Cospeda en Jena

HOME / Duitsland / Duitsland bezienswaardigheden

Jena is een stadsdistrict in het oosten van Duitsland, gelegen aan de Saale in de deelstaat Thüringen. Het Middeleeuwse centrum van Jena heeft talloze prachtige vakmanshuizen, smalle winkelstraten, terrasjes, pleintjes en cafe's. Jena staat bekend als de stad van het licht en is een populaire universiteitsstad, met het oudste planetarium ter wereld en adembenemende uitzichten vanaf de beroemde toren van Jena, een eerbetoon aan Bismarck.

Daarnaast is Jena bekend als centrum van de optische industrie. Bekende bedrijven die uit Jena komen zijn Carl Zeiss en Jenoptik.Jena biedt veel mogelijkheden om de natuur te ontdekken. Naast een van de oudste botanische tuinen van Duitsland nodigen ook de historische parkcomplexen Jenaer Paradies en Griessbachscher Garten je uit tot rusten en ontspannen.

Het 100 km lange circuit Horizontale dat rondom Jena door een schilderachtig landschap loopt, is een bijzondere attractie voor wandelaars.

Historisch gezien is Jena ook de stad waar de legers van Napoleon Bonaparte in 1806 een doorslaggevende overwinning haalden op de Pruisische legers.  Nog geen twee weken later stonden de Fransen in Berlijn. Rond de stad staan talloze gedenktekens van de strijd en kun je in het nabijgelegen stadje Cospeda een museum bezoeken gewijd aan de slag.

Binnenstad:

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Jena zwaar geraakt door Geallieerde bombardementen. De historische stad werd nagenoeg verwoest en deels in oude stijl gerestaureerd.

De architectuur in het stadscentrum is gemaakt in verschillende bouwstijlen en is modern in vergelijking met andere steden in Thüringen. Best te beginnen in het ultieme centrum van de stad; op de gezellige Jenaer Marktplatz. 

Hier staat o.a. het stadhuis  is één van de oudste overgebleven stadhuisgebouwen in Duitsland. Bekijk de astronomische klok op het oude stadhuis wat een van Jena’s Zeven Wonderen bevat; de zogenaamde Schnapphans, is bevestigd aan de wijzerplaat. Een andere bezienswaardigheid is de 15e eeuwse  Sankt Michael kerk, waarin zich een steen van de tombe van Maarten Luther bevindt.

De Jen toren: 

Het meest opvallende gebouw in Jena is de universiteitstoren, de Jen-Tower, het hoogste kantoorgebouw. De hoogbouw moest een telescoop voorstellen. Vanuit het restaurant op de 27e verdieping en het observatieplatform heb je een fraai uitzicht over de stad. De universiteit van Jena is een van de oudste universiteiten van Duitsland. 

De Friedrich-Schiller-Universität was de plaats waar classicistische dichters en wetenschappers als Goethe en Schiller in de 19e eeuw samenkwamen. Goethe en Schiller zijn prominent aanwezig in deze stad, bijvoorbeeld in het Schillers Gartenhaus, waar Schiller veel van zijn beste toneelstukken schreef. Neem ook een kijkje bij de Bismarckturm.

Dit monument herdenkt Otto von Bismarck-Schönhausen die één van de belangrijkste Europese staatsmannen van de 19e eeuw was.

Botanische tuin

De Botanische Tuin van Jena is de tweede oudste botanische tuin in Duitsland en ligt aan de rand van het stadscentrum. Er zijn ongeveer 12.000 verschillende planten in verschillende verwarmde kassen en open ruimtes. Het is beschikbaar voor het publiek, de universiteit en studenten van alle niveaus voor onderwijs.

Voor sterrenkijkers is er het Zeiss-Planetarium Jena, het oudste planetarium ter wereld dat nog in gebruik is. Hier kun je de oude instrumenten en een enorme laserdome bekijken. 

Jena is ook bekend geworden vanwege de gespecialiseerde productie van optische instrumenten, fotografische apparatuur en lenzen voor microscopen.  Maak tijd vrij voor een bezoekje aan het Optisches Museum om de originele werkplaats van Zeiss, achttiende-eeuwse camera's en driedimensionale hologrammen te bekijken. Qua musea kun je ook het het stadsmuseum van Jena bezoeken en het Romantikerhaus Literatuurmuseum.

Rond Jena:

In het gebied ten noorden en westen van Jena vond in 1806 de dubbele veldslag bij Jena en Auerstedt tussen de legers van Napoleon Bonaparte en het Pruisische leger van Frederik Willem III plaats. Je kunt een bus nemen (of lopen vanuit Jena) naar het plaatsje Cospeda wat dicht bij de windheuvel van Jena ligt. 

Hier staat het gedenkteken aan de slag in de vorm van de Napoleonstein. In zijn oorspronkelijke vorm was de Napoleonstein op de Windkollen een grenssteen tussen Jena en de nabijgelegen nederzetting Cospeda, vergelijkbaar met een aantal andere grensstenen in de 18e en vroege 19e eeuw.

De Napoleon-steen

Na de slag bij Jena en Auerstedt in 1806 liet Napoleon een N in de steen kerven als een teken van triomf. Deze gedenksteen werd in de loop van de 19e eeuw twee keer vervangen door andere stenen, de tweede droeg een keizerskroon.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de plaats van de Windknoll een militair oefenterrein voor het Sovjetleger. De steen verdween in de jaren 60. Na de hereniging van 1989 is er voor gezorgd dat de huidige steen geplaats werd. Vanaf de Napoleonsteen heb je een fantastisch uitzicht over Jena en de Saale-vallei. 

Bij mooi weer naar de Leuchtenburg. Er zijn in het gebied nog talloze monumenten te zien ter ere van de slag.

Slag bij Jena en Auerstadt:

In het jaar 1806 waren de Napoleontische oorlogen in volle gang. Inmiddels was de vierde coalitie, bestaande uit Pruisen, Rusland, Saksen, Zweden en het Verenigd Koninkrijk gesmeed tegen Frankrijk.

De Grande Armée was na de campagne van 1805 niet naar Frankrijk teruggekeerd. Ze hadden hun tenten opgeslagen langs de Rijn en in Zuid-Duitsland. en de druk van Napoleon op het Heilige Roomse Rijk (het huidige Duitsland) was immens. Pruisen voelde zich geïsoleerd en begon te mobiliseren. 

De slag was eigenlijk al verloren voordat er een schot gelost was; ten eerste had Rusland meer tijd nodig om z'n troepen naar Centraal Europa te krijgen. Afzonderlijke Franse divisies verdedigden zich met verve. Ook de mobilisatie verliep te traag. Tegen de tijd dat de Pruisen, de noordelijke flanken van de Thüringer heuvels bereikte, waren de Fransen al samengetrokken en was de kans op een verrassingsaanval verkeken.

Jena en Auerstedt

Eigenlijk bestond de Slag bij Jena uit twee veldslagen die op dezelfde dag plaatsvonden: Jena en Auerstedt. Het Pruisische leger werd bij deze twee Franse aanvallen vernietigd. Bij Jena was de Franse overmacht groot: 90.000 Fransen traden tegen 38.000 Pruisen aan.

Bij Auerstedt was de numerieke situatie omgekeerd, maar toch verloren de 63.000 Pruisische soldaten van 27.000 Fransen. Napoleon maakte met een hardnekkige achtervolging een einde aan het Pruisische leger. Twee weken na de strijd in Jena stond Napoleon in Berlijn. 

De gevolgen waren veel groter dan de slag op het eerste gezicht zou doen vermoeden. De ondergang van het Heilige Roomse Rijk werd bespoedigd en dus ook de Duitse eenwording. Nu Pruisen geen bedreiging meer vormde kon Napoleon Bonaparte zich op Rusland richten.  Hij achtervolgde de Russen tot ver in Polen en versloeg ze uiteindelijk beslissend. De Pruisen zelf zouden tot 1813 afzijdig blijven.

Er zijn twee treinstations in Jena wat midden in het land ligt en goed bereikbaar. In Jena rijden trams en bussen naar elke uithoek van de stad.

• Naam             : Museum 1806 Jena-Cospeda

Adres                     : Jenaer Str. 12

Prijs                        :  3,50 euro

Website                  : https://www.stadtmuseum-jena.de/de//822701

Inhoud:

Dit gedenkstatte museum ligt aan de rand van het plaatsje Cospeda. Het is een oubollig museum met een heerlijke ouderwetse sfeer. Je kunt er uniformen, overblijfselen en kaarten zien maar ook een aantal interessante maquettes van de strijd.

Met bus 16 kun je naar Cospeda reizen vanuit het centrum van Jena, wij zijn 1x overgestapt in Minhfal maar je kunt ook hiervandaan wandelen (de Napoleonroute). Het museum 1806 is geopend van 10 – 16 uur, woensdag t/m zondag. Er worden ook rondleidingen over het slagveld georganiseerd.