Tikal (Flores)

HOME / Guatemala / Guatemala bezienswaardigheden

El Peten in het noorden van Guatemala is veruit de grootste regio van het land. Het staat bekend om z’n vele archeologische sites en is een uitgestrekt, dun bevolkt en met vele jungle en natuurparken gevuld. Een van de grootste publiekstrekkers is de oude Maya site van Tikal. Tikal was een van de grootste steden van de Maya's ten tijde van de Klassieke Periode.

Pas in 1848 werd zij herontdekt door een team Guatemalteekse ontdekkingsreizigers. Grootste verschil met alle andere grote Maya sites is dat deze midden in de jungle ligt. Hoge piramide-achtige tempels, grote woudreuzen en het geluid van brulapen en kikkers zullen je deel zijn als je deze mysterieuze mythische site bezoekt. Daarnaast is het tezamen met “Calakmul” in Belize gebouwd in de Maya-architectuur Petén stijl.

Tours naar de archeologische site kun je o.a. in het toeristische stadje Flores regelen. 

Tezamen met Santa Elena en het kleinere San Benito vormt Flores een klein conglomeraat rond en in het meer van Peten Itza. Vooral Flores met z’n Middellandse sfeer gelegen als een schiereiland trekt veel toeristen. Het kent zowel een oud als een wat moderner gedeelte. Santa Elena is de transporthub van de drie met het vliegveld en busstation maar ook de basis voor het doen van inkopen en het regelen van bankzaken etc.

Flores:

Het oudste gedeelte van Flores is gelegen op een eiland in het Meer van Petén Itzá dat via een dijk verbonden is met het vasteland. Het stadje werd gesticht door de Itza indianen die waren verjaagd van hun oude stek bij Chichen Itza in Mexico. Toen heette de stad nog Tayasal.

Het is zeker dat de indianen woonachtig in en rond het meer wisten over het grote Tikal; het is zelfs waarschijnlijk dat zij regelmatig de trip maakten om daar offers te brengen en te bidden. Het eiland vormde de laatste Maya-staat die onafhankelijk bleef tijdens de verovering door de Spanjaarden. Hernán Cortés op weg naar Honduras, passeerde in 1541 het meer maar deed geen poging de stad te veroveren.

De Spanjaarden kwamen pas terug in 1697 toen zij de stad wel innamen en alle tempels, piramides en afbeeldingen vernietigden. Om die reden zijn er geen overblijfselen van de oorspronkelijke bewoners maar het is zeker dat de oude stad op de nieuwe gebouwd is en je bevind op heilige Maya gronden. 

Indien je geïnteresseerd ben in spullen die hier gevonden zijn kun je naar het Museo Santa Barbara gelegen op een klein eilandje ten westen van Flores.

We weten nu dat Tikal wel bekend was bij de Spanjaarden die het land koloniseerden maar het was pas in 1848 dat de stad pas officieel herontdekt werd door archeologen uit Guatemala.

Het gehele park Parque National Tikal bevat duizenden Maya ruïnes over z’n gehele oppervlakte zo’n 550km2 oppervlakte. Het centrale gedeelte – dat in 1979 door de UNESCO tot werelderfgoed verklaard werd – is zo’n 16km groot en heeft rond de 4000 objecten. 

Het belangrijkste gebouw van het Tikal complex is de piramide van de Grote Jaguar of Tempel I die gebouwd is rond het grote plein (Gran Plaza).  Deze is gebouwd in de Peténstijl die gekenmerkt wordt door een steile trapsgewijze basis met bovenop een kleinere tempel. De tempel is gebouwd in de klassieke periode rond het jaar 730 na Christus. 

De tombe van deze heerser is door archeologen gelokaliseerd in de tempel, hoewel het onduidelijk is of de tempel ook voor dit doel gebouwd is of dat het een latere aanpassing was. De tempel is ongeveer 44 meter hoog en verdeeld over negen niveaus. 

Aan de voet meet de tempel slechts 30 bij 34 meter. De belangrijkste kamer is gewijd aan Kukulcan, een belangrijke god. De tempel wordt gekenmerkt door een opvallende dakkam, een typisch kenmerk voor de Maya-architectuur. Klimmen op deze tempel is verboden maar je kunt deze goed bekijken van Tempel II die tegenover de tempel van de Grote Jaguar is gelegen. Acropolis del Norte waar overblijfselen zijn gevonden uit het jaar 600vChr. ligt niet ver.  

Ceremonies of edelen-plaats

Over de plek die we Acropolis Central  noemen zijn verschillende scenario’s mogelijk; of dit was de plaats waar de adel leefde of hier werden ceremonies en offers gemaakt voor de Goden. Er staan een aantal kleine tempels met binnenplaatsen en kleine kamertjes. Tempel V is 58 meter hoog en werd tussen de 7e en 8e gebouwd. Vanaf de top heb je een prachtig uitzicht over het gehele centrale deel van Tikal. 

De verloren wereld (El Mundo Perdido) is een complex met niet minder dan 38 objecten – in het midden staat een grote piramide met aan beide zijden een grote stenen trap. Gebouwd in de 7e eeuw v.Chr is dit het oudste bouwwerk van Tikal. Bij complex N (in het uiterste westen van het complex) staat een van de fraaiste grafzuilen van Tikal terwijl Tempel IV het hoogste is met 65 meter hoogte. 

Andere bouwwerken zijn o.a. de tempel van Inscripties (tempel VI), het noordelijk complex en plein van de zeven tempels.

>> Lees over de bestemming Chichen Itza, de grootste archeologische site van Mexico. 

De archeologische site Tikal werd gesticht door de Maya indianen rond de 7e eeuw v.Chr. De heuvel zorgde voor een goede strategische plek en het aanwezige  vuursteen voor het maken van wapens en later religieuze afbeeldingen. 

Aan het begin van de Klassiek periode (ongeveer 250 v.Chr) was Tikal (toen nog Yax Mutal) al een zeer belangrijke culturele, religieuze maar ook commerciële site met talloze tempels. In de 4e eeuw adopteerde de koning aanvalsmethodieken die een omcirkeling van de vijand inhielden om deze op afstand met speren te doden. Het rijk breidde zich uit over de gehele regio en werd de dominante stam.

In 562 werd de stad toch onderworpen door Caracol, die dezelfde (oorlog)strategie had overgenomen van z’n vijand Tikal. Een periode van meer dan honderd jaar brak aan die bekendstaat als het Tikalhiaat. Uit deze bezettingsperiode zijn nauwelijks inscripties of monumenten bekend. 

Machtscentrum

Aan deze periode kwam een einde in 682 toen de machtige Jasaw Chan K'awiil I aan de macht kwam. Hij wist van Tikal een ongekend machtscentrum te maken. Tikals macht bereikte haar hoogtepunt toen het in 711 haar eeuwige rivaal Calakmul op de knieën wist te krijgen. Z’n nakomelingen zouden verantwoordelijk zijn voor de grote tempels die we vandaag de dag op de site zien.

De voortdurende oorlog tussen de twee strijdende partijen en hun bondgenoten had echter geleid tot een uitputting van grondstoffen en verwaarlozing van de grond, zodat na achthonderd de Mayabeschaving ineenstortte.  

De laatste inscriptie in Tikal, een verwijzing naar Jasaw Chan K'awiil II, dateert uit 889.

>> Lees hier de gehele GESCHIEDENIS van Guatemala

Mundo Maya International Airport (of Peten) ligt in de oostelijke buitenwijken van Santa Elena, zo’n 2 a 3 km van Flores. Het busstation (Nuevo de Autobuses) ligt ongeveer 1 km van de weg naar Flores toe aan de zuidkant van Santa Elena.

Flores/ Santa Elena – Chetumal (MEXICO): de bus naar Chetumal in Mexico gaat via Belize City en doet er ongeveer 8 uur over. Er vertrekt zeker een bus om 05:00 ’s morgens. Kosten liggen op ongeveer 225Q.

Als je de kans krijgt (en durft) kan je vlakbij de Tikal ruïnes slapen in je tentje (Jaguar Inn) – de slaapzalen en kamers van dit budget hostel worden vaak gereserveerd door tourgroepen dus grote kans maak je niet. Er zijn ook duurdere hotels.

Je beste kans is om te slapen in Santa Elena/ Flores waarbij de tweede een veel leukere en gezelligere optie is. Santa Elena is een stoffige drukke stad waar je beter niet kunt slapen of je moet heel dichtbij het vliegveld of busstation willen slapen.

Menig reisbureau in Flores kan een tour regelen naar Tikal. De tours zijn inclusief transport, een Engels sprekende gids en lunch. Prijzen variëren maar de laagste prijs is voor een zeer sobere tour ongeveer 110Q pp. Natuurlijk kun je ook zelf naar Tikal afreizen (je kunt daar ook overnachten) en eventueel zelf een gids nemen via het bezoekerscentrum aldaar.

SUNRISE tour:

Je zult vroeg op moeten als je een sunrise tour naar Tikal boekt; je wordt opgehaald bij je hostel/hotel of ontmoet de rest van de groep bij het reisbureau en vertrekt direct naar het ongeveer 65km noordelijkere gelegen Tikal. Daar zul je niet veel later dan 06:00 aankomen om het complex te betreden. Je betaalt je eigen entree (150Q) geld en wandelt achter de gids aan in het pikkedonker naar tempel “IV” of “V” die je voorzichtig opklimt.

Boven aangekomen zoek je een plekje en geniet van de dieren geluiden die de ochtendgloren met zich meebrengt. De eerste stukjes jungle en tempel zie je bij de schemer terwijl je dan opeens de zon ziet opkomen. De dauw trekt op en dan zie je het magische Maya complex rustig opdoemen. Je bezoekt een aantal tempels, bouwwerken, pleinen en binnenplaatsen alvorens je aan het einde van de ochtend teruggaat richting Flores.

TIPS voor het gaan naar Tikal:

Er is een bezoekerscentrum met een klein winkeltje en een restaurant aanwezig op de site van Tikal. Ook kun je hier slapen (er zijn een aantal hostels, een camping en een paar dure hotels). Om het hele complex te bezoeken heb je uren nodig en aangezien de tempels af en toe behoorlijk ver uit elkaar liggen heb je goede schoenen nodig. Vooral in het regenseizoen kan het terrein “modderig” worden en glad.

Houd rekening met ongeveer 8 tot 12 km wandelen. Als je het complex betreed voor 07:00 betaal je 100Q entree voor een halve dag. Mocht je overnachten op het complex mag je deze al om 05:00 betreden. Neem voldoende water mee maar ook iets tegen de zon (een paraplu, hoofddeksel en/of zonnebrand) en een snacks is geen overbodige luxe.

Andere dingen die je kunt doen: er zijn twee musea aanwezig op het complex van Tikal;

• Museo Sylvanus G Morley die o.a. de “hiernamaals” spullen van een koning bevatten alsmede een aantal grafzuilen, keramische spullen, beenderen etc;
• De  tweede Museo Litico is gesitueerd in het bezoekerscentrum.

Voor beide betaal je Q10 terwijl voor de eerste geld dat deze inclusief is als je een Tikal ticket kan laten zien. Tenslotte kun je ook een wandeling maken over een jungle looppad ver boven de bomen uit. Entree is 240Q.

Websites: 

• www.parque-tikal.com
• www.canopytikal.com