Neurenberg

HOME / Duitsland / Duitsland bezienswaardigheden

Neurenberg is de tweede grootste stad van Beieren en staat bekend om z’n actieve uitgaansleven en z’n spectaculaire kerstmarkt. Daarnaast is het de Europese hoofdstad van speelgoed en kent een ieder deze Duitse stad waar de nazi partijdagen werden georganiseerd, de anti-Joodse Neurenberger wetten werden afgekondigd en waar de beroemde en befaamde kopstukken van de nazi’s werden berecht door het in 1946 opgezette Neurenberg tribunaal.

Maar Neurenberg was altijd al een belangrijke stad daar het tijdens de Middeleeuwen de hoofdstad was van het Heilige Roomse Rijk en menig Duitse koning de stad koos als residentie. 

Tijdens WWII werd de stad hevig gebombardeerd door Geallieerde bombardementen en is na de oorlog deels in oude stijl, deels in nieuwe stijl herbouwd – een vreemde combinatie die niet vaak voorkomt. 

De binnenstad:

Het hart van de binnenstad wordt gevormd door de Hauptmarkt wat een druk, gezellig plein is in het centrum van de stad. Hier staat het symbool van de stad in de vorm van onze lieve vrouwekerk, een prachtige Gotische kerk.

Hier wordt ook de bekende Kerstmarkt opgebouwd waar vele (buitenlandse) toeristen op af komen. Een andere bezienswaardigheid is das alte Rathaus wat in Renaissance stijl is opgebouwd.

Naast de Kaiserburg  staat de statige vierkante toren Tiergartnerplatz die gebouwd in de 16e eeuw. Tenslotte is daar het Kaiserburg slot zelf waarvan de bouw in de 12e eeuw is begonnen en zo’n 4 eeuwen in beslag nam. Je kunt een kijkje nemen in de leefvertrekken van de keizer, een kapel en o.a.  de Koninklijke- en ridders hal. 

Rechtszaal 600 (Neurenberg proces):

Saal 600 werd in het najaar van 1945 wereldberoemd, toen daar de rechtszaken begonnen tegen de 24 belangrijkste nog levende nazi's. Naast Göring en Hess stonden ook generaals als Wilhelm Keitel en rijkscommissaris van Nederland Arthur Seyss-Inquart er terecht. Elf nazi-kopstukken kregen de doodstraf.

De zaal, onderdeel van het Neurenbergs Paleis van Justitie, was overigens al lang voor de WO II-processen in gebruik. In 1925 moest Adolf Hitler er getuigen in een relatief kleine zaak tegen de uitgever van het nazi-krantje Der Stürmer, Julius Streicher. 

Ook rechters van het naziregime spraken recht in de zaal; in die tijd werden er zeker tachtig doodvonnissen uitgesproken.

De kopstukken 

De Geallieerden kozen voor Neurenberg om een aantal redenen. Zo lag de stad centraal in het Duitse Rijk. Het paleis van justitie was een van de weinige in het gebombardeerde Duitsland dat nog overeind stond. Bovendien bevond zich achter  het gebouw een grote gevangenis. Ook was de stad waar de nazipartij haar grootse partijdagen hield. Verder kondigden de nazi's in Neurenberg hun beruchte rassenwetten af.

Het Proces van Neurenberg is wel het bekendste, maar niet het enige proces dat na WW2 in Neurenberg gehouden werd. 

Tot 2010 werd de zaal gebruikt als rechtbank en was dus niet toegang baar voor toeristen. Aan het einde van 2010, is op de bovenste verdieping van het gerechtsgebouw een nieuw informatie- en documentatiecentrum gebouwd, de Memorial Neurenberg. Het geeft inzicht in de verdachten en hun misdaden, de zogenaamde Neurenberg follow-up Trials van 1946-1949 en de impact van de processen van Neurenberg tot aan de dag van vandaag.

Artikel Informatie- en Documentatiecentrum van het Proces van Neurenberg in April 2024 geplaatst: 

Nazi partij paradegrond 

Als je de zwart-wit beelden ziet met duizenden nazi aanhangers met gestrekte arm, veel vlaggen en wimpels en grote vuren dan zijn deze opgenomen tijdens de partij dagen in Neurenberg. De dagen werden al in 1927 georganiseerd maar werden steeds grootser van opzet.

Tijdens WWII werd veel gebombardeerd maar er is nog steeds een hoop te zien uit die befaamde dagen. 

Luitpoldarena + Luitpoldhalle

Dit was de paradegrond voor massale SS en SA bijeenkomsten dat plaats gaf voor meer dan 100.000 mensen met een omringende tribune en en spreekstoel voor partijbonzen – er is nu een park gebouwd.

De halle was een gebouw voor NDSAP toespraken – het werd tijdens de oorlog verwoest en is nu een parkeerterrein. 

Kongresshalle:

Deze congreshal bestemt voor de partij (is maar half afgebouwd en zou het Colloseum in Rome moeten overtreffen en is naar mijn weten het nog steeds staande grootste nazi object wereldwijd) zou plaats moeten geven aan 50.000 mensen. 

De bouw startte in 1935 en is nooit afgerond. Het gebouw heeft een hoogte van 39 meter en het hoogste punt was uitgerekend op 70 meter.. Het dokumentationszentrum is in de noordvleugel gevestigd en kan je alles vertellen over de opkomst van de nazi’s – zo wordt er veel aandacht besteed aan de Hitler cult, de opkomst van het nazisme en de NSDAP, de partijdagen en de Neurenberger processen. 

Zeppelinveld en tribune:

Hier werden de meeste grote bijeenkomsten van de nazi’s gerealiseerd (Wehrmacht en NDSAP) – het veld is nu echt een veld met gras en de wallen aan weerszijden van de twee tribunes zijn overgroeid met struiken en mos.

Hier worden soms concerten georganiseerd (Rock am Park bijvoorbeeld). De grootste voor tribune staat nog helemaal overeind en is 360 meter breed; je kunt op de plek gaat staan waar Hitler de menigte toesprak die uit zo’n 320.000 mensen kon bestaan (70.000 op de tribunes). 

De andere is aan de andere zijde en is kleiner – het was een van de eerste projecten van Albert Speer voor de partij. De naam is terug te voeren op de Graf Zeppelin die een keer een landing uitvoerde op het terrein met een van de eerste zeppelins.  

De grote straat en het Marsveld

Voor de rest kun je nog een bezoek brengen aan de GroBe straBe, de 20 meter brede  en 2 km lange straat die eindigt op het Marsveld. Deze straat was bedoeld als paradestraat voor de Wehrmacht en vormt de centrale as van het congrescomplex. De bouw werd afgerond in 1939 en is nooit gebruikt vanwege het uitbreken van WWII. De omringende tribune voor het veld is deels bewaard gebleven – hier zouden zo’n 250.000 mensen kunnen kijken.

Vlakbij plande Albert Speer het grootste (Deutsches) stadion wereldwijd – het hoefijzervormige stadion zou aan zo’n 400.000 mensen plaats moeten geven en zou 82 meter hoog worden.

De grondwerken werden nooit voltooid en de bouwkuil liep na de oorlog vol water. Het is nu een meer. Ook zou er een haus der Kultur worden gebouwd maar hier is nooit mee begonnen. Op de plek van het huidige station van Neurenberg (FC Nurnberg) stond vroeger het Stadtische Stadion waar de Hitlerjugend bijeen kwam. Tenslotte is er nog de erehal even verderop – tijdens het Derde Rijk werd deze hal gebruikt om de slachtoffers van de Hitlerputsch van 1923 te herdenken. 

Nu is het een herinneringsplek voor de Duitse gevallenen in beide wereldoorlogen. 

In 1493 werd hier de beroemde Kroniek van Neurenberg uitgegeven en jarenlang was het de hoofdstad van het Heilige Roomse Rijk. Daarna was het altijd de meest geprefereerde residentie voor Duitse koningen die hier hun kroonjuwelen bewaarde. 

Van de 15e tot de 17e eeuw had Neurenberg een bloeiende metaalindustrie en was de stad een magneet voor the rich and the famous en allerlei belangrijke kunstenaars. Daarna raakte de stad in verval. Tot de Tweede Wereldoorlog had de binnenstad een vrijwel geheel middeleeuws karakter bewaard met gotische bouwwerken. 

Door luchtaanvallen, en een vier dagen durend grondoffensief aan het eind van de oorlog werd de historische binnenstad vrijwel geheel verwoest. Na de oorlog werd de middeleeuwse bebouwing van de binnenstad weer grotendeels gereconstrueerd.

De partijdagen

In 1927, 1929 en van 1933 tot en met 1938 werden in deze stad de nationaalsocialistische partijdagen van de nazipartij (NSDAP) gehouden. De keuze voor Neurenberg kwam voort uit de plaats die de stad in het middeleeuwse Duitse Keizerrijk had ingenomen als verzamelplaats voor Rijksdagen en hoeder van de regalia van de Keizer.

De stad was geenszins (in ieder geval niet voor 1933) een door nazi’s gedomineerde plaats - de stad had toen een liberale burgemeester en een progressief bestuur.

De rassenwetten van de Nationaalsocialistische staat, wetgeving waarbij Joodse burgers van het maatschappelijke leven werden uitgesloten en rechteloos werden gemaakt, zijn in Neurenberg afgekondigd en worden daarom de Rassenwetten van Neurenberg genoemd. De Processen van Neurenberg werden in 1945-1946 door het Neurenberg-tribunaal gehouden tegen de leiders van nazi-Duitsland die beschuldigd werden van oorlogsmisdaden. 

Naar aanleiding van het 60-jarig jubileum van deze processen en het 50-jarig jubileum van het einde van de Tweede Wereldoorlog wordt sinds 1995 elke twee jaar de Internationale Neurenbergse Mensenrechtenprijs uitgereikt.

>> Lees hier de Duitse GESCHIEDENIS

Naast het feit dat de stad Neurenberg een vliegveld heeft, heeft het ook een groot (centraal) treinstation en een busstation. 

Neurenberg – Bamberg: verscheidene treinen rijden tussen deze twee steden – de trip duurt zo’n klein uurtje en kost rond de 11 euro. 

Neurenberg – Amsterdam: je kunt hier een Eurolines bus nemen naar bijna elke (middel)grote Europese stad. 

• Naam : Dokumentatiezentrum

Adres         : Bayernstrasse 110

Prijs           : 5 euro

Tijd            : 09:00 / 10:00 – 18:00

Website     : https://museen.nuernberg.de/dokuzentrum/

Inhoud:

Gevestigd in de noordvleugel van de congreshal van de nazi’s tijdens het Derde Rijk. Een zeer interessante expositie over de opkomst van de NSDAP, veel informatie over de partijdagen, de cult van Hitler en de Neurenberg processen van de nazi kopstukken na WWII.

Zeer interessant en zeker de moeite waard als je geïnteresseerd bent n geschiedenis en specifiek in WWII. 

• Naam           : Lette ‘m Sleep

Adres           : Frauentormauer 42

Prijs             : 16 euro

Tel.nr.          : 992 8128

Website       : www.backpacker.de

Inhoud:

Dit gezellige hostel ligt binnen de stadsmuren en vlakbij het (hoofd)treinstation en de hoerenbuurt. Van de kamers wordt je niet echt vrolijk (het ziet er allemaal een beetje somber uit) maar ze zijn redelijk ruim. Beneden is een kleine gezellige bar met gratis WIFI, wat computers en luie stoelen en banken.

Daarnaast is er een gezamenlijke keuken. Een prima hostel centraal gelegen waar je prima een paar nachten kunt blijven. 

• Naam             : Camping Knaus (2022)

Adres             : Hans-Kalb-Straße 56

Tel.nr.             : +49 911 9812717

Website         : https://www.knauscamp.de/

Inhoud:

In het zuiden van Neurenberg, vlakbij het Dokumentatiezentrum en de GroBe StraBe, ligt tussen de bomen de camping. Er staan wat sta-caravans, er is een speeltuin, een restaurant en een hoek voor tenten. De camping heeft plaatsen met afbakening, met schaduw, zonder schaduw en met enige schaduw.

Het is een echt doorgangscamping voor een paar nachten. Het vrij grote sanitair huis is prima en staat los van het receptiehuisje. Paar honderd meter verderop een super mooi groot zwembad. Op 10 minuten loopafstand ben je bij een metrostation en met nog geen 10 minuten met de metro sta je in het centrum van Neurenberg. 

Op de camping kunt u ook terecht voor vers brood. Het is mogelijk om te internetten, want op 80% van de camping kan men met de eigen laptop internetten. Voor de sportieve vakantieganger heeft de camping verschillende fietsroutes. 

Ik vind Neurenberg zeker niet de mooiste stad van Duitsland maar het is wel een hele interessante. Deels omdat de oude stad deels in originele (oude) stijl is herbouwd en deels in nieuwe stijl – volgens mij zijn er niet veel steden zoals Neurenberg – Rotterdam is bijvoorbeeld in nieuwe stijl herbouwd terwijl er in de hoofdstad van Polen (Warchau) is gekozen om de oude stijl terug te bouwen.

Daarnaast is het voor WWII freaks (of geschiedenis geïnteresseerden) zeer interessant – zeker omdat er nog vele nazi bouwwerken nog overeind staan.