De invasie op Varkensbaai (1961)

De relatie van Cuba met de Verenigde Staten was al zeer bekoeld toen bekend werd dat er naast nieuwe betrekkingen met Rusland “Chroesjtsjov” nu ook nauwe banden werd aangehaald met Communistisch China.

Er werd een gedeeltelijke handelsembargo ingevoerd en plots werden de laatste Amerikaanse bedrijven op Cuba genationaliseerd.

Eisenhower, toenmalig president reageerde hier weer op om alle diplomatieke relaties te verbreken en de Amerikanen werd verboden naar Cuba af te reizen omdat Castro wederom de bewegingsvrijheid van de leden van de Amerikaanse ambassade in Havana had beknot.

De roep om Castro en z’n regering omver te werpen werd luider en werd ook gefinancierd door miljoenen dollars die binnenstroomden door bedrijven en Cubaanse emigranten die hun toevlucht hadden genomen in de Verenigde Staten (Miami werd “klein Havana”).

“Eisenhower” had een plan goedgekeurd dat er een poging werd gedaan om met Cubaanse emigranten Cuba binnen te vallen m.b.v. de CIA.  Deze werden getraind op verschillende plekken in de Verenigde Staten om te werken met ultramoderne Amerikaanse wapens.

Toen “”Kennedy” president werd was de belangrijkste erfenis die van Cuba aangezien deze laatste president geenszins wilde dat Amerika in een nieuwe oorlog terecht zou komen. De aanval werd drastisch ingekort, de training werd verhuisd naar een Amerikaanse basis in Nicaragua en het feit dat de CIA en Amerika achter de aanval zat moest geheim gehouden worden.

De nadruk kwam te liggen om de bevolking van Cuba te activeren om een contra revolutie te starten. Kennedy kon niet voorkomen dat het gonsde van de geruchten over een opkomende aanval in Cuba door de Amerikanen.

In het originele plan zouden twee dagen voor de invasie zou plaatsvinden alle militaire vliegvelden in Cuba bestookt worden door vliegtuigen van de Verenigde Staten maar Kennedy had dit ten strengste verboden.

Nu werden net voor de aanval de vliegvelden gebombardeerd door deels Amerikaanse (in Cubaanse legeruniformen) en deels Cubaanse piloten in overgeverfde Amerikaanse vliegtuigen.  

Maar zoals verwacht werden lang niet alle vliegvelden en vliegtuigen uitgeschakeld en tijdens de landing zouden ook geen aanvallen plaatsvinden. Een cruciale fout die tot de mislukking van de aanval leidden aangezien de schepen die voor de benodigde voorraden en communicatie zouden zorgen werden nu gebombardeerd en beschoten door Cubaanse vliegtuigen.

Castro kwam direct naar het oorlogsgebied en stationeerde zichzelf in een oude suikerfabriek vlakbij “Jaguey Grande”. Hij organiseerde zelf de verdediging en nieuwe aanvallen en aangezien de Amerikanen het niet nodig hadden gevonden lokale acties te organiseren en ook de “nep” aanval aan de andere kant van het eiland was gecanceld duurde het niet lang of de Cubanen kregen de overhand.

Kennedy’s weigering Amerikaanse troepen in te zetten als de invasie zou misgaan droeg ook bij aan de totale mislukking op de stranden van Playa Larga en Playa Giron.

Na drie dagen, in de laatste uren, toen de kleine luchtmacht van Cuba die nog actief was, de invasie al bijna had afgeslagen werd Kennedy alsnog gevraagd de vliegtuigen, die al warm draaide op Amerikaanse vliegdekschepen, in te zetten. De dreigende mislukking van de invasie zou binnen enkele minuten worden gekeerd; Kennedy gaf geen toestemming en het lot van de aanvallers was bezegeld.

Er was door de gewijzigde invasiegrond ook totaal geen sprake van het de bergen in vluchtten en daar een guerrilla oorlog te starten en een volksopstand te beginnen. Van de 1400 aanvallers werden er zo’n 200 gedood en bijna 1200 gevangen genomen. Twee schepen van de Amerikaanse marine waren tot zinken gebracht, elf vliegtuigen uit de lucht geschoten en de rest van het materiaal was of kapot of werd in beslag genomen.

Negen emigranten werden direct geëxecuteerd en de rest van de gevangenen werden 20 maanden later vrijgelaten in ruil voor 53 miljoen dollar betaald door de V.S. voor voedsel en medicijnen. 

Gevolg was nog meer spanningen tussen de Verenigde Staten enerzijds en Cuba en het Communistische blok anderzijds. Amerika reageerde door een totale handelsembargo in te voeren maar Castro had door z’n handelen een nog groter aanzien gekregen in Cuba en was een poging tot contrarevolutie wel erg klein geworden.

Kennedy probeerde landen als Canada en Mexico ook te doen bewegen diplomatieke relaties te verbreken maar die voelde daar niets voor.