Safed

Binnenstad Safed (en de Synagoge-wijk):

Het meest in het oog springend, letterlijk en figuurlijk is het Citadel park van Safed – Gan Hametsuda. Het was hier dat het toenmalige Kruisvaarders kasteel ooit het grootste fort in het Midden Oosten was.

Helaas is het tegenwoordig niet meer dan een ruïne maar het uitzicht blijft indrukwekkend. Als je van de citadel de heuvel het centrum inwandelt kom je langs het voormalige Britse politiebureau van voor de stichting van de Joodse staat.

De muren zitten nog vol met kogelgaten opgelopen t.t.v. de Arabisch-Joodse oorlog in 1948. Als je verder loopt kom je bij de door Britse aangelegde trappen van Ma’alot Olei HaGardom straat. Na de rellen van 1929 besloten de Engelsen dat het verstandig was de opstandelingen (Joden en Arabieren) in aparte wijken te her vestigen en een trap in het midden te leggen als scheiding.  

Midden in de Synagoge-wijk – de Joodse wijk staat het Tiferet galerie gebouw. Het was hier dat de Haganah hun hoofdkwartier vestigden tijdens de oorlog in 1948. Rondom hier zijn er talloze vooral Kabbalah synagogen te vinden. De belangrijkste zijn de Ha’Ari Ashkenazi- en Caro synagoge.

Artiestenwijk:

Nadat de Joden de macht hadden overgenomen na de oorlog in 1948 werden alle Arabieren verjaagd uit de stad. De oude Arabisch (moslim)wijk die bestond uit nauwe geplaveide steegjes, pleintjes en straatjes werd omgetoverd tot kunstenaarswijk Qiryath Hazayarim waar o.a. werkplaatsen met glasblazers, kaarsenmakers, wevers en kunstsmeden zijn gevestigd.

Dit werd toen gestimuleerd om een ieder die meer dan 180 dagen per jaar in Safed zou gaan wonen een gratis huis inclusief galerie kreeg aangeboden.

Eerlijkheid gebied te zeggen dat de grote meesters inmiddels wel zijn vertrokken en dat de wijk zich ook steeds meer gaat toeleggen op het Kabalah kunst principe. 

Andere bezienswaardigheden:

Ten noorden liggen de begraafplaatsen van Safed. Vooral mythisch wordt een bezoek hieraan als je tijdens de vroege avond als het begint te schemeren en donker wordt langs de kaarsjes loopt.

Deze worden ontstoken op de dag van de verjaardag van de overledene. Er zijn aloude graven te ontdekken maar ook die van de 1948 Arabische-Israëlische oorlog.

Een bloeiende handel

Vanaf begin 16de eeuw, toen vele joden Spanje moesten ontvluchten na de recognitie, vestigden velen van hen zich in Safad. Een bloeiende textielindustrie ontwikkelde zich. Vele rabbijnen vestigden zich er en er ontwikkelde zich een joodse religieuze en intellectuele vitaliteit.

Er volgden ook talloze pogroms tegen de Joden en de se sultan had in 1549 beslist een muur te bouwen en er een garnizoen te stationeren om de joodse bevolking te beschermen.

Desalniettemin waren er aan het eind van de 16e eeuw o.a. 13 synagogen. Door nog meer Joodse immigranten (o.a. uit de Kaukasus maar ook omringende moslimlanden) groeien deze uit tot de grootste bevolkingsgroep.

Gewonden na pogroms

Nog steeds volgen pogroms. De stad groeit samen met Jeruzalem, Hebron en Tiberias uit tot een van de vier heilige plaatsen van het jodendom. In de 20e eeuw groeit het aantal Palestijnse Arabieren wederom harder dan de Joodse. Door schermutselingen

in de jaren 20 vallen er doden en gewonden aan beide zijden. Mahmoud Abbas, die in 1935 in Safad werd geboren, moest afscheid nemen van het stadje van zijn jeugd toen zijn ouders met hun gezin moesten vluchten of werden verdreven. Bij de verovering van Safad in de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 is het Palestijnse dorp Akbara door militaire operaties verwoest. 

Oorlog dreigt

Tijdens de Arabische-Israelische oorlog van 1948 werd de Joodse wijk afgesloten door de Arabieren voor de buitenwereld. Het stadje werd uiteindelijk op 1 juni bevrijdt door de Palmach, de commando-eenheid van de Haganah. Die had 1000 man tot haar beschikking. Het stadje werd verdedigd door 400 vrijwilligers van het Arabische Bevrijdingsleger waarvan Fawzi al-Qawuqji die tijdens WW2 met de nazi’s collaboreerde, de opperbevelhebber was.

Nadat de Palmach eerst het rond omliggende platteland had veroverd, lukte het hen op 29 april het stadje te bevrijden. Op 100 bejaarden na werden alle Arabisch-Palestijnse inwoners verdreven. In 1974 werden 102 joodse schoolkinderen van Safed tijdens een schoolreis in hun slaap gegijzeld in een school in Ma'alot door de Palestijnse-Arabische terroristenbende van het Democratic Front for the Liberation of Palestine (DFLP).

22 van deze joodse kinderen werden door hen vermoord. In deze streek van Galilea wordt gepropageerd om vooral Joden zich hier te laten vestigen in deze overwegend Arabische regio.