Potsdam

HOME / Duitsland / Duitsland bezienswaardigheden

Potsdam is de hoofdstad van de Duitse deelstaat Brandenburg, ligt aan de rivier de Havel op een steenworp van Berlijn. De stad of eigenlijk het park ernaast is het Versailles van Duitsland waar ooit de koningen van het statige Pruisen leefden en werkten.

Prachtige paleizen, tuinen en parken sieren de omgeving die gelukkig nu op de UNESCO werelderfgoedlijst staan, nadat ze in WWII en t.t.v. de DDR in vergetelheid waren geraakt. Maar Potsdam heeft meer – ten eerste een kleine lieve Hollandse wijk met 134 huisjes gemaakt van rode bakstenen en Nederlandse gevels; andere oude gebouwen worden langzamerhand allemaal herbouwd.

Tenslotte heeft in 1945 in Potsdam de conferentie plaatsgevonden tussen de grote drie – de winnaars van WWII. In slot Cecilienhof, genoemd naar de kroonprinses werden de bezettingszones verdeeld van o.a. Berlijn en Duitsland en werd besloten dat Japan zich onvoorwaardelijk zou moeten overgeven aan de Geallieerden. Je kunt hier een tour nemen die je terugneemt in de tijd. 

Sansoucci park:

Dit park is het oudste en meest bewonderingswaardige wat Potsdam te bieden heeft. Tuinen met zeldzame bomen en planten en een magnifiek paleis. Het paleis met dezelfde naam, het favoriete zomerpaleis van Frederik de Grote is de mooiste van allen en zeker de moeite waard.

Het paleis gebouwd in 1747 heeft een aantal prachtige vertrekken waaronder de bibliotheek, de concertzaal, de marmeren hal en de damesvleugel. Pracht en praal zoals alleen de keizers en koningen die hadden t.t.v. de 17e en 18e eeuw in Europa.

Natuurlijk is het mogelijk meer paleizen en vertrekken te ontdekken in de weelderige tuinen van Sansoucci; zo is er bijvoorbeeld de Orangerie, het drakenhuis, het nieuwe paleis (waar o.a. Keizer Wilhelm II in woonde), park Charlottenhof en het Chinese huis.  

• Cecilienhof: zie musea 

Andere bezienswaardigheden:

• Oud gevangenis Lindenhotel.

Potsdam is waarschijnlijk gesticht in de 10e eeuw. Lange tijd bleef het een onbeduidend dorp, hoewel het in 1345 stadsrechten kreeg. In 1660 werd de stad door keurvorst Frederik Willem uitgekozen als zijn zomerresidentie.

Hij liet er een kasteel bouwen geïnspireerd op het kasteel Honselaarsdijk dat hij had leren kennen tijdens zijn studie in Nederland. Later werd de stad ook de favoriete verblijfplaats van de koninklijke familie van Pruisen: de Hohenzollerns.

De meeste leden van de Hohenzollerns werden hier geboren, groeiden op en verbleven meestentijds in een van hun verschillende paleizen in Potsdam.

Tussen 1734 en 1742 haalde koning Frederik Willem I, bijgenaamd de Soldatenkoning, Nederlandse werklieden naar Potsdam die daar een wijk aanlegden in Nederlandse stijl; de wijk wordt Holländisches Viertel (Hollandse wijk) genoemd.

In tegenstelling tot de wens van de opdrachtgever, bleef de vorming van een Nederlandse kolonie uit. Hongaarse arbeiders trokken vaak na leegstand in de huizen. De wijk bestaat nog steeds en is een toeristische trekpleister.

De bouw van het paleis

Met name in de tijd van Frederik de Grote zijn veel monumentale gebouwen gebouwd, waaronder het paleis Sanssouci, en het Neues Palais. Hoewel Berlijn de hoofdstad van Pruisen en later van het Duitse Rijk was, verbleef het hof vaak in Potsdam. Dit veranderde pas in 1918, toen na de Eerste Wereldoorlog keizer Wilhelm II werd verdreven en Duitsland een republiek werd.

Kort nadat Hitler aan de macht kwam in Duitsland, vond op 21 maart 1933 de zogenaamde Dag van Potsdam plaats, waarbij de nazi's de eenheid tussen het oude Pruisen en het nieuwe nationaalsocialistische Duitsland wilden demonstreren.

De stad heeft in de Tweede Wereldoorlog zwaar geleden onder bombardementen, vooral dat van 14 april 1945. Na de oorlog vond in het Cecilienhof de Conferentie van Potsdam plaats, waaraan de overwinnaars (Truman, Churchill (die halverwege werd vervangen door Attlee) en Stalin) deelnamen.

Na de oorlog viel de stad in Oost-Duitse handen. De DDR wilde zo veel mogelijk de herinnering aan het verleden verwijderen; daarom werden vele monumentale gebouwen afgebroken. Door de bouw van de Berlijnse Muur was er geen vrij verkeer meer mogelijk met het naburige West-Berlijn.

>> Lees hier de gehele Duitse GESCHIEDENIS

Er zijn meerdere treinstations in Potsdam – ik ben alleen op het centraal geweest. Deze ligt op zo’n 1,5 kilometer buiten het centrum. 

Potsdam Hbf – Berlijn: voor 3,60 euro kun je een enkeltje kopen met de RE1 (oftewel de regionale trein) of met de S1 terug naar Berlijn. Een minuut of 15 of 20 (ligt eraan waar je heen wilt) en je bent in Berlijn. 

• Naam      : Slot Cecilienhof

Adres             : Neuer Garten

Prijs               : 6 euro

Tijd                : 10:00 – 18:00  (maandag gesloten)

Website         : 

Inhoud:

In dit prachtige in Tudors stijl Engelse plattelandsslot gebouwd voor de Duitse kroonprins Wilhelm en z’n vrouw Cecilien in 1917 heeft zich de beroemde Potsdam conferentie afgespeeld. Naast het feit dat je een tour kunt nemen naar de slaapvertrekken van het Koninklijke paar is het complex veel beroemder geworden door de aanwezigheid van de grote drie (Churchill, Truman en Stalin) in 1945.

Zo wordt er o.a. dingen besloten zoals de bezettingszones van Berlijn, Wenen, Duitsland en Oostenrijk en over de nieuwe grens tussen Duitsland en Polen. Tenslotte werd geconcludeerd dat ook Japan zich onvoorwaardelijk zou moeten overgeven aan alle drie partijen aan tafel. 

Helaas kun je alleen met een tour een kijkje nemen in de belangrijkste vertrekken van het slot. Vaak zul je of met je audioguide of goed luisterend naar de Duitse gids het verhaal moeten volgen. Foto’s nemen kost 3 euro extra. Je krijgt de vreemd aandoende scheepskajuitkamer van Cecilien te zien en de werkkamers van de drie grote drie die overigens in Babelsberg logeerden in afzonderlijke huizen.

Het hoogtepunt is natuurlijk de zaal waar de conferentie heeft plaatsgevonden met de Russische tafel en de stoelen eromheen.