Fidel Castro (en de Revolutie)

Fidel Castro, de Cubaanse ex-president, is geboren in 1926 en studeerde rechten aan de Universiteit van Havana toen hij voor het eerst werd geconfronteerd met linkse en anti-materialistische ideeën en groepen. Hij werkte bij een klein advocatenkantoor en streefde naar een politieke loopbaan toen in 1952 de toenmalige regering omver werd geworpen door generaal “Batista” die door de Verenigde Staten werd gedekt.

Toen hij de dictator voor het gerecht wilde slepen vanwege schending van de grondwet en dit tot niets leidde richtte Castro zich op gewapend verzet.

Hij verbond zichzelf met groepen die zich gewapend verzette tegen de rechtse regeringen in de Dominicaanse Republiek en Colombia en leidde op 26 Juli 1953 z’n eerste aanval op Cubaans grondgebied; de Moncada (leger) barakken in Santiago de Cuba wat de tweede meest belangrijke legerbarakken waren in het land werd aangevallen alsmede het nabijgelegen hospitaal.

Door toeval kwam een legertruck van Batista’s troepen de aanvallers die in “personenauto’s reden tegen voordat de aanval begon en waarschuwde de troepen in de kazerne waardoor het element van verrassing verdwenen was. Van de 119 strijders kwamen er meer dan tachtig om het leven en de andere werden gevangen genomen en later gemarteld.

Castro en een aantal van de andere leiders vluchtten de bergen in om daar een guerilla oorlog te beginnen.

Hij werd ontdekt en alleen bij toeval werd hij niet doodgeschoten maar in de gevangenis gegooid. Bij z’n berechting in de school vlakbij de barakken (zie boven) zou hij zichzelf verdedigen en zijn daden verdedigen en zijn politieke standpunten uitlegde in de beroemd geworden “speech” “De geschiedenis zal mij vrijspreken”.

Desondanks werd hij tot 15 jaar cel werd veroordeeld op het eiland “Islad de Juventud”. Vanwege een generaal pardon door “Batista” die wederom door fraude een presidentschap had  gewonnen had werd Castro verbannen uit Cuba en ging in ballingschap naar Mexico en de Verenigde Staten. Castro vormde in Mexico een ondergrondse groep die zichzelf de “26 Juli” beweging noemde (naar de eerste aanval op de barakken) en kocht wapens, voedsel en een boot die ze terug naar Cuba zou voeren.

Het is ook in Mexico dat Castro Che Guevara ontmoet die zich als een van eerste meld om mee te gaan naar Cuba.

De eerste was op 17 Januari 1957 toen een kleine legerpost op de zuidkust werd aangevallen – hierdoor werden meer mensen enthousiast over Castro en z’n rebellen en kreeg ook meer volgers. Een aantal maanden later werd het Presidentiele paleis, de toenmalige residentie Batista (en nu een museum) tevergeefs aangevallen door studenten tijdens een demonstratie die moest leidden tot de dood van de dictator.

Ook werd het populaire radiostation aangevallen en overgenomen; er werd een programma uitgezonden die de val van de dictator meldde; bijna alle aanvallers werden gedood bij hun terugtrekking en vele anderen werden zonder pardon geëxecuteerd wat alleen maar tot meer agressie leidde en tot meer volgers en meer sympathie voor Castra en z’n groep.  

Het kamp in de bergen werd uitgebreid en werd een hoofdkwartier met een eigen radiozender (“Radio Rebelde”); ook werd er een tweede front gevormd aan de noordkust. Het is 1958. Batista reageert die zomer om een leger van 10.000 man de bergen in te sturen die hopeloos faalde.

Vaak werd er gedeserteerd en nog vaker gaven de soldaten zich in grote groepen over aan de rebellen. “Che” inmiddels opgeklommen als “commandante” marcheerden net als Cienfuegos in het noorden, naar het Westen en het derde en vierde front werd geopend. Santa Clara zou “Che” stad worden toen hij daar tegen een grote overmacht de stad innam.

Het land werd in twee stukken verdeeld en Batista ontvluchtte op 1 Januari 1959 het land. Hij zou een heel groot bedrag meenemen en in ballingschap eerst op de “Dominicaanse Republiek” wonen en vervolgens in Spanje waar hij in weelde overleed in 1973.

Op 16 Februari van datzelfde jaar werd Castro premier van Cuba en vormde hij Cuba om tot een Communistische (Marxisme – Leninisme) staat en zou direct de belastingen verlagen en grote stukken grond verdelen van buitenlandse ondernemingen.

Duizenden Cubanen ontvluchtten het land (waaronder de ouders van bijvoorbeeld Gloria Estefan die nog maar 16 maanden jong was) en er werd een mislukte poging tot een contrarevolutie op gang gebracht door bannelingen.

Castro reageerde door een Revolutionaire militie groep te formeren. Terwijl Castro veel kritiek levert op de Verenigde Staten en z’n imperialisme verlaten steeds meer hoog opgeleiden en technische mensen die het oneens zijn met de nieuwe Communistische ideeën het land. Rusland ziet een mogelijkheid en aangezien de Verenigde Staten steeds minder in- en exporteert naar Cuba probeert Rusland het “gat” te vullen.   

Na de mislukte aanval op de varkensbaai (zie ander artikel) werd direct (nog onder “Kennedy”) een begin gemaakt met de geheime operatie “Mongoose” die de omverwerping van het communistisch regime met inbegrip van Castro en het aanzetten van een opstand in Cuba inhield. Alles werd er gedaan (incl. vele pogingen tot liquidatie) om het land en regering te verzwakken.

In 1959 was er het nog steeds onopgehelderde vliegtuigongeluk in 1959 van ex commandante “Cienfuegos” en in 1962 volgde een actie van Paus Johannes XXIII die Castro excommuniceerde in de ijdele hoop dat Katholieken van Cuba tegen hem op te zetten (Castro had het Katholieke geloof al eerder afgezworen). In datzelfde jaar volgde de “Cubaanse raketcrisis” (zie ander artikel) die beschouwd wordt als het hoogtepunt van de koude oorlog.

in 1965 wordt de nieuwe communistische partij opgericht met Fidel Castro als leider en alle grote bedrijven worden genationaliseerd, en er wordt gratis educatie en gezondheidszorg ingevoerd. De Verenigde Staten  reageren met een handelsembargo.

Zes jaar later smokkelen anti Castro Cubanen (financieel gesteund door de CIA) een varkensgriepvirus het land in – de helft van de varkensstapel in Cuba moest ingeënt worden om de ziekte te beperken.

Tijdens de jaren 70 als het land begint op te krabbelen wordt Castro als president gekozen wat hij tot 2006 blijft. Ook zal hij als bevelhebber van het leger worden benoemd. Het land is bijna totaal afhankelijk geworden van Sovjet hulp en zend troepen en geld naar andere landen die Revolutie willen maken (Zaïre – Congo, Bolivia, Guinea en Mozambique) wat Castro door het Westen niet als dank wordt afgenomen.

Als het Communistische blok eind jaren 80 en 90 in elkaar zakt volgt een zeer zware tijd voor Fidel en z’n Cuba en ze moeten alle zeilen bijzetten om niet van het bord te vallen. Tijdens de “Bush” jaren wordt Cuba weer als boeven- en terroristische staat bestempeld (samen met Irak en Noord Korea) en wordt het handelsembargo weer zwaar ter harte genomen.

Voor “Fidels” steun zou Venezuela vele miljoenen vaten olie leveren maar ook honderden dokters die arme mensen zouden moeten bijstaan in Venezuela. Al zijn de betrekkingen tussen de Westerse landen en Cuba iets verbeterd (en beter dan met de Verenigde Staten) zij zijn nog verre van ideaal.

Al langer dan 16 jaar proberen de Verenigde Naties het nog steeds in stand gehouden Amerikaanse embargo tevergeefs te doorbreken.

Wel heeft huidig president Barack Obama de sancties in 2009 iets verlicht alsmede in 2011 maar houd vol dat als Cuba wil dat Amerika het embargo opheft er grote politieke veranderingen in het land moeten plaatsvinden. Raul Castro heeft in 2012 aangegeven dat hij graag in gesprek gaat met de Verenigde Staten en dat over alles gepraat kan worden.

De vraag is wat er nu gaat gebeuren met Cuba nu “Chavez” is overleden in 2013 en er geen “goedkope” olie meer Cuba instroomt.  

Castro is een omstreden persoon die word gehaat en aanbeden. Vele miljoenen Cubanen zijn het land ontvlucht (Miama wordt “klein Havana” genoemd) en er wordt beweerd dat ondanks de armoede in z’n land (winkels zijn leeg) de man zelf in grote weelde leeft en zelfs op de “Forbes” lijst staat van meest rijke mensen van de wereld.

Zelf ontkent hij dit stellig en beweert dat als “Forbes” een dollar kan bewijzen van deze rijkdom hij direct zou aftreden. Hij wordt geprezen als voorvechter van het anti-imperialisme, humanisme en milieu-activisme. Tegenstanders claimen dat hij net zo’n dictator is als z’n voorganger (“Batista”) en dat hij meer mensen heeft laten vermoorden (en martelen). 

Er is een grote groep Cubanen, woonachtig in de Verenigde Staten die tezamen met rum producent “Bacardi” (die tegenwoordig opereert vanuit de Bahama’s) lobbyen om vooral het handelsembargo in stand te houden. Castro heeft verschillende huwelijken gehad en heeft zonen van verschillende vrouwen (soms is het kind of moeder onbekend); hij heeft een dochter die het land ontvlucht is en fel tegenstander is van haar vader en z’n ideeën.

Zij woont momenteel in de Verenigde Staten. Een groot fan was schrijver “Harry Mulish” die verschillende ontmoetingen met Castro heeft gehad en zelfs een boek daarover heeft geschreven (“Het woord bij de daad”) uit 1968.

Op 26 November overleed Fidel Castro op 90-jarige leeftijd. Het land heeft negen dagen van nationale rouw afgekondigd. De gezondheid van het oud-staatshoofd was al jaren broos.

Er wordt een grote herdenkingsplechtigheid in Santiago de Cuba georganiseerd. De urn met de as van de leider zou een reis maken over Cuba met als laatste rustpunt Santiago de Cuba, de geboorteplaats van de Revolutie.

Daar zou hij bijgezet worden op de begraafplaats. Standbeelden en straatnamen  van Castro worden verboden om verering en verheerlijking te voorkomen.