Agra en Fatehpur Sikri

De Taj Mahal:

Shah Jahan, de vijfde heerser van het Mogolrijk, liet het wereldberoemde witte marmeren grafmonument tussen 1632 en 1648 bouwen als laatste rustplaats voor zijn geliefde echtgenote Mumtaz Mahal, die in 1631 in het kraambed was overleden.

Na de dood van Shah Jahan werden ook diens resten bijgezet in de tombe. Voor die tijd was de oprichter van de Taj door z’n zoon in de gevangenis van het nabijgelegen “Fort” gegooid waarbij hij z’n creatie alleen door de ramen kon bekijken.

De Mogoldynastie had de gewoonte om voor haar leden grafmonumenten in symmetrisch aangelegde tuinen te bouwen. Tuinen staan in de islamitische traditie symbool voor het paradijs en de Mogols poogden voor hun overledenen een hemelse woonplaats op aarde te scheppen.

De grootschaligheid en esthetische verfijning van deze bouwwerken diende tevens de luister van hun heerschappij te onderstrepen.    

De Taj Mahal staat niet zoals gebruikelijk in het midden van de tuin, maar op een verhoogd platform aan de oever van de Yamuna-rivier in Agra en domineert zo de wijde omgeving. Vier vrijstaande minaretten bezetten de hoeken van het platform en geven het bouwwerk een driedimensionale referentie.

Moskee en gastenverblijf

De Taj Mahal wordt geflankeerd door twee identieke - in contrasterend rood zandsteen opgetrokken - gebouwen, de moskee en het gastenverblijf. Tussen het mausoleum en de hoofdpoort van het complex ligt de conform het Perzische chahar bagh-patroon door kanalen in vier gelijke perken verdeelde tuin.

Het mausoleum wordt geroemd om de volmaakt uitgevoerde symmetrie, de verfijnde decoraties in de vorm van kalligrafieën uit de Koran, de marmeren reliëfs en het ingelegde steenwerk en niet op de laatste plaats vanwege het subtiele lichtspel, dat het gebouw steeds een ander aanzien geeft.

Helaas kun je de echte tombes van de twee geliefden niet zien. Shah Jahan slaagde in zijn ambitie om een monument voor de eeuwen neer te zetten. De Taj Mahal is een van de meest herkenbare gebouwen ter wereld en een symbool van India. 

In 2007 werd de Taj Mahal verkozen tot een van de zeven nieuwe wereldwonderen terwijl het in 1983 al tot UNESCO werelderfgoed werd uitgeroepen. Het gebouw wordt jaarlijks door miljoenen bezoekers bezocht. Voor velen van hen is het mausoleum vooral een romantische ode aan de liefde. Vanaf het park Mehtab Bagh aan de overkant van de rivier heb je een prachtige gezicht van de achterkant van de Taj Mahal. 

Tot aan de regeerperiode van zijn schoonzoon Shah Jahan werd er geregeld bijgebouwd en dan vooral in z’n favoriete steensoort; wit marmer. H

et fort werd in eerste instantie gebouwd voor militaire doeleinden maar werd al snel als paleis ingericht. Ironisch gezien zou bouwer Shah Jahan er acht jaar in wonen omdat het z’n gevangenis werd.

Het paleis alias fort heeft een keur aan gebouwen, allen te bezichtigen en wordt omringd door een 2,5 km muur die zo’n 20 meter hoog is.

ENTREE is 250Rs.

Fatehpur Sikri:

Op zo’n 40 km van Agra ligt de spookstad “Fatehpur Sikri” (stad van de overwinning gelegen bij Sikri). De keizer bouwde de stad ter ere van de moslim soefi-heilige Salim Chishti. Akbarde Grote had nog geen troonopvolger maar Salim Chishti voorspelde dat hij nog drie zonen zou krijgen.

De voorspelling kwam inderdaad uit en de Mogol leider begon de bouw in Sikri, het dorpje vlak bij de plek waar de heilige voor zijn dood gewoond had in 1571. Het was de hoofdstad van het Mogolrijk van 1571 tot 1585 en omdat het een ceremoniële hoofdstad was, werd de stad nooit versterkt.  

Akbar liet er voor Salim Chishti een mooi mausoleum bouwen. Een zeer bijzonder gebouw is het Ibadat Khanna (huis van aanbidding), waar sinds 1580 onder leiding van keizer Akbar interreligieuze dialogen werden gehouden. Vanaf 1582 deden ook de christenen mee, vertegenwoordigd door enkele rooms-katholieke jezuïeten. Het Ibadat Khanna was waarschijnlijk tegelijkertijd de Diwan-i-Khass (zaal voor privé-audiënties).

Het duurde vele jaren om Fatehpur Sikri te bouwen, maar in 1585, slechts enkele jaren nadat het voor het eerst werd bewoond, werd de stad alweer verlaten wegens een tekort aan drinkwater. Fatehpur Sikri is uniek in zijn opzet en architectuur omdat men aanneemt dat de stad de persoonlijkheid en principes van Akbar uitdrukken. Je kunt hier talloze prachtige paleizen, poorten, tombes, binnenplaatsen en ruïnes (bijvoorbeeld van een authentieke karavanserai) bekijken.  

Veel mensen doen de site aan op een dagtrip vanaf Agra maar je kunt ook in de nabijgelegen stad blijven overnachten.  

Andere bezienswaardigheden:

• Chini-ka-Rauza is een Perzische stijl tombe ongeveer een kilometer ten noorden van de Itimad-ud-Daulah tombe. In Sikandra, een voorstad van Agra, bevindt zich het mausoleum van Akbar, de grootste van de Mogol keizers.

Pas echt belangrijk werd Agra onder de Mogols. Deze wisselden Agra en Delhi af als plaats van hun residentie. Babur (regeerde 1526 - 1530) regeerde vanuit Agra, maar zijn zoon Humayun (regeerde tot 1556) had een voorkeur voor Delhi. Akbar (1556 - 1605) resideerde weer in Agra, op een decennium na waarin hij vlakbij, in Fatehpur Sikri, een nieuwe hoofdstad liet bouwen.

Vanwege het opdrogen van de waterputten aldaar werd de keizer gedwongen naar Agra terug te keren. De stad werd destijds naar de keizer Akbarabad genoemd. In 1580 zond hij een missie naar Tibet om de bron van de Ganges te onderzoeken.

In Agra bevonden zich dat jaar ook enkele Jezuïeten, evenals enkele decennia erna. Vanaf begin 16e eeuw ondernamen zij vanuit Agra reizen naar Tibet of kwamen ze op terugreis langs deze stad.    

Bouw van het rode fort

Akbar en zijn opvolger Jehangir (1605 - 1627) lieten het Rode Fort bouwen en binnen de ommuring verschillende fraaie tuinen en paleizen aanleggen. De bouwprojecten van de Mogols bereikten een hoogtepunt onder Shah Jahan (1627 - 1658).

Binnen het Rode Fort liet hij paleizen en tuinen aanleggen die de projecten van zijn vader en grootvader ver overtroffen.

Het bekendste bouwproject van Shah Jahan is echter de tombe van zijn vrouw Mumtaz Mahal, de Taj Mahal, die destijds 7 km buiten Agra lag. Agra was op dat moment de hoofdstad van het Mogolrijk en met 660.000 inwoners een van de grootste steden ter wereld.

De oevers van de Yamuna waren al bezaaid met tientallen paleizen en tuinen voor de elite van het Mogolrijk. In het tweede deel van zijn regering verplaatste Shah Jahan zijn hoofdstad echter naar Delhi, waar hij een nieuwe stad onder de naam Shahjahanabad liet bouwen. 

In 1761 namen de “Jats”, een militaire orde die vele monumenten (waaronder de Taj) flink beschadigde. De Maharadja’s namen over in 1770, gevolgd door de Britten in 1803. Agra werd verlaten als administratieve hoofdstad voor Allahabad waardoor de stad zich genoodzaakt voelde om als zware industriestad verder te gaan. Pas toen de stad werd “herontdekt” door het toerisme werd langzaam aan de schroom van de zware chemicaliën van zich af geworpen.