezienswaardigheden:

Iets ten noorden van het centrum vind je de prachtige basiliek di Santa Croce; in deze witte kerk vind je de grafmonument van o.a. Michelangelo, Macchiavelli en Galilei. Ook is hier de lege graftombe van Dante te zien. De kerk van het heilige kruis heeft z’n naam te danken aan het feit dat Frans koning “Louis” in 1258 een splinter van het Kruis van Jezus doneerde. Naast de tombes staat de kerk bekend om z’n zeer indrukwekkende fresco’s van Giotto.

Een ander hoogtepunt ligt tussen bovenstaande basiliek en de rivier in en is galleria dell Accademia. In deze kunstgalerie zijn talloze schilderijen te zien van Florijnse kunstenaars gemaakt tussen de 13en en 16e eeuw. Hoogtepunt is derhalve het beeldhouwwerk “David” gemaakt door Michel Angelo uitgehouwen uit een stuk marmer toen hij 29 jaar oud was. 

Tenslotte kun je het Palazzo Pitti (inclusief galeria Palatina) bekijken met o.a. een collectie van de Medici familie, di San Lorenzo basiliek, het Buonarroti-Huis met werken van Michelangelo of het Bargello museum. 

De stad werd opgezet als een militair Romeins kamp wat nog altijd te zien is aan het rechthoekige stratenplan met de bij het huidige Piazza della Republica elkaar kruisende cardo en decumanus.

Gelegen aan de Via Cassia, de hoofdroute tussen Rome en het noorden, en in de vruchtbare vallei van de Arno werd de nederzetting al snel een belangrijk commercieel centrum.

Keizer Diocletianus maak te Florence tot hoofdstad van de zevende regio, die Toscane en Umbrië omvatte. Na de Romeinse periode werd de stad vaak het slachtoffer van de strijd tussen de Ostrogoten en de Byzantijnen waardoor de bevolking tot een magere 1000 inwoners terugviel. Tijdens de bezetting door de Longobarden in de 6e eeuw herstelde de stad en begon zelfs weer te groeien.

Karel de Grote veroverde de stad in 774 en maakte haar onderdeel van het hertogdom Toscane met als hoofdstad Lucca. De bevolking groeide nog meer en de handel floreerde toen Florence rond het jaar 1000 de hoofdstad werd van Toscane.

Toen aartsrivaal Pisa in belang achteruitging kreeg Florence nog meer belang als handelscentrum en begonnen de Florentijnse kooplieden en bankiers zelfs handelsnetwerken en filialen op te zetten in o.a. Vlaanderen en Engeland.

De Medici-familie

Florence werd eeuwenlang bestuurd door het bankiersgeslacht Medici, van wie de meesten een grote belangstelling hadden voor schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur en literatuur. Sinds de 15e eeuw werd het, mede door de Medici, een belangrijk financieel centrum.

Het belang van Florence als handelsstad blijkt onder meer uit het feit dat de plaatselijke munt, de fiorino d'oro of Gouden florijn, zijn naam leende aan veel andere munten, zoals de Hongaarse forint en de Nederlandse gulden, die aanvankelijk ook Gulden (=Gouden) Florijn heette.

De bankiers financierden voor een groot deel de middeleeuwse Europese handel en industrie en de huurlegers van de koningen. Via huwelijken met de Europese aristocratie waren nakomelingen van de Medici koning of koningin van o.a. Frankrijk, Schotland en Spanje en leverden ze ook verschillende pausen. De Medici regeerden vanaf de 15e eeuw tot 1737 toen de laatste machthebbende Medici kinderloos stierf.

Habsburgers

Tot 1799 werd de stad bestuurd door de Habsburgers, waarna het bestuur werd overgenomen door de Fransen tot 1814. In 1814 kwamen de Habsburgers terug. Zij werden echter verdreven in 1859. Vanaf dat moment hoorde Florence bij het Italiaanse koninkrijk en was tussen 1865 en 1871 de hoofdstad van het land in de periode dat Italië nog niet helemaal herenigd was.

Nadat de Kerkelijke Staat ten slotte werd veroverd door de Italiaanse troepen werd Rome de hoofdstad van Italië.

Toen de nazi’s zich langzaam terugtrokken uit Italië aan het einde van WWII bliezen zij alle bruggen van de stad op, op Ponte Vechio na. De stad was behoorlijk geraakt tijdens de oorlog. In 1966 was er een overstroming in de stad en in 1993 werd Florence opgeschrikt door een verschrikkelijke bomaanslag waarschijnlijk gepleegd door de maffia. Er vielen vijf dodelijke slachtoffers en er werden talloze (museum)stukken van het museum van de Ufizzi beschadigd.