München

HOME / Duitsland / Duitsland bezienswaardigheden

Het Kreisfreie München is de derde stad van Duitsland en behoort tot de belangrijkste economische en culturele centra in de Bondsrepubliek. De stad staat bekend om z’n lokale traditionele achtergrond en conservatisme. Toch was het hier dat de nazi partij van Hitler als eerste voet aan de grond kreeg.

Een mix van ouderwetse gezelligheid, fanatisme voor voetbal en politiek en moderniteit in de vorm van een vliegveld, stadion en treinstation is wat de Beierse hoofdstad voorschotelt.

Ondanks het feit dat de stad het tijdens WWII zwaar te verduren had m.b.t. luchtbombardementen heeft deze nog ruim dan voldoende interessante gebouwen om je minstens een dag bezig te houden. Ook heeft de stad een indrukwekkende schat aan naziarchitectuur en geschiedenis.

Misschien het meest opmerkelijke is van München dat het een grote wereldstad is maar qua sfeer aanvoelt als een dorp. Mensen vanuit buiten Europa kennen München vooral van het immens populaire OktoberFest wat jaarlijks georganiseerd wordt. Een volksfeest wat inmiddels ver buiten de landsgrenzen mensen aantrekt. 

Zo’n 20 kilometer ten noordwesten van München ligt het oud concentratiekamp Dachau; het eerste kamp in de nieuwe SS vorm zou eerst alleen dienen voor politieke gevangenen. Het in fameuze Dachau zou de boeken ingaan als het modelkamp waarop later de andere kampen op gestoeld zouden worden. 

Binnenstad München:

Het centrum van de binnenstad is het Marienplatz met z’n nieuwe stadhuis  en carillon. Op het plein voor het stadhuis staat de Marien column die daar staat vanwege de gewonnen slag op de Zweden tijdens de 30jarige oorlog.

Niet ver kun je de Frauenkirche gaan bekijken; de hoofdkerk van München, gebouwd tussen 1468-1488. Ook in het centrum kun je een kijkje nemen op de Viktualienmarkt wat een van de grootste openlucht markten op het gebied van voedsel is.

Natuurlijk kun je hier ook genieten van een van de vele biertuinen die München en Duitsland rijk is. Het Hofbrauhaus is een van de bierkellers die o.a. beroemd is geworden door de vele speeches die Hitler hier heeft gegeven. 

De beroemde bierkeller-putsch

Het paleis, de zogenaamde Residenz, uit de 17e eeuw in classicistische stijl was het gebouw waar de Beierse koningen hebben geresideerd tussen 1385 en 1918. Vlakbij kun je shoppen op het Max Joseph Platz. De Odeonsplatz heeft helaas naam gekregen door de mislukte (bierkeller)putsch in 1923 waarbij de nazi’s o.l.v. Hitler probeerde de macht te grijpen.  

Hier kun je de Feldhernnhalle vinden ooit gebouwd om oud Duitse veldheren te eren. Om de hoek vind je de stijlvolle Hofgarten. De universiteit van München was de basis waaruit broer en zus Scholl de Witte Roos verzetsgroep uit lieten handelen; beiden zouden dit in 1943 met de dood moeten bekopen. Indrukwekkende plaquettes en een klein museum als aandenken kun je hier zien en bezoeken. 

Plekken met een verhaal 

Konigsplatz heeft met z’n drie Romaanse gebouwen een oud Griekse aanblik. Voor en in WWII werd dit een nazi plek als geen ander waar menig parade werd georkestreerd.

Vlakbij werd het in fameuze verdrag van München ondertekend door de toenmalige Franse, Engelse en Duitse leiders. Weer even verder stond het Bruine Huis, HET huis waaruit de nazi’s Duitsland zouden veroveren. Het Olympiapark; daar waar in 1972 Palestijnse terroristen een groep Israëlische sporters gijzelden en waar uiteindelijk 17 mensen zouden sterven. Ook nu lijkt de tijd te hebben stilgestaan in dit oud Olympische dorp.

Je kunt een wandeling maken door het park, naar het stadion toe waar in 1974 Nederland de finale verloor van het thuisland Duitsland met voetbal en er hangt een plaquette aan de muur waar ooit het inmiddels verfilmde drama zich afspeelde. 

• Dachau – zie musea

Andere bezienswaardigheden:  

• Michaelskirche en de zomerkastelen van de Beierse vorsten: Schloss Nymphenburg en Schloss Schleissheim.

De stad werd in 1158 gesticht door hertog Hendrik de Leeuw die een brug bouwde over de Isar rivier. Er kwam een handelspost nabij een klooster (Münichen). Er is bewijs dat de streek rond wat nu München is al eeuwenlang daarvoor bewoond was en sinds de 8e eeuw woonden er monniken. In 1158 werd er al gesproken door niemand minder dan Keizer Frederik I (barbarossa) om de stad handelsrechten te geven en in 1175 was het zover.

Ook werd er een stadsmuur gebouwd. In 1253 resideerden de Beierse hertogen hier. Hertog en later Keizer (van het Heilige Romeinse Rijk) Louis V zou in de 14e eeuw de stad het zoutmonopolie toewijzen waardoor de stad een enorme injectie kreeg. Het zout kwam uit Salzburg en werd over de brug in München naar het toen nog belangrijkere Augsburg gebracht. 

In 1506 werd München hoofdstad van het verenigde Beieren. In de dertig jarige oorlog werd München kort bezet door de Zweedse troepen. Na de oorlog kwam de stad onder Habsburgs bestuur te staan nadat Maximilian II Emanuel een pact had gesloten met Frankrijk. Ondanks fel verzet tegen de bezetting groeide de stad tot een van de grootste van Europa.

Koninkrijk Beieren 

Drie eeuwen later (1806) werd het wederom de hoofdstad van het nieuwe Koninkrijk Beieren. De meest waardevolle gebouwen werden in deze periode gebouwd onder het bewind van Koning Ludwig I. De stad groeide snel naar een half miljoen inwoners. 

Gedurende WWI München had net als heel Duitsland het moeilijk; ondanks dat vielen alleen enkele (Franse) bommen op München tijdens een luchtaanval in 1916. In November 1918 vluchtte Koning Ludwig III de stad. In de periode na de Eerste Wereldoorlog werd de stad het toneel van politieke onrust.

In begin 1919 werd de Beierse premier Kurt Eisner vermoord door een rechts partijlid. In de strijd tussen links en rechts was even sprake van een socialistische, zogenoemde radenrepubliek, maar uiteindelijk werd München de plaats waar de NSDAP van Adolf Hitler geboren en groot werd. 

Dit werd ingeluid door een groot gevecht in 1919 tussen soldaten van het oude Duitse leger tezamen met leden van Vrijkorpsen die de stad binnen kwamen en d.m.v. fanatieke straatgevechten de communisten versloegen.

Nazi-plekken ter herinnering

Adolf Hitler hield regelmatig toespraken in de bierkelders van de stad waar z’n NSDAP groeiende was. In 1923 vond onder zijn leiding een putsch plaats. Deze poging tot machtsovername strandde nabij de Odeonsplatz waar het tot gevechten kwam tussen z’n SA leden en reguliere politietroepen.

Hitler zou hierna in de gevangenis belanden, z’n Mein Kampf schrijven en nationaal z’n ei neerleggen waardoor het uitgroeide tot de meest populaire partij in Duitsland en de macht kon grijpen in 1933. In datzelfde jaar werd het eerste concentratiekamp even buiten München gebouwd (Dachau). Andere belangrijke gebeurtenissen die hier plaats vonden waren de nacht van de lange messen in 1934, de boekverbranding op Koningsplatz en de verordening tot de Kristallnacht.

In 1938 zou de dictator ook bijna vermoord zijn als deze niet een half uur eerder zou zijn vertrokken op de jaarlijkse herdenking van de putsch. De bom van Georg Elser zou een van de vele pogingen tot moord zijn op Hitler. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog vestigde de NSDAP hier zijn hoofdkwartier. In München bevinden zich nog verschillende bekende nazigebouwen. 

In 1938 vond in München de beruchte Conferentie van München plaats, waarbij door nazi-Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk buiten aanwezigheid van Tsjecho-Slowakije werd bepaald dat het Tsjechische Sudetenland aan Duitsland werd toegewezen.

Tijdens de oorlog zou de bekende oppositiepartij die Weisse Rosen (Hans en Sophie Scholl) opzien baren terwijl de leden een paar dagen later werden geëxecuteerd. Zij werden verraden toen zij pamfletten verspreidde op hun universiteit in München. 

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog was de stad door niet minder dan 71 Geallieerde luchtaanvallen voor een groot deel platgebombardeerd (40%). Het bombardement van 24 april 1944 richtte de meeste schade aan. Op die dag was de lucht boven München het toneel van een groot luchtgevecht, waar honderden vliegtuigen van de Duitse Luftwaffe en de Britse en Amerikaanse luchtmachten bij betrokken waren.

Dachau en het Olympia-dorp

De geallieerden hadden als doel om vliegvelden en fabrieken in München te bombarderen, wat hen lukte onder zware verliezen. Deze luchtslag was één van de laatste keren dat de Luftwaffe nog effectief kon optreden tegen de geallieerden.  In 1945 was bijna de helft van de oorspronkelijke bewoners vertrokken. De laatste slag voor München begon op 29 April 1945 toen de Amerikanen de stad naderde waar ze o.a.“Dachau concentratiekamp bevrijdde.

Sommige sectoren van de stad werden goed verdedigd (het vliegveld); ondanks dit werd de stad redelijk snel en gemakkelijk ingenomen een dag later. Bij de wederopbouw na de oorlog werd besloten het historische centrum in oude luister te herstellen. Er is echter ook overwogen de stad een eindje verderop te herbouwen. 

In 1972 vonden in München de zeventiende Olympische Spelen plaats, die werden overschaduwd door een Palestijnse terreuraanslag op de Israëlische sportploeg. De Israëliërs werden allen gedood naast vijf terroristen en een Duitse agent. Een paar honderd meter verderop in het Olympisch stadion van de stad werd oranje in 1974 tijdens de eerste finale van het WK voetbal verloren van het thuisland. 

In 1988 zou Nederland hier wereldkampioen worden. Tijdens de WK voetbal van 2006 werden hier ook een aantal wedstrijden afgehandeld maar nu in het Allianz stadion, de thuishaven van Bayer München en 1860 München.  

>> Lees hier de gehele Duitse GESCHIEDENIS

Het vliegveld Frans Josef Strauss ligt zo’n 30 km ten noordoosten van het centrum van München en is te bereiken via een comfortabele airport bus (11, 50 euro enkeltje) of de S1-bahn. Hier moet je wel een dagkaartje voor kopen voor 12 euro omdat de gehele zone nodig hebt. 

Het centraal station van München is gelegen in het centrum van de stad en ligt perfect centraal. Ook kun je hier op de S-bahn, U-bahn, tram en bus stappen. Een dagticket voor het centrum van München (elke vorm van transport) kost 6,20 euro. Een enkeltje kost 2,70 euro. 

München (ZOB) – Wenen (Stadion Center): je kunt met Flixbus.de of Meinfernbus.de die dezelfde prijs rekenen – 19 euro voor een enkeltje. M’n bus vertrok om 08:30 en kwam om 14:10 aan in Wenen. Dit was goedkoper dan de goedkoopste lift via mitfahrengelegenheid. 

• Naam : Dachau concentratiekamp (2007)

Adres          : Alte Romerstrasse 75

Prijs            : gratis

Tijd             : 09:00 – 17:00 (Maandag gesloten)

Inhoud:

Het in 1933 gebouwde concentratiekamp Dachau was het eerste in z’n nieuwe vorm en was feitelijk bedoeld voor politieke gevangenen.

De basiskenmerken van het zogenaamde Dachau-systeem, dat vervolgens model zou staan voor  de kampen van  Sachsenhausen, Buchenwald en  Ravensbrück, omvatten het volledig isoleren van de kampbewoners van  de  buitenwereld,  wat  vooral betekende  dat uitbraak tegen  elke  prijs  voorkomen moest worden  om ‘vijandelijke propaganda’ te beperken; werkplicht  voor alle gevangenen om het systeem economisch haalbaar te maken; systematisering van  het eerder willekeurige geweld door  de introductie van een  stelsel  van verboden en straffen; en nauwgezet toezicht door de wachten, die nu speciale voorschriften kregen. Er is een museum, een bezoekerscentrum en er wordt een documentaire gedraaid. 

Je kunt het kamp bereiken door met metrolijn S2 te reizen van Munchen Hbh richting Dachau Hbf. Hier kun je bus 726 nemen naar het daadwerkelijke kamp. De reis neemt zo’n half uur tot drie kwartier in beslag. 

Op het centraal station kun je een heerlijk stuk kip bestellen met veel patat voor 4,20 euro. Ook kun je op sjeik eten bij bierkeller Augustin in de hoofd(winkel)straat of natuurlijk historisch in een van de vele bierhallen. 

Naam            : the4you hostel (2015)

Adres            : Hirtenstrasse 18

Prijs              :  12 euro (doordeweeks)(10 persons slaapzaal)

Tel.nr.            : + 49 (0)895521660

Email            : info@the4you.de

Inhoud:

Dit zeer populaire hotel/hostel ligt net achter het centraal station (en op loopafstand van het busstation) en perfect gesitueerd m.b.t. het centrum. Daarentegen ligt het niet in een grote drukke verkeersweg en is om die reden rustig te noemen. Het heeft een kleine lobby (te klein) met een koffiemachine en een receptie met vloeiend Engels sprekend personeel.

Ook is er een bar op deze verdieping die om 18:00 open gaat – overdag kun je deze gebruiken om te zitten en te internetten. WIFI is alleen in deze ruimte te krijgen en gratis. Er staat een pooltafel in de bar en het is gezellig. Beneden in de kelder wordt de gratis ontbijt geserveerd in de vorm van een prima buffet. Het gebouw bestaat voor de rest uit zo’n 5 etages (er is een lift) met verschillende soorten kamers.

Ik heb in een slaapzaal van 10 personen geslapen waarvan de wc’s en douches op de gang waren. Schoon, heet en perfect geregeld allemaal. De bedden zijn wel te krakerig (te krakkemikkig), er hangt een lampje maar echt top is het niet en de ijzeren kooien onder de bedden maken verschrikkelijk veel herrie. De kamers op zich zijn prima (en schoon). Het enige wat echt mist in dit hostel is een keuken waar je je eigen eten kunt klaarmaken. Let wel goed op want de prijzen stijgen (behoorlijk) in de weekenden. 

TIP: houd de website in de gaten; soms veranderen de prijzen als er niet genoeg animo voor kamers zijn. M’n prijs daalde in een uur met vier euro voor de zondag. 

• Naam               : A&O Laim hostel (2015)

Adres               : Landsberger strasse 338

Prijs                  :  15,50 euro (weekend)(6 persons slaapzaal)

Tel.nr.               : + 49 (0) 3080947 - 5110

Website           : www.aohostels.com

Inhoud:

Ik heb al eerder in een A&O hostel geslapen die naar mijn weten nu in elke grote stad aanwezig zijn in West-Europa. Voor de gezelligheid hoef je hier niet heen want dat is het niet. Ook ligt Laim zo’n 3 kilometer (als het niet meer is) buiten het centrum en van het bus- en treinstation af.

Te ver om even te lopen en zeker met een zware tas. Ook de straat/wijk waarin het hostel is gelegen is saai en er zijn geen winkels, restaurants/cafés of wat dan ook te vinden. Het is zo’n 400 a 500 meter lopen naar het dichtbijzijndste S-Bahn station Laim. Beneden is een super grote lobby met TV schermen, voetbal- en pooltafel. Hier kun je zeker aan een klein tafeltje computeren of een biertje drinken aan de bar. Er is een ATM, koffiemachine en wat computers. Beneden in de kelder schijnt een keukentje te zijn maar toen ik er was, was de deur ervan gesloten.

Buiten schijnt een parkeerterrein te zijn voor gasten. Ontbijt is 7 euro extra en heb ik niet genuttigd. De kamer was schoon en prima en je hebt je eigen wc en douche (apart) op de kamer. Vervelend vind ik altijd dat je nog ‘ns extra beddengoed moet  “huren” voor 3 euro o.i.d. want de matrassen zijn van plastic en “piepen” verschrikkelijk. Ook de bedden kraakten en de ijzeren kooien onder de bedden zijn ook niet perfect (ze maken veel lawaai). 

Een eigen (lees)lampje ontbreekt.