Szeged

Het centrum

Aan de rechteroever van de brede en machtige Tisza rivier waar de stad een haat-liefde verhouding mee heeft, ligt het centrum van de stad. Het hoofdplein is het gecombineerde park en plein Szechenyi en hier staat het “nieuwe” stadhuis wat met Barok kenmerken is opgetrokken.

In de 13^e eeuw stond hier de westelijke muren van de oude burcht van de stad. Ernaast was toen een braak liggend terrein waar de markt werd gehouden en waar de soldaten legeroefeningen uitvoerden.

Het neobarok stadhuis werd door Frans Jozef I vanaf het balkon gehuldigd. Als je via het Klauzal plein wandelt kom je uit bij het plein van de martelaren van Arad waar de heldenpoort tot de meeste verbeelding spreekt.

Hier worden de gesneuvelden uit WWI geëerd door een veelvoud van prachtige fresco’s die overal in de poort te vinden zijn. In het midden van het plein staat een gedenkteken die herinnert aan het feit dat hier de vreedzame studentendemonstratie begon in 1956 die later zou uitmondden in een nationale opstand tegen het Communisme die het land onder druk hield. 

Indien je aan de andere kant van het plein onder de stenen bogen loopt kom je op het grote Domplein terecht. Tussen de arcaden aan de zuidzijde staan meer als honderd standbeelden herinnerd aan prominente Hongaarse figuren uit de wetenschap, kunst en geschiedenis. De Kathedraal zelf is een mengsel van elementen in verschillende stijlen zoals de Romaanse, Gotische en Oriëntaalse-Griekse Orthodoxe.  

Art Nouveau

Een van de mooiste “Art Nouveau” gebouwen in Szeged is het Reok paleis wat vlakbij het Dugonics plein ligt. Ede Maygar heeft als dertigjarige ontwerper in 1903 ontworpen en omdat het gebouw toentertijd fungeerde als waterstaataangelegenheden is “water” het meest dominerende motief op het gebouw.

Op het eerder genoemde plein staat het Ungar-Mayer huis in het rood opgetrokken – in de koepel kun je de dansende looddames ontdekken.

Aan de noordzijde van het centrum staat het “Deutsche” paleis. Het is een kleurrijk meesterwerk ook gebouwd in het begin van de 20e eeuw en bevat groen, blauwe en oranje kleurcombinaties – zelfs voor die tijd een gewaagde. De smeedijzeren balkons aan de voorzijde maken het geheel af.

Even verderop het Graaf Paleis aan de Tisza-Lajos boulevard. Frontspices, balkonnen, insprongen en kleine torentjes aan de zijden maken dit een echt paleis. Tenslotte kun je op het “Sint Stephanplein” een zeer speciale watertoren aanschouwen – het is de eerste gewapende watertoren van het land (gebouwd in 1913) en nog steeds werkend. Een mooier exemplaar is bijna niet denkbaar.

Op de hoek van het plein staat het Morisz huis. De gevel heeft iets weg van een schaapvachten jas zoals een herder die zou dragen. 

Andere bezienswaardigheden:

• De nieuwe synagoge.

In de 13^e eeuw toen de stad floreerde vanwege de zouthandel kreeg het stadsrechten en in 1498 kreeg het zelfs het statuut van een “Koninklijke” stad. In 1526 werd de stad door de Turken geplunderd en veroverd.

Daarna kreeg het toch bepaalde beschermingsrechten omdat er een van de Turkse Sultan’s huis in de buurt was gelegen. Na 143 jaar onder Turks bewind te hebben gestaan kwam de stad weer in Oostenrijkse handen. Tijdens de Hongaarse vrijheidsstrijd van 1848 fungeerde Szeged kortstondig als hoofdstad van Hongarije. 

De stad heeft tijdens z’n bestaan vaak te maken gehad met overstromingen; de grootste en meest gevaarlijke was diegene uit het jaar 1879 toen de stad zo goed als van de aardbodem was verdwenen. De heropbouw kwam tot stand met hulp vanuit Europa – de reden dat vele “nieuwe” straten en pleinen naar die steden vernoemd zijn. En i.t.t. andere steden werd er wederom veel aandacht besteed aan de architectuur van de herbouwde stad.

Na WWII werd de stad een belangrijke studentstad.

In 1956 was Szeged de voorloper van de komende Hongaarse opstand toen hier al studentendemonstraties was, later gevolgd door die in de hoofdstad.