Winston Churchill

In 1895 ging Churchill als militair waarnemer naar Cuba, waar hij met de Spaanse troepen meeging, die een antikoloniale guerrilla de kop probeerden in te drukken. In de rang van tweede luitenant, gestationeerd in Bombay, vroeg en kreeg hij uiteindelijk een aanstelling bij de strijdmacht in het noordwesten van Brits Indië, het huidige Afghaans-Pakistaanse grensgebied.

Mede dankzij de invloed van vrienden van zijn moeder waren enkele kranten bereid zijn verslagen te publiceren over het neerslaan van een Pathaanse opstand in 1897 in dit gebied.

Op 2 september 1898 was Churchill te Omdurman, nabij Khartoem in Soedan, deelnemer aan de laatste echte cavaleriecharge van het Britse leger. Op 5 mei 1899 nam hij ontslag uit het Britse Leger. In de Tweede Boerenoorlog werkte Churchill als oorlogsverslaggever.

Hij werd gevangengenomen door de Afrikaners, ook wel Boeren genoemd, die een hinderlaag hadden gelegd voor een Brits treinkonvooi. Hij slaagde er echter in te ontsnappen naar Lourenço Marques, het huidige Maputo, in de toenmalige Portugese kolonie Mozambique.

Eenmaal terug in het Verenigd Koninkrijk begon hij aan zijn loopbaan in de politiek. Van 1901 tot 1922 en van 1924 tot 1964 was hij lid van het Lagerhuis.

In 1910 werd Churchill benoemd tot minister van Binnenlandse Zaken. In 1911 werd hij benoemd tot minister van Marine. Hij zou in deze functie actief blijven tot in de Eerste Wereldoorlog.

Churchill en de chef staf van de marine zorgden ervoor dat de reusachtige Britse vloot in de zomer van 1914 na oefeningen niet uiteenviel en zo bij het uitbreken van de oorlog direct inzetbaar was. Hij speelde in die tijd een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de eerste Britse tank, de Mark I.

Churchill was in 1915 als Minister van Marine betrokken bij de rampzalige Gallipoli-landingen bij de Dardanellen, die bedoeld waren om de hoofdstad van de Ottomaanse bondgenoot van Duitsland te veroveren en een bevoorradingsroute naar bondgenoot Rusland open te leggen. 

In 1917 werd hij benoemd tot minister van Munitie. Toen de Eerste Wereldoorlog afgelopen was werd hij tevens aangesteld als minister van Oorlog en minister van Luchtvaart.

Hij werd hierna benoemd tot minister van Koloniën en was de ondertekenaar van het Engels-Ierse verdrag van 1921, waarmee de Ierse Republiek onafhankelijkheid werd verleend. In 1924 kwam hij, met Conservatieve steun, uit voor Epping (gelegen ten noorden van Londen) en werd verkozen.

Churchill werd nu benoemd tot Chancellor of the Exchequer (Minister van Financiën). In 1925 werd hij weer lid van de Conservatieve Partij. Bij de verkiezingen van 1929 werden de Conservatieven verslagen. Churchill was een fel tegenstander van premier Neville Chamberlains Appeasement-politiek.

Door het schijnbare succes en de grote populariteit van Chamberlains appeasementpolitiek werd Churchill in de politieke marge gedrukt. Waarschijnlijk mede hierdoor maakte hij een periode van depressies door.

Op 1 oktober 1938, de dag na de triomfantelijke terugkeer van Chamberlain uit Berlijn, zwaaiend met het inmiddels beruchte papiertje en de belofte van "peace with honour, peace for our time", kreeg Churchill bezoek van Guy Burgess - scheen in de uren bij Churchill te hebben bereikt dat deze zijn wil om terug te keren in de politiek om Hitler te weerstaan herwon.

Churchill gaf Burgess als dank hiervoor een gesigneerd exemplaar van een boek met zijn toespraken en de belofte dat Burgess altijd bij Churchill zou mogen aankloppen voor hulp.

Kort voor de Battle of Britain sprak hij deze legendarische woorden tot het Britse volk: "We shall defend our island, whatever the cost may be, we shall fight on the beaches, we shall fight on the landing grounds, we shall fight in the fields and in the streets, we shall fight in the hills; we shall never surrender".

Nadat duidelijk werd dat de (lucht)slag om Engeland gewonnen was sprak hij in een toespraak de woorden: "Never in the field of human conflict was so much owed by so many to so few" Daarmee refereerde hij aan de piloten van het Britse Fighter Command, de Britse gevechtsvliegers. 

Door zijn persoonlijke vriendschap met de President van de V.S. “Roosevelt” werd het “Lend and Lease”-constructie bedacht: het Amerikaanse leger kreeg vrij toegang tot de UK en haar koloniën om daar legerbases op te zetten. Churchill richtte de Special Operations Executive (SOE) op, die operaties in vijandelijk gebied uitvoerde. Deze SOE viel onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Oorlog.

Ook de commando's werden opgericht. Churchill zou tijdens de oorlog Nederland twee keer bezoeken; een keer na de uiteindelijke overwinning na “Market Garden” en de slag om de “Maas” (Eindhoven en Geldrop). Later die maand in Maart 1945 om de troepen te feliciteren dat ze over de Rijn waren (Venlo). 

Tijdens de verkiezingen, die gehouden werden toen de oorlog in Europa was afgelopen, werden Churchill en zijn Conservatieve Partij met een groot verschil aan stemmen verslagen door Clement Attlee en diens Labour Party.

Churchill was een grote oorlogsheld voor de Britten, maar zij wilden na de zware oorlog met een schone lei beginnen. Daarom kozen ze een volledig nieuwe regering met een nieuwe premier aan het hoofd.

Hoewel hij de zeventig al was gepasseerd, werd hij oppositieleider, want hij wilde de leiding van de Conservatieve Partij nog niet overgeven aan ex-minister van Buitenlandse Zaken Anthony Eden, die hij eigenlijk daarvoor eigenlijk niet goed genoeg vond. Dat zou pas 10 jaar later gebeuren.

Tijdens een rondreis in Amerika in 1946 hield hij zijn 'Fulton Speech' in Fulton, Missouri, waarin hij constateerde dat Oost-Europa bezig was in de Sovjet-invloedssfeer te geraken en daarmee achter een IJzeren Gordijn te verdwijnen. Hij verzette zich tegen Britse deelname aan de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en pleitte voor gepaste afstand van het Verenigd Koninkrijk ten opzichte van Europa, handhaving van het Britse Rijk en nauwere banden met Amerika.

Na de oorlog was de omslag in de Amerikaanse waardering voor de Britten totaal: het land werd als moedig, vasthoudend en respectabel gezien. De ontwikkeling van de NAVO was daar een logisch uitvloeisel van. Churchill werd benoemd tot Amerikaanse ereburger. Niettemin werden India en Pakistan in 1947 onafhankelijk.

Nadat de Labour Party in 1951 verslagen was werd Churchill opnieuw premier. Een aantal maatregelen van Labour werd teruggedraaid, zoals de nationalisatie van de staalindustrie en de transportsector.

In 1953 werd Churchill alsnog benoemd tot ridder in de Orde van de Kousenband (en werd daarna 'Sir Winston' genoemd).

Ook kreeg hij de Nobelprijs voor de Literatuur voor zijn vele boeken over de Britse- en de wereldgeschiedenis. Hij was een productief schrijver; hij had uiteindelijk 38 titels, verdeeld over 59 boeken op zijn naam staan..

Een beroerte in juni 1953 had tot gevolg dat hij aan zijn linkerkant tijdelijk verlamd raakte. De bevolking kreeg echter niet te horen dat de gezondheid van de premier sterk verminderd was. In 1955 legde Churchill zijn premierschap wegens gezondheidsredenen neer.

De dood van Churchill

Op 15 januari 1965 kreeg Churchill een tweede beroerte en zijn gezondheid verslechterde als gevolg hiervan snel. Negen dagen later stierf hij, op 90-jarige leeftijd. Hij werd drie dagen lang opgebaard in de Westminster Hall en kreeg vervolgens een staatsbegrafenis. De rouwdienst werd gehouden in de St Paul's Cathedral.

Toen zijn kist langzaam de Theems afvoer bogen de kranen en groetten hem op die manier voor de laatste keer. Churchill werd begraven in het familiegraf op Saint Martin's Churchyard, Bladon, vlakbij Woodstock, Oxfordshire, Engeland. 

Niet alleen zal Winston Spencer Churchill blijven voortleven als een groot staatsman, een van de grootste en bekendste van de 20e eeuw, die met zijn inspirerende redevoeringen in staat was zijn land samen te brengen om zich desnoods alleen te weer te stellen tegen nazi-Duitsland, maar ook als een groot schrijver, wiens boeken tot op de dag van vandaag worden herdrukt.

In 2002 werd hij als grootste Brit ooit voor bijvoorbeeld Darwin, Brunel en Lady Di gekozen.