Heraklion en Knossos (Kreta)

HOME / Griekenland / Griekenland bezienswaardigheden

Kreta is het grootste en meest zuidelijke van de Griekse eilanden, en is in grootte het vijfde eiland in de Middellandse Zee. Het wordt ook gezien als de meest populaire bij toeristen en mooiste en wordt weleens het Venetië van het Oosten genoemd. Door de gunstige ligging tussen de kusten van Klein-Azië, Cyprus, Egypte en Syrië heeft Kreta, dat ook wel bekend is onder de Venetiaanse benaming Candia, een lange geschiedenis als centrum van de zeehandel.

Tussen 1600 en 1400 v.Chr. bereikten de Kretenzers door die ligging een hoog beschavingspeil, dankzij hun heerschappij die op zeemacht berustte. De ruïnes van  Knossos bevatten de bekendste overblijfselen waar heel veel toeristen op afkomen.  

Aan het eind van de 19e eeuw verlieten de meeste Turken het eiland; de rest van de Turken verliet het eiland in 1923 en hun plaats werd ingenomen door ca. 30.000 Grieken uit Klein-Azië. Veel dorpen in het binnenland zijn ontvolkt omdat de bewoners bij gebrek aan bestaansmogelijkheden naar de kust en het buitenland zijn getrokken.

De Kretenaren zijn geliefd bij de Grieken maar hebben altijd een zeer autonome status gehad en hebben een nagenoeg eigen cultuur ontwikkeld.

De Arabieren waren de eerste die Herakion (toen El Khandak) als hoofdstad bombardeerde. Het zou uitgroeien als een van de grootste slavenhandel steden van Europa.

De Venetianen zouden vele bouwwerken maken in de stad die zij Candia zouden gaan noemen en het zou de Turken 21 jaar kosten om de vesting te slechten. Tijdens de slag om Kreta werd Heraklion veelvuldig gebombardeerd door de Duitsers – de oude Venetiaanse en Turkse stad zou nagenoeg verdwijnen. Nu is Heraklion de grootste stad van Kreta met zo’n 125.000 inwoners.  

Meest populaire bezienswaardigheid van hoofdstad Heraklion is het archeologische museum met talloze vondsten van het nabijgelegen Knossos (zie onder). Ook staan er diverse vondsten van de archeologische plaats Phaestus, zoals de wereldberoemde Schijf van Phaistos in dit museum. Een zeer bekend beeldje dat in het archeologisch museum staat, is dat van de slangengodin, die in iedere hand een slang in de lucht houdt In de haven ligt het fort Koulés. 

Een andere bezienswaardigheid is de oude haven met het Venetiaanse fort Rocca al Mare en de machtige stadsmuren eveneens door de Venetianen in de 15e en 16e eeuw gebouwd. Deze hebben zeven bastions en vier poorten. Een interessant museum is misschien die gaat over de slag om Kreta tijdens WW2. Deze heeft gratis entree.

Het eerste paleis, op wat nu de archeologische site van Knossos is, is in rond het jaar 1900 v.Chr. hier herrezen als huis van de mythische Koning Minos. Het paleis bevatte goed ingerichte vertrekken met muurschilderingen, sommige van levensgroot afgebeelde mensen, stieren en dolfijnen. Andere onderwerpen zijn religieuze optochten, dansers, fabeldieren, lelies en vogels.

Naast het paleis zou het huizen van notabelen en priesters bevatten maar ook huizen van gewone mensen en zelfs een aantal begraafplaatsen.

Twee honderd jaar later werd deze verwoest door een aardbeving en verbeterd herbouwd waarna het zo’n 300 jaar later weer geraakt zou worden door een aardbeving. Rond het jaar 1400 werd de hele site verwoest door een allesomvattende brand en verlaten.

In 1900 zou de Britse archeoloog Evans de site herontdekken, de grond kopen en er 35 jaar onderzoek doen. Vervolgens heeft Evans op de ruïnes het enorme paleis weer opgebouwd, zoals hij vermoedde dat het er moest hebben uitgezien. 

Oorspronkelijk bestond het uit stenen constructies als drager van leemtegel muren, waarboven balkenconstructies waren gelegd. 

De oudste van Europa

Evans vond aardewerk en vazen, maar ook de oudste geplaveide weg van Europa, badkuipen en schoolbanken. Het bekendste is derhalve het beeldje van de slangengodin, wat nu in het museum in Heraklion te vinden is. Naast de 'troonzaal' zijn kleine kamertjes met cachetten (verborgen opbergruimten onder de grond) gevonden, die gevuld waren met beelden van godinnen of priesteressen. 

Sommigen beweren dat Knossos geen paleis was maar een tempel. Anderen zijn dan weer van mening dat het een collectieve opslagplaats van goederen, vooral voedselreserves, was die centraal beheerd werd.

Fresco's

Het paleis wat ook dienst zou doen als stadhuis zou gebouwd zijn rondom een centraal plein. De functie van dit plein zou voor volksvergaderingen zijn geweest, eventueel gekoppeld aan festivals. De brede trappen zouden vooral zit- of staanplaatsen zijn geweest. Later is het plein door meerdere gebouwen omringd en ten slotte werd de noordelijke ingang door een poortcomplex afgesloten.

De hoogtepunten van de deels gereconstrueerde site van Evans zijn een aantal prachtige mens-grote fresco’s van een stier, een prins en dienaars die een processie uitvoeren. Deze kun je o.a. in de buitenlucht bewonderen maar ook in de Troonzaal en de Receptiehal waar ook de Staatskamers waren. Je hebt het theatergedeelte, een stukje Koninklijke weg, de grote trap en het badhuis.   

Andere bezienswaardigheden: 

• Aan de oostzijde van Kreta zijn o.a. het beroemde palmenstrand van Vai en een bezoek aan het lepra-eiland Spinalonga eveneens populaire bestemmingen.

De oudste tekenen van beschaving op Kreta dateren uit ongeveer 6500 v.Chr. toen volkeren uit Klein-Azië zich naar het eiland begaven. Deze periode staat bekend als het Neolithicum en kwam ten einde rond ongeveer 3000 v.Chr. Ongeveer 3300 v.Chr. ontwikkelde zich op het eiland de Minoïsche beschaving (3300 – 1450 v.Chr) .

Het was de eerste grote beschaving van het gebied rond de Egeïsche Zee. Deze bracht goede zeevaarders, handelaars en landbouwers voort. 

Omdat zij vrijwel de gehele oostelijke Middellandse Zee onder controle hadden en vrijwel geen vijanden hadden, konden zij zich ontwikkelen tot een bijzonder hoge beschaving. Knossos was vermoedelijk een belangrijk ceremonieel en politiek centrum. Ook de vruchtbare grond van Kreta die olie, graan en wijn leverde zorgde voor grote welvaart. De ruïnes van de paleizen zijn op verschillende delen van het eiland te vinden. 

Vulkaanuitbarsting als oorzaak? 

Aan deze Minoïsche beschaving kwam rond 1200 v.Chr. een einde waarschijnlijk veroorzaakt door een vulkaanuitbarsting. In deze gebeurtenis ziet men zelfs de aanleiding voor de legende van Atlantis. Toen het economisch niet meer goed ging, werd Kreta veroverd door de Myceners uit het Griekse gebied. 

De Minoïsche cultuur bleef derhalve overeind. Rond 1100 v.Chr. was er veel onrust en onzekerheid, waardoor een migratiegolf naar Cyprus op gang kwam. Rond 1000 v.Chr. trokken de oorlogszuchtige Dorische volken vanuit het Griekse vasteland naar Kreta. Het eiland werd bespaard van oorlogen tegen de Perzen en ook Alexander de Grote liet Kreta links liggen.  

Romeinen in aantocht

In het jaar 67 v.Chr. werd Kreta bezet door de Romeinen, de eerste vreemde bezettingsmacht. De Romeinen zorgden voor rust en de heropbouw van het eiland en de aanleg van wegen, aquaducten en tempels. Kreta bloeide onder het Romeinse bewind weer op en diverse steden kenden grote economische bloei tot het wederom werd getroffen door een zware aardbeving. In de 9de eeuw veroverden de Arabieren Kreta.

Voor ongeveer anderhalve eeuw hadden ze de macht op Kreta, totdat de Byzantijnen het eiland veroverden met wel 3000 schepen. Er kwamen veel inwoners van Constantinopel op Kreta wonen. In 1210 kwam Kreta uiteindelijk in Venetiaanse handen die veel land aan militairen gaf. Ook werden grote forten gebouwd om het eiland te verdedigen. In het beginsel leidde dit tot veel opstanden maar door angst voor de grotere vijand, de Ottomanen, groeiden beide volken naar elkaar toe. 

Veel Kretenzers leerden Italiaans en gingen naar Venetië om te werken of te studeren. Vanaf circa 1454 en voor twee eeuwen lang kende Kreta een enorme culturele bloei, het was de tijd van de Kretenzische Renaissance. In 1645 vielen de Ottomaanse Turken Kreta binnen wat het begin was van een langdurige onderdrukking van de lokale bevolking door de Turken.

De Ottomanen vertrekken

De eilandbewoners waren in constant conflict met de Turken en het verzet was heftig. In 1898 dwongen de toenmalige grote mogendheden (Engeland, Frankrijk, Rusland en Italië) het Ottomaanse Rijk tot het verlaten van het eiland – het werd een Brits protectoraat. Op 10 augustus 1913 werd Kreta uiteindelijk opgenomen in het Koninkrijk Griekenland na de Griekse overwinning in de Balkanoorlogen.

In mei 1941 landden Duitse parachutisten in het westen van Kreta in een poging het eiland over te nemen. 

De strijd zou 10 dagen duren en vele Duitsers het leven kosten. Verschillende verzetsorganisaties streden de volgende jaren met Britse hulp, verder tegen de Duitse bezetting. Deze bezetting was wreed. Dorpen werden platgebrand en burgers geëxecuteerd. Na de oorlog heerste er armoede, maar Kreta is vandaag de dag één van de meest welvarende gebieden van Griekenland, mede door het toerisme en de landbouw.

>> Lees hier de gehele GESCHIEDENIS van Griekenland. 

Als belangrijkste stad van Kreta is Iraklion een knooppunt van verschillende soorten vervoer. Op vijf kilometer ten oosten van de stad ligt de Luchthaven Iraklion. Vanuit de haven vertrekken veerboten richting de Cycladen, Piraeus, Thessaloniki, Rodos, Egypte en Israël.

Er zijn twee busstations – A (vlakbij haven) en B (vlakbij stadsmuur). Vanaf de Hania Port (busstation b) vertrekken bussen naar het zuiden van het eiland. Vanaf busstation A dat tussen de haven en de oude stad ligt vertrekken bussen naar de meeste andere bestemmingen op het eiland, zoals Rethimnon en Chania in het westen en Malia, Chersonissos en Agios Nikolaos in het oosten.

Heraklion (centrum) – Knossos: talloze bussen (nr.20) vertrekken vanaf busstation A naar Knossos (eindhalte) – prijs is 1,70 euro en de rit duurt zo’n 20 minuten.

Heraklion – Amadoura (hostel – zie beneden); bus 6 en bus 1 (vliegveld) vertrekken vanaf het centrum richting Amadoura – prijs is 1,70 euro voor een enkeltje en de rit duurt zo’n 20 minuten.

Heraklion – Rethymnon - Plakias: Vanaf busstation A vertrekt elk uur (vanaf 05:30) een bus richting Hania via Rehymnon. Er gaan 4 bussen per dag van Rethymnon naar Plakias – zeker eentje om 14:30. De prijs is 5 euro en de rit duurt ongeveer een uur.

• Naam : Manos studio’s (Amoudara, Heraklion)

Adres : Nimfon 14

Prijs : 15 euro (slaapzaal)

Tel.nr. : +30 281 082 2738

Email : info@amoudarastudios.com

Inhoud:

Fragiskos leid dit professionele hostel in Amadoura wat zo’n 7 km ten westen ligt van het centrum van Heraklion. De straat verderop is een toeristische met vele hotels, supermarkten, winkels en restaurants. Het strand ligt op minuten lopen. De bushalte ligt op een minuut wandelen en je kunt hier verschillende soorten kamers huren. De slaapzaal heeft 4 nette bedden met een redelijk gevuld keukentje binnen en een douche (niet altijd warm) en wc.

Elke dag wordt schoongemaakt en je krijgt een schone handdoek. Ook staat er een ijskast en een tafeltje met stoelen en is er een balkon dat uitkijkt op het redelijke zwembad. Internet in de kamer werkt niet goed maar beneden wel. Fragiskos heeft in een reisbureau gewerkt en weet een hoop qua reismogelijkheden.

Knossos:

Het beste is om een gids te nemen anders zeggen de sites je niet zoveel en je hebt toch minstens zo’n 3 a 4 uur nodig om de site grondig te onderzoeken. Neem a.u.b. zonnebrand, een zonnebril, een petje of hoed mee en wat te drinken.

Op de site zelf kun je ook eten en drinken kopen maar dit is behoorlijk prijzig. Het beste is om vroeg in de morgen of later op de dag te komen om de grote aanwas van toergroepen te vermijden. Entree = 15 euro (exclusief archeologisch museum Heraklion).

Openbaar vervoer:

• Koop je ticket voor de lokale bus niet in de bus zelf maar in een kiosk. Deze zijn een stuk goedkoper.
• Gooi je versnipperde papiertje die je terugkrijgt van de buschauffeur niet weg – er zijn controleurs op de bus die dit willen zien als bewijs van betaling.