Lhasa (Tibet)

HOME / China / China bezienswaardigheden

Lhasa is de traditionele hoofdstad van Tibet en sinds 1964 de hoofdstad van de in dat jaar gevormde Tibetaanse Autonome Regio. Voorheen was het de hoofdstad van de regio U en daarna van U-Tsang, ook wel Centraal-Tibet genoemd.

Oude Tibetaanse documenten en inscripties spreken echter tot vroeg in de 7e eeuw van Rasa, wat binnenhofplek of geitenplek betekent. De stad is de traditionele zetel van de dalai lama met de paleizen Potala en Norbulingka. Andere bezienswaardigheden zijn de Jokhang tempel en de Barkhor wijk.  

De stad wordt in het Tibetaans boeddhisme gezien als het heiligste centrum van Tibet. Voor 1980 was Lhasa verboden terrein voor buitenlanders wat alleen maar z’n status als mystiek deed versterken. Nu is de stad een mix van moderne Chinese kantoorgebouwen en aloude Tibetaanse kloosters en tempels. De stad ligt op een hoogte van 3650 meter en is daarmee een van de hoogst gelegen steden ter wereld.

Tibet, het land eromheen, wordt het dak van de wereld genoemd. Lhasa betekent letterlijk plek van de goden. Deze routes worden vergezeld met duizenden gebedsvlaggen, turquoise juwelen, Tibetaanse kledij en yakboter.

Potala (paleis):

Het Potala paleis was het winterpaleis van onder andere de dalai lama's, totdat de veertiende dalai lama (de huidige) naar McLeod Ganj, nabij Dharamsala in India vluchtte. Het is gebouwd op de berg Marpori (de rode berg) in Lhasa en is 13 verdiepingen hoog.

Het ligt enkele kilometers van de oude kern van de stad vandaan. De berg steekt zo'n 130 m boven het omliggende dal uit. Onderaan de berg ligt het dorp Zhöl met onder meer de pilaar van Zhöl waarop een aantal inscripties die de oudst bekende voorbeelden zijn van het Tibetaanse schrift. 

Het paleis is gebouwd op een plek waar mogelijk in de zevende eeuw een burcht was gebouwd door Songtsen Gampo. In 1648 werd door de vijfde dalai lama het zogenaamde Potrang Karpo of witte paleis gebouwd. Deze dalai lama gaf het de naam Potala naar het Potolaka, de naam voor het mythische paleis van de boddhisattva Avalokiteshvara. 

Na diens dood werd in 1694 het Potrang Marpo of rode paleis afgebouwd. De laatste verandering vond plaats in 1922 toen de dertiende dalai lama veel renovaties doorvoerde en twee verdiepingen bijbouwde. Het paleis bestaat nu uit 1000 kamers. Het paleis staat op de UNESCO werelderfgoedlijst.  

>> Lees hier over de persoon van Dalai Lama

Jokhang tempel:

De Jokhang, is de oudste boeddhistische tempel in Tibet en staat in de Barkhor wijk. Het is samen met het Potala waarschijnlijk de meest populaire toeristische attractie van Lhasa en staat vermeld op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

In de kapel van de tempel bevindt zich het meest vereerde voorwerp van het Tibetaans boeddhisme, de Jowo Shakyamuni, een standbeeld dat geacht wordt een uitbeelding te zijn van Gautama Boeddha.

Jokhang betekent dan ook letterlijk Huis van de Jowo. De kapel werd gebouwd in de tijd van de Tibetaanse koning Songtsen Gampo ( 605 -650) als een van de twee tempels voor de Chinese prinses Wencheng en de Nepalese prinses Bhrikuti. De tempel heette dan ook letterlijk “de wonderlijke verschijning op het land van de geiten”.

De tempel is al eeuwenlang een belangrijk boeddhistisch bedevaartcentrum en een van de belangrijkste bestemmingen voor pelgrims in Tibet. Het tempelcomplex is de afgelopen eeuwen sterk uitgebreid en beslaat een terrein van ongeveer 25.000 m².

De tempel telt vier verdiepingen en de daken bestaan uit vergulde bronzen tegels. De architectuurstijl is een mengeling van Indische, Nepalese en Tang-dynastie stijlen. Op het dak staat het beroemde standbeeld met twee gouden herten aan weerszijden van een dharma wiel.

Barkhor:

De naam Barkhor staat voor de buurt in Lhasa waar o.a. het plein is met dezelfde naam en bijvoorbeeld de Jokhang tempel staat. Er waren vier grote wierookbranders (sangkangs) die in de vier belangrijkste richtingen continu wierookgeur verspreidden, met als doel de goden te behagen en de Jokhang te beschermen.

De buurt heeft een bekende markt en nauwe straatjes en steegjes. Barkhor trekt veel toeristen sinds de Chinese regering de deur open zette in 1979 voor het toerisme in Tibet. Barkhor was altijd populair als godsdienstige centrale plaats voor pelgrims in Tibet en andere bevolking. De naam Barkhor is afgeleid van de Tibetaanse benaming voor pelgrims in Tibet, gnas skor ba, letterlijk: iemand die een rondgang maakt om een heilige plaats.  

Het klooster Muru Nyingba

In een ronde van één kilometer kan er rond enkele adellijke huizen en de Jokhang-tempel worden gelopen, de voormalige zetel van het Tibetaans staatsorakel die het klooster Muru Nyingba werd genoemd. De buurt is dan ook van oudsher een korlam, ofwel een pelgrims pad rondom in dit geval de Jokhang-tempel.   

Naar Tibetaans boeddhistische traditie bestaan er drie pelgrimsroutes in Lhasa waarvan boven de eerste wordt genoemde. De middelste route is de Barkhor en houdt een rondgang om de Jokhangtempel in met daarnaast andere kloosters en tempels in de oude binnenstad van Lhasa. De buitenste route is de Lingkhor die loopt langs de vroegere stadsgrenzen van Lhasa en is begin 21e eeuw ook open voor het toerisme.

Andere bezienswaardigheden:

Het Tibet Museum in Lhasa dat in 1999 werd geopend, telt meer dan 30.000 geëxposeerde stukken van Tibetaanse kunst en cultuur. Een andere bezienswaardigheid is het Norbulingka zomerpaleis van de Dalai Lama.

>>> BLOG: "En plots op het politiebureau"

Op de plek waar later de stad Lhasa zou verschijnen zou in 641 een paar tenten hebben gestaan waar de Chinese prinses Wencheng in het huwelijk zou zijn getreden met een Tibetaanse heerser. Het land werd toen Rama genoemd – land der geiten. De eerste keer, dat de naam Lhasa wordt genoemd is in 822 op een pilaar bij de gelegenheid van een vredesverdrag tussen Tibet en China.

In de klassieke Tibetaanse geschiedschrijving wordt gemeld, dat Songtsen Gampo de Nepalase prinses Bhrikuti als een van zijn vrouwen had. Voor beide vrouwen werd op het Rasa een boeddhistische tempel gebouwd. Hedendaagse Tibetologen gaan ervan uit dat de eerste tempel, de Ramoche, pas ongeveer honderd jaar later werd gebouwd, in de periode van een andere Chinese prinses Jincheng. 

Gedurende de gehele periode van het Tibetaanse rijk wordt de naam Lhasa verder alleen gebruikt in die religieuze betekenis. Het rijk had geen hoofdstad. Het politieke centrum van het rijk was de verblijfplaats van de koning. Die had een mobiel hof dat zich meerdere malen per jaar verplaatste. Vanaf de tijd van Trisong Detsen (755- 797 ) moet er een vorm van een kloostergemeenschap aanwezig geweest zijn. 

Een gefragmenteerd Tibet

In de periode na het rijk was in een meer gefragmenteerd Tibet de plaats van het politieke centrum afhankelijk van de meest dominante machtsfactor van dat moment. Lhasa is dan echter wel al een belangrijk bedevaartsoord geworden. Door Tsongkhapa en zijn volgelingen worden in de omgeving van Lhasa na het jaar 1400 drie belangrijke gelug-kloosters gebouwd.

De drie kloosters zijn Ganden, Sera en Drepung. Pas vanaf die periode begint de ontwikkeling van een dorp Lhasa. De vijfde dalai lama verplaatste de zetel van de regering naar Lhasa, dat de politieke hoofdstad van Tibet werd. In 1645 begon de verbouwing van het Potala-paleis op de Marpori (rode berg). In 1648 werd de Potrang Karpo, het witte paleis van de Potala, voltooid. 

Vanaf die tijd werd de Potala door de dalai lama gebruikt als winterpaleis. De Potrang Marpo (Potala's rode paleis) was toegevoegd tussen 1690 en 1694. Het zomerpaleis Norbulingka en de tuinen aan de zuidwestkant van de stad werden gebouwd in de 18e eeuw, tijdens de zevende dalai lama. 

Off-limit

Gedurende lange tijd was Lhasa verboden gebied voor buitenlandse bezoekers. In de eerste helft van de 20e eeuw ondernamen verschillende westerse verkenners reizen naar de stad die later breed werden uitgemeten in de pers. Lhasa was het centrum van Tibetaans Boeddhisme, en bijna de helft van de populatie was monnik. Het aantal inwoners van Lhasa bedroeg in 1951 ongeveer 25.000, exclusief zo'n 15.000 monniken in de kloosters in het gebied.

Na de invasie van Tibet ontvluchtten veel mensen de stad, waaronder de veertiende dalai lama Tenzin Gyatso die was weggevlucht uit zijn woning in het Potala-paleis en in ballingschap in India aankwam in 1959. Barkhor was tijdens de opstanden in Tibet tussen 1987 en 1993 het toneel van demonstraties van Tibetaanse monniken en nonnen die riepen om de vrijheid voor Tibet. Tijdens de opstand van 2008 werden monniken op 11 maart geslagen door de oproerpolitie, waarna er rellen uitbraken en de gebouwen in Barkhor in brand werden gestoken. 

De meeste oude straten zijn tussen 1993 en 2004 afgebroken en hebben plaatsgemaakt voor bredere straten en nieuwe gebouwen. Volgens de International Committee of Lawyers for Tibet werd dit gedaan om een betere controle te hebben op protesten, waarbij demonstranten in eerste instantie aan politievuur kon ontsnappen via de nauwe straatjes.

>> Lees hier de gehele GESCHIEDENIS van China (en Tibet)

Op ongeveer 45 km ten zuidzuidwesten van Lhasa ligt de luchthaven Lhasa Gonggar, met voornamelijk binnenlandse bestemmingen en een verbinding met Nepal. Sinds 1 juli 2006 is Lhasa het eindstation van de Peking-Lhasa-spoorlijn wat nu de hoogst gelegen spoorweg ter wereld is.

In de stad bevinden zich de stations Station Lhasa en Station Lhasa-West. Het busstation ligt aan de Jinzhu Xiou weg, zo’n 4 km ten westen van het centrum. Minibusjes rijden als openbaar vervoer rond.

Bij restaurant Shangr-La kun je naast heerlijk traditioneel eten (en drinken) ook een prachtig leuke en sfeervolle show voorgeschoteld krijgen met traditionele dans en zang.

• Naam : Yak hotel

Adres         : 100 Beijing Donglu

Prijs           : 150Y (triple), 30Y (slaapzaal)

Tel.nr.        : 6323496

Inhoud:

Het aloude Yak hotel mag zichzelf betitelen als een klassieker in Tibet en Lhasa. De slaapzalen zijn zeer basis maar de sfeer maakt een hoop goed. Zeer centraal gelegen is dit een prima optie. Het dakterras geeft een redelijk goed zicht op de Patala en het ligt op loopafstand van Bakhor en de Jokhang tempel.

• Naam : Kirey hotel

Adres         : 105 Beijing Donglu

Prijs           : 120Y (double), 25Y (slaapzaal)

Tel.nr.         : 6323462

Inhoud:

Iets verder gelegen dan het bovengenoemde Yak hostel is dit een eveneens redelijk goed hostel om een paar dagen te verblijven. In de doubles kan een extra matras geregeld worden voor een derde persoon. Behoorlijk centraal gelegen. 

Voor de kamers is er een leuk balkon waar je heerlijk een biertje op kunt drinken en mensen voorbij ziet komen. Kamers zijn sfeervol geverfd in felle kleuren.