Ceasarea

Reisverhalen - Israël

inleiding

Ik heb vannacht geslapen in Tel Aviv en het plan is vandaag alleen naar de archeologische site van Ceasarea te gaan. Eerst moet ik naar het busstation waar commotie is. Er is een ontruiming gaande aangezien er een explosie heeft plaatsgevonden. Of het hier om een zelfmoordaanslag gaat is niet duidelijk.

Feit is dat we met z’n allen moeten wachten tot het busstation vrij toegankelijk is gemaakt. Een uurtje later mogen we naar binnen en neem ik de bus naar de stad Hadera die ongeveer 5 km ten zuiden van de site ligt.

Dan moet ik nog op een andere bus stappen die mij naar de ingang brengt van de toeristische attractie die Ceasarea inmiddels is geworden.

herodus de grote

Kijkend op m’n kaartje van de site besluit ik eerst naar het zuidelijke gedeelte te gaan en pas op het eind te besluiten of ik nog wel of niet naar het museum te gaan. Hier staat het Romeinse theater wat door de eeuwen heen door menig ander volk is aangepast, uitgebreid en vernieuwd.

Ik lees dat bijvoorbeeld dat het platform uit de 3^e eeuw en dat de grote muur en de twee torens pas in de 6e eeuw na Christus zijn toegevoegd tijdens de Byzantijnse periode. Duizenden Joden zouden in dit amfitheater aan hun einde zijn gekomen na opstanden tegen de Romeinse bezetter. Nu zijn er plannen om in de toekomst weer voorstellingen te geven.

Voordat ik terugloop naar de grote stadsmuren wandel ik eerst naar de zee toe waar op een puntige rots een grote ruïne staat die tijdens Romeinse tijden is gebouwd. Dit zou het machtige zomerpaleis geweest moeten zijn dat omringd is aan drie zijden door de Middellandse Zee.

Omdat tijdens de zomer z’n paleis in Jeruzalem veel te heet was week hij uit naar Ceasarea. Aan deze drie zijden was het paleis voorzien van imposante zuilengalerijen. In het midden van het paleis lag een groot zwembad.

Hippodroom

Ook had Herodes in zijn paleis een badhuis in Romeinse stijl laten aanleggen. In de tijd dat Judea een provincia was, kozen de Romeinse praefecti en procuratores het paleis van Herodes in Caesarea als hun praetorium waar zij het hele jaar vertoefden. In dit paleis zou o.a. apostel Paulus gedurende twee jaar gevangen hebben gezeten.

Anders dan Herodes, woonden zij het hele jaar door in het paleis in Caesarea. De waterpoel die je nu ziet aan de zijkant zou ooit de plek geweest zijn waar de vismarkt gehouden werd. Daar kun je nu heel moeilijk een voorstelling van maken.

Er volgt een grote U-vormige open plek waar de Hippodrome was oftewel Herodus theater. Hier werden paardenwagen-races gehouden en andere sportevenementen. Zo’n 10.000 mensen konden de wedstrijden volgen op deze baan die 250 meter lang is en 50 meter breed. Net achter de renbaan kun je nog de fundamenten zien van het oude badhuis – een aantal stukken prachtig mozaïek zijn bewaard gebleven.

Geschiedenis van Ceasarea:

In de 4e eeuw v.Chr werd aan de kust ongeveer halverwege tegenwoordig Tel Aviv en Haifa een nietig havenstadje gesticht door de Feniciërs. Ze doopten het “Strato’s” toren. Later ging het deel uitmaken van het Griekse rijk van Alexander de Grote.

Daarna werd het een twistappel tussen de hellenistische rijken van de Seleuciden en Ptolemaeën waarna het Romeinse Rijk de macht overnam.

Romeinse heersing / Herodus:

In het jaar 22 v.Chr. nam koning Herodus de site zogezegd over en wilde het de stad een grandeur maken van de wereld. Hij doopte het Ceasarea naar z’n Romeinse patroon Keizer Ceasar Augustus. Onder Herodes groeide Caesarea van een relatief onbetekenend dorpje uit tot de tweede stad in het Joodse land. Herodes liet een grote haven aanleggen, met ruimte voor zo'n 300 schepen.

De haven was in de eerste eeuw een tussenstation op een van de belangrijkste vaarroutes van Alexandrië naar Rome en zou wedijveren met deze geweldige havenstad. Pontius Pilatus liet in Caesarea een tempel bouwen ter ere van keizer Tiberius. Op deze tempel is de beroemde Pilatus inscriptie gevonden die de wereld zekerheid gaf dat de man die opdracht gaf tot de executie van Jezus Christus echt bestaan had.

Hij zou hier als prefect wonen van 26 tot 36 n.Chr. In het Nieuwe Testament wordt Caesarea verschillende malen genoemd als doorgangsroute naar Jeruzalem. Ook wordt genoemd dat de apostel Paulus enige tijd in Caesarea gevangen heeft gezeten. Tijdens de Joodse Opstand (66-70) braken in Caesarea onlusten uit als gevolg van spanningen tussen Joodse en heidense bevolkingsgroepen in de stad.

Caesarea-hippodroom-Romeins-strijdwagen-monument-Israël

Kruisvaarders

Zoals de rest van het land, werd de stad vervolgens onderdeel van het Oost-Romeinse Rijk. In het jaar 640 viel Ceasarea aan de Arabieren en verviel daarna. De eerste Kruisvaarders arriveerden in de oude havenstad in het jaar 1101.

Zij ontdekten een oude beker die werd betiteld als de Heilige Graal, de beker die Jezus tijdens het Laatste Avondmaal gebruikt zou hebben.

Ondanks z’n ligging kozen de Kruisvaarders toch steden als Akko en Jaffa als hun belangrijkste havenstad; om die reden werd maar een deel van het eens zo grote en machtige Ceasarea opgeknapt en gebruikt. De stad zou vier keer van de hand gaan tussen de Kruisvaarders en de Arabieren tot de Christelijke legers o.l.v. Franse koning Lodewijk IX het veroverden in 1251. Ondanks de nieuwe fortificaties zouden de moslims de stad alsnog tien jaar later veroveren.

Gevechten tijdens de onafhankelijkheidsoorlog

Zo’n 600 jaar zou de stad onaangeroerd, inmiddels onder een diepe laag duinzand verstopt liggen. Een groep Bosnische moslims zou hier gestationeerd worden in 1878 dor de Ottomanen die hier inmiddels de baas waren. In 1948, tijdens de onafhankelijkheidsoorlog werd er hartstochtelijk gevochten rond de ruïnes van Ceasarea. Toen Israël dit land claimde werden door boeren steeds stukken gevonden van de oude stad en er werden al snel archeologen uitgenodigd.

Kinderen uit de gestichte kibboets Sdot Yam werden getrakteerd op snoep als ze een interessant stuk steen hadden gevonden. In de jaren erna werd de site omgetoverd tot een uitgebreide archeologische site gevolgd door een plek met een modern museumcomplex wat je kunt bezoeken.

Caesarea-Romeins-ruïne-pilaren-columns-Middellandse-zee-Israël

de kruisvaardersstad

Ik wandel nu de poort door van de oude Kruisvaardersstad. Deze is veel kleiner dan het machtige Ceasarea uit Herodus tijd. Deze fortificatie inclusief gracht werd eigenlijk gebouwd o.l.v. de Franse koning Lodewijk IX in de 13 eeuw toen hij met z’n Kruisvaarders de stad veroverden op de Arabieren.

De muren die 16 wachttorens telden, omcirkelen een gebied van zeg een kilometer lang en zijn 13 meter hoog. Binnen deze indrukwekkende muren kun je o.a. een oude Kruisvaarders kerk zien maar ook een moskee (die hier werd gebouwd door de Turken voor hun Bosnische vluchtelingen eind 19e eeuw).

Ik neem een kijkje bij de oude haven die er nu pittoresk bij ligt. Aan deze haven ligt de Kruisvaarders citadel die je kunt beklimmen.

Als je aan de zeekant blijft lopen kun je langs de muren aan de noordzijde komen. Hier staat Strato’s toren, het oudste nog bestaande bouwwerk van de site. Als je nu nog een kilometer langs het strand doorloopt kom je uit bij de oude aquaduct. Omdat in de door Herodes uitgebreide stad meer water nodig was dan uit natuurlijke bronnen voorhanden was, legde hij een lang aquaduct aan dat vanuit het Karmelgebergte water naar de stad bracht.

Nu kun je alleen het skelet nog zien. Op de weg terug naar de parkeerplaats passeer ik nog delen van de oude Byzantijnse en Romeinse stadswallen. Het is nog steeds snikheet en ik besluit terug naar Tel Aviv te gaan en mijzelf lekker op te frissen.

ACTUEEL:

In 2015 werd door duikers een schat van 9 kilo aan goud gevonden in de nabijheid van de haven. Het gaat om tweeduizend goudstukken (dinars, halve dinars en kwartdinars) van ongeveer duizend jaar oud, waarvan de oudste dateert van de tweede helft van de negende eeuw. De meeste munten zijn geslagen ten tijde van twee Fatimidische kaliefen, Abu 'Ali al-Mansur al-Hakim en zijn zoon Abu Hashim 'Ali al-Zahir (begin elfde eeuw).

Archeologen hebben in Caesarea op 8 Februari 2018 een ongeveer achttienhonderd jaar oud Romeins mozaïek blootgelegd. Dat gebeurde tijdens opgravingen van een pand uit de Byzantijnse tijd dat nieuwer is en later op het mozaïek werd gebouwd.

Het blootgelegde mozaïek meet 3,5 bij 8 meter en laat de figuur van een man met een toga zien te midden van geometrische patronen. De afgebeelde figuur kan de eigenaar zijn van het pand.