ACHTERGRONDINFORMATIE - Griekenland

* Bijgewerkt t/m 2016 - wijzigingen voorbehouden.

De Grieken zijn een intens nationalistisch volk trots op hun zeer rijke geschiedenis en vooraanstaande rol in de wereldgeschiedenis. Zij zijn ook zeer wantrouwig tegen vluchtelingen en buitenlanders. Grieken houden van dansen, studeren, feesten en zijn vaak te trots om anderen hun rekening te laten betalen. Ook zijn zij vriendelijk, uitnodigend en zeer behulpzaam tegen gasten. Opvallend is overigens dat Grieken vaak voor de underdog gaan. Er werd tijdens de oorlog in Servië vaak tegen de aanvallen van de NAVO gedemonstreerd net als toen de VS Irak binnen viel. De VS staat er trouwens bij de Grieken helemaal niet goed op sinds zij zich mengden tijdens de Burgeroorlog in 1949.

Veel Griekse gewoontes en tradities vinden hun wortels in de Christelijke Grieks Orthodoxe religie. De kerk speelt een belangrijke rol in het dagelijkse leven van de Grieken, en religie en traditie zijn nauw met elkaar verbonden. Veel Grieken slaan een kruisje bij elke kerk waar ze langskomen of zien. Volgens de traditie worden kinderen vernoemd naar hun grootouders, maar tot de baby is gedoopt, wordt de naam nog niet gebruikt. Kinderen krijgen hun verjaardagspartijtje, maar de religieuze naamdag wordt belangrijker gevonden en wordt intenser gevierd. Burgerlijke huwelijken vinden tegenwoordig ook plaats in Griekenland, maar ze zijn zeldzaam. De grootste meerderheid van de Griekse huwelijken wordt in de kerk voltrokken. De kralenketting (of Komboloi), lijkend op een rozenkrans, die veel Griekse mannen in hun hand houden en waarmee men rondjes in de hand slingert, terwijl men buiten bij het kafeneion (Grieks café) zit, heeft in tegenstelling tot wat veel mensen denken, geen religieuze betekenis. Het is enkel een manier om de tijd mee te doden, een prettige gewoonte om verveling tegen te gaan.  

Familie blijft net als het geloof een belangrijke pijler in de Griekse samenleving al is dit wel aan het veranderen. Jonge Griekse stellen blijven thuis wonen tot zij getrouwd zijn. Mannen en vrouwen hebben gescheiden taken en de vrouw is verantwoordelijk voor het huishouden. Dit moet super schoon zijn en goed gereguleerd. Mannen zien zichzelf als de drijvende kracht achter alles maar in werkelijkheid hebben de Griekse vrouwen de touwtjes in handen. Dit is zowel thuis als in zaken het geval. De mannen hebben het vaak veel te druk met in het café zitten en praten – vrouwen nemen actie en hebben hier geen tijd voor. Wanneer u in Griekenland bent geweest zou u de indruk kunnen hebben dat de Griekse mannen voortdurend in het kafeneion (café) zitten.

Ze gaan inderdaad vaak naar het Griekse café, maar meestal voor een korte tijd. Vaak drinken ze er alleen even een kopje Griekse koffie. De meesten blijven er niet lang, net lang genoeg om het laatste lokale nieuws te horen of om even de politiek te bespreken. Ook voor het maken van een afspraak met de elektricien of de metselaar is men in het kafeneion aan het goede adres. Natuurlijk kunnen Griekse vrouwen ook naar het café gaan, maar het komt minder vaak voor.  Zij horen de laatste nieuwtjes van hun man bij thuiskomst. Tegenwoordig zie je wel meer vrouwen in het kafeneion, maar het blijft toch een beetje een mannendomein. Dit komt al door de opvoeding van jonge kinderen waar jongens vaak hangen zijn het de meisjes die aan het werk worden gezet.  

Grieken hebben een andere houding tegenover tijd, ze leven niet met de klok. Een uitdrukking die veel gebruikt wordt in Griekenland, is “siga, siga” wat “rustig aan” betekent. Als je direct iets gedaan wilt hebben en een Griek zegt u het “tora” (nu) te zullen doen, dan wil dit niet zeggen dat hij a la minuut voor u aan het werk gaat, maar waarschijnlijk nog wel dezelfde dag.. Als de bus volgens de planning om 12.00 uur zou langsrijden, dan kan dit gerust 12.30 uur worden. Als je in de “namiddag” afspreekt met Grieken, dan wil dat zeggen op zijn vroegst om 18.00 uur. Het diner zal meestal pas na 20.30 plaatsvinden en zij zullen het ook niet vreemd vinden als er na 22.00 bijvoorbeeld nog gebeld wordt. Maar de messimeri (siësta) is bijna heilig in Griekenland en het is dan ook zeer ongepast om een Griek thuis te storen tussen 14.00 en 17.00. Veel Grieken eten eerst uitgebreid (geen boterham, maar een volledige maaltijd) en gaan vervolgens een dutje doen.

• In lokale bussen moet je in de bus betalen (in een machine) terwijl je bij intercity’s soms een kaartje moet halen bij een ticketkantoor maar ook vaak in de bus bij de chauffeur. Deze zijn een stuk duurder.
• Ondanks de financiële crisis zitten de terrassen vol in Griekenland;
• Het is niet de bedoeling dat je je wc papier in de wc gooit;
• Als je een cadeau meeneemt naar een naamdag zal diegene  het cadeau aannemen maar het echter niet openen. Dat zou in de ogen van de Grieken eerder onbeleefd zijn. Alsof hij meer aandacht voor het cadeau heeft dan voor zijn gasten. Alle cadeaus worden bij elkaar op een tafel gezet en blijven ingepakt totdat alle gasten naar huis zijn. Op zich is dit best een praktische gewoonte, want als men het cadeau niet mooi vindt, hoeft men niet net te doen alsof men er erg blij mee is;
• Er zijn twee alfabetten in Griekenland – cyrillisch en Latijns; beiden worden gebruikt;
• Je krijgt als je een kop koffie bestelt in Griekenland er altijd een glas water bij;
• De Grieken zeggen niet zoals wij “ja” of “nee” maar gebruiken hun hoofd en mimiek om dit duidelijk te maken;

Nog meer feiten: 

• Als de Grieken uit eten gaan zullen zij bijna altijd de rekening contant betalen, men gebruikt zelden een bankpas of creditcard. Men zorgt er altijd voor om ruim voldoende contant geld bij zich te hebben om eventuele aanwezige bekenden te kunnen trakteren. Niet in staat zijn om de rekening te betalen zou een diepe vernedering zijn. Grieken zijn erg gul en vaak wordt er “ruzie” gemaakt over wie de rekening zal betalen.
• Een typische Griekse dans is de Syrtaki dans. De muziek is eerst traag, de danspasjes worden traag uitgevoerd, met de tijd versneld de tempo en uiteindelijk gaat de muziek heel snel. Dit is typisch voor deze dansstijl;
• Heel veel mensen drinken in Griekenland Griekse koffie of ijskoffie;
• Onvoltooide huizen ziet men veel in Griekenland. Dit heeft te maken met het feit dat de hypotheken jarenlang een erg hoge rente hadden, waardoor het niet mogelijk was om geld voor een huis te lenen. Men bouwde dan tot het geld op was en hoopte het in de toekomst af te kunnen maken. De ijzeren spijlen die uit de daken van de huizen steken zijn daar voor het geval men er later een verdieping wil bij bouwen. Vaak heeft het ook te maken met het feit dat de mensen van plan waren een groter (hoger) huis te bouwen, maar door de hoge kosten en de hoge rente van de leningen had men het geld eenvoudigweg niet meer, om het huis helemaal af te maken. Men moet dan eerst een aantal jaren werken en sparen voordat de bovenverdieping gebouwd kan worden.

De belangrijkste Griekse exportproducten zijn: groenten en fruit, kleding, chemische producten en fabricaten.

Sirtaki (dans), Olympische Spelen, de eerste Europese civilisatie, souflaka, de Griekse burgeroorlog, gyros, de Griekse Goden (Zeus, Poseidon etc), feta, de Griekse (euro)crisis, de naamsverwisseling van provincie Macedonië (en Republiek Macedonië), de uitspraak “it’s all Greek to me” en Sparta.

Zorba de Griek, Demis Roussos (zanger), Alexander de Grote, Zeus (Griekse God), Plato en Aristoteles (filosofen).

Griekenland is allang niet meer het goedkope vakantieland waar Nederlanders zo massaal naartoe gingen van de jaren 60 t/m 90. Sinds de invoering van de euro in 2002 zijn de prijzen nagenoeg gelijk aan die van West-Europa. Vooral de prijzen van accommodatie en eten en drinken zijn sindsdien schreeuwend duur en dan vooral in toeristische gebieden. Het beste is dus buiten het (hoog)seizoen te reizen, te kamperen (of in ieder geval een kamer te delen) en natuurlijk een aantal dagen extra te blijven om de kosten te drukken.  

Broodje gyros          : 2,70 euro 

Hostel                      : 10 - 15 euro (slaapzaal) 

Hotel (single)           : 20 euro (buiten grote stad en toeristische stad) 

Koffie (met melk)     : 2 euro

De beste reistijd is mei, juni, september. Griekse zomers zijn heet en in veel gebieden druk. De winters zijn zeer mild, maar nat. De meeste plaatsjes en inwoners zijn buiten het hoogseizoen meer toegankelijk en vriendelijk, het weer is aangenamer, een slaapplaats heb je zo gevonden en is nog goedkoper dan in het hoogseizoen ook. In voor- en najaar is het land goed op temperatuur – maar niet te.

Ga je in de herfst, dan is het licht wat milder, de lucht wat zachter en het zeewater heerlijk warm.

Andere films zijn: 

• Troy (2004; 7.1)
• Mediterraneo (1991; 7,4)
• The Guns of Navarone (1961; 7.6)
• Eternity & a Day (1998; 7,8)
• Zorba de Griek (1964; 7.8)
• Never on Sunday (1960; 7,4)
• Alexander (2004; 5.4)
• Eleni (1985; 6,8)
• 300 (2006; 7,7)
• For your eyes only (1981; 6,8) JB
• Captain Corelli’s Mandolin (2001; 5,9)
• Shirley Valentine (1989; 7,2)
• My Big Fat Greek Wedding (2002; 6,6)

• www.in.gr
• www.ktel.gr (busmaatschappij)
• www.cultureguide.gr
• www.greekferries.gr
• www.culture.gr