GESCHIEDENIS - Ecuador

De Inca’s met hun hoofdstad in Cuzco, Peru veroverden eerst na verwoede slagen met de “Canari’s” eerst het zuiden. Het noorden zou evenzo na bittere strijd met de nakomelingen van de bovengenoemde “Duchicela” stam jaren later veroverd worden. 

Het jaar 1526 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van Ecuador; de toenmalige leider van de Inca’s “Capac” stierf en liet niet wat goed gebruik is bij de Inca’s z’n rijk na aan een afstammeling maar aan twee. Zoon “Huascar” kreeg het zuiden met Cuzco als centrum en zoon “Atahualpa” het noorden met Quito als hoofdstad.

Het grote Inca rijk was voor het eerst verdeeld in twee delen. Een paar maanden later zouden de eerste Spanjaarden voet aan wal zetten in Ecuador; in het huidige “Esmeraldas”. De tweedstrijd tussen de twee zoons eindigden in een oorlog tussen het noorden en het zuiden en nadat “Atahualpa” z’n broer gevangen had genomen nam hij z’n intrek in de stad “Cajamarca” (Peru).

Tijdens de Inca strijd arriveerden in 1532 een Spaans leger o.l.v. “Pizarro” in Ecuador om de verdeelde Inca rijk wat zeer verzwakt was door de innerlijke strijd te vernietigen.

Quito werd door de Spanjaarden opnieuw gesticht nadat het door de Inca’s was vernield en de inheemse bevolking werd uitgebuit en werd flink uitgedund door het harde slavenwerk en door ziektes die de Spanjaarden hadden meegenomen. De Ecuadorianen zouden in de eeuwen erna hun lot aanvaarden en grote opstanden bleven uit.

Ecuador kwam eerst onder de administratieve leiding van Peru (Lima) terecht en zou in 1739 onder “Colombia” vallen wat toen bekend stond onder de naam “Nueva Grenada”.

In 1541 zouden de Spanjaarden in de hoop meer goud te vinden de gehele “Amazone” rivier afvaren en zo de eerste groep worden die het gehele continent doorkruisten. De hele expeditie zou een jaar in beslag nemen. Ook zouden de Europeanen nieuwe gewassen introduceren; vee en bijvoorbeeld bananen werden geïmporteerd en ook werd een speciale “architectuur” ontwikkeld, nog steeds zichtbaar in Quito. 

Pas in de 18^e eeuw kwamen door het harde slavenwerk wat de Spanjaarden de inheemse bevolking (en de gemixte bevolking) opdrongen eindelijk in opstand en ontstonden de eerste relletjes. Het gevoel van onafhankelijkheid zou niet meer te stoppen zijn. 

Er waren ook periodes van rust en kalmte waardoor bijvoorbeeld het opeens populaire exportproduct “cacao” kans kreeg zich te ontplooien en tot een volksverhuizing leidde van mensen van de hooglanden naar de kust.

Toen de vraag weer afnam nam de politieke instabiliteit weer toe. Hetzelfde gold toen er olie werd gevonden in Ecuador; democratische regimes maakten geen kans om aan de macht te komen totdat de vraag weer daalde.

In 1942 brak oorlog uit met buurland Peru en Ecuador zou na het ondertekenen van een verdrag een groot stuk “Amazone” gebied verliezen. Voor de oorlog lag de grens bij de stad “Iquitos” in het huidige Peru. 

Pas in 1979 brak er een stabiele periode aan in Ecuador en kwam een democratische regering aan de macht. Het kreeg te maken met een grote economische crisis, inflatie, schulden en corruptie wat leidde tot verschillende staatsgrepen. Ook waren er nog steeds grensincidenten (kleine oorlogen) met Peru vanwege de schijnbare oneerlijke nieuwe grens (Ecuador roept dat de wereld t.t.v. het vredesverdrag het veel te druk had met WWII). De ergste deden zich voor in 1981 en 1995.

In 1998 werd een nieuw verdrag getekend waardoor Ecuador een symbolisch stuk land terugkreeg (1 km2). In hetzelfde jaar brak de ergste economische crisis uit in tientallen jaren en de toenmalige president kwam met het plan de oude valuta in te ruilen voor de Amerikaanse dollar. 

In 2007 kwam de linkse populistische Rafael Correa aan de macht door investeringen te beloven in de verzorgingsstaat. Hij kreeg hierbij de volledige steun van de talrijke onderklasse waardoor hij twee jaar later de grondwet kon wijzigen. Hij staat een 21ste-eeuwse socialisme voor (net als oud president Hugo Chavez van Venezuela) maar is minder radicaal.

In 2010 werd de noodtoestand uitgeroepen toen Correa ontsnapte aan een poging van opstandige politieagenten hem te ontvoeren. Deze waren het oneens met bezuinigen op hun salarissen en er ontstonden rellen tussen de agenten en het leger na demonstraties in Quito.

Ook waren er plunderingen in de grote steden in Ecuador. Er zijn meer tegenstanders; mensenrechtenorganisaties klagen dat hij de oppositie, de pers en de kerk koeioneert. Maar zijn investeringen in gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur hebben zich dan reeds uitbetaald en na decennia van politieke woelingen is Ecuador (mede door de hoge olieprijs) in rustiger vaarwater gekomen. 

Vorig jaar (in het jaar 2012) kwam president Correa groot in het wereldnieuws toen hij Julian Assange (de van verkrachting verdachte “Wikileaks” voorman) politiek asiel verleende. De VS was woest (zij willen Assange aanklagen voor het lekken van duizenden geheime overheidsdocumenten) maar Ecuador investeerde ondertussen in vriendschappen met Iran en China. 

In Mei 2013 won Carrea wederom de verkiezingen en sprak van een burgerrevolutie. Hij beloofde de armoede in het land nog verder terug te dringen, een taak waar hij zich volgens de Verenigde Naties in zijn eerste termijn prima van gekweten heeft.

Hij is begonnen aan z’n laatste ambtstermijn. In oktober 2014 staat het constitutionele hof het parlement toe om grondwetswijzigingen voor te bereiden om de termijnen voor het presidentschap op te rekken.

In de zomer van 2015 zijn een miljoen mensen op de been in Guayaquil om daar een glimp op te vangen van paus Franciscus. Volgens het Vaticaan wil de paus in Latijns-Amerika vooral aandacht besteden aan armoede en ongelijkheid in de regio. Aan het einde van het jaar zijn er demonstraties nadat het parlement dit besluit ook daadwerkelijk neemt. President Correa zegt toe dat hij zich niet herkiesbaar stelt in 2017.

Hij werd opgevolgd door Lenin Morena, die de verkiezingen van mei 2017 won. In 2018 wordt per referendum besloten dat een president maximaal twee termijnen mag uitdienen. In 2019 zijn er massale protesten van de inheemse bewoners tegen de verhoging van de brandstofprijzen. In April 2021 wint Guillermo Lasso de presidentsverkiezingen ondanks dat z’n tegenspeler “Arauz” de duidelijke favoriet was. De huidige president Lenín Moreno stelde zich niet opnieuw kandidaat. Zijn populariteit is flink afgenomen sinds zijn aantreden in 2017. Lasso heeft zichzelf tot aankomende president uitgeroepen.

Hij zegt de "uitdaging" om Ecuador te veranderen aan te willen gaan. Ecuador verkeert in een diepe economische crisis die is verergerd door de coronapandemie.