GESCHIEDENIS - Burkina Faso

Een eeuw later zouden ze verdreven worden door de Mossi’s die een koninkrijk stichtten in de Burkina Faso hoofdstad Ouagadougou. Er zouden meerdere koninkrijken van de Mossi’s worden gerealiseerd in de savannen van de landen in West Afrika.

De regering was een uitermate ontwikkelde organisatie met ministers, rechtbanken en een leger bestaande uit cavalerie die gevoelige klappen uitdeelde aan de moslims in het huidige Mali. 

Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw werd Afrika verdeeld onder de grote koloniale Europese machten. De Fransen braken de huidige Mossi staten op en Opper Volta (Burkina Faso) werd in 1896 een Franse kolonie. 

Frans-West-Afrika werd gecreëerd in 1895 als een unie die aanvankelijk alleen Senegal, Frans Soedan, Guinea en Ivoorkust omvatte.

Maar daar kwam dus al snel andere West Afrikaanse landen bij zoals Mauritanië, Senegal, Frans-Soedan (nu Mali), Guinee, Ivoorkust, Niger, Opper-Volta en Dahomey (nu Benin). Frans-West-Afrika besloeg in zijn grootste samenstelling een gebied van ongeveer 4.689.000 km², waarvan een groot gedeelte werd ingenomen door de Sahara-woestijn.

Opper Volta

Bij het ontstaan van de federatie woonden er ongeveer 10 miljoen mensen. Bij het uiteenvallen ongeveer 25 miljoen.

In 1919 werd vanwege administratieve voordeligheid opgedeeld en ontstond Opper Volta. Dertien jaar later werd Opper Volta wederom opgesplitst, nu om commerciële redenen. Opper Volta (Burkina) verloor grote delen aan omringende landen als Mali en Niger. Na WWII werd dit weer helemaal ongedaan gemaakt maar de verschillen tussen de eens opgedeelde gebieden bleef.

In de 60 jaar dat Frankrijk de scepter zwaaide werd vooral Ivoorkust ontwikkeld terwijl er weinig aandacht werd besteed aan de andere landen van de eens ontstane Opper Volta. 

Op 5 augustus 1960 werd Boven-Volta een onafhankelijke republiek met Maurice Yaméogo als president. Economische achteruitgang, toenemende corruptie en groeiend autoritair gezag leidden in 1966 tot een staatsgreep. waarbij de stafchef van het leger, luitenant-kolonel Sangoulé Lamizana, de macht greep. In de periode 1966-1980 kende het land afwisselend militaire en burgerregeringen.

Op 25 november 1980 vond een staatsgreep plaats door kolonel Saye Zerbo, die in 1982 werd afgezet door een groep jonge officieren die majoor Jean-Baptiste Oué draogo tot president benoemden. De jonge legerkapitein Thomas Sankara werd in 1983 benoemd tot minister-president.  Na een periode van interne conflicten greep op 4 augustus 1983 een groep jonge, radicale militairen de macht.

Het land werd bestuurd door de marxistisch-leninistisch georiënteerde Conseil National de la Révolution (CNR), onder leiding van Sankara en met als belangrijkste leden de officieren Blaise Compaoré en Henri Zongo en Jean Baptiste Boukary Lingani.

In de jaren na Sankara  zou Compaore , die de zoon is van een Mossi-stamhoofd, verschillende tegenstanders uit de weg ruimen die een coupe wilde plegen.  In 1991 zegde inmiddels president Blaise Compaoré tevens het marxisme min of meer vaarwel en voerde de markteconomie in. Het land werd officieel een democratie maar veel plaats voor oppositie is er niet, en evenmin voor een vrije pers.

Er wordt gezegd dat er gefraudeerd wordt met verkiezingen en de president wordt beticht van illegale handel in diamanten. Bij de algemene verkiezingen van mei 1992 behaalde de partij van Compaoré, de Organisation pour la Démocratie Populaire-Mouvement du Travail (ODP-MT), een absolute meerderheid van 78 van de (toen nog 107) zetels.

ODP-MT

In 1996 werden verschillende partijen samengevoegd met de ODP-MT in een nieuwe partij: Congrès pour la Démocratie et le Progrès (CDP). Bij de verkiezingen van mei 1997 won deze 101 van de 111 parlementszetels. Daardoor ontstond de facto een éénpartijstaat, zij het op formeel democratische gronden. In het najaar van 1998 werd Compaoré voor een tweede ambtstermijn van 7 jaar herkozen tot president en in november 2005 voor een derde termijn van vijf jaar. In mei 2007 wint de CDP de parlementsverkiezingen.

In april 2008 neemt het parlement een wet aan die voorschrijft dat minstens 30% van de kandidaten van politieke partijen uit vrouwen moeten bestaan. Het noorden van Ivoorkust behoorde vroeger ook toe tot Burkina Faso. Dit zorgt ook nu nog wel eens voor politieke fricties tussen de twee landen. Tijdens de laatste Ivoriaanse burgeroorlog in 2011 werd Burkina ook door de Ivoriaanse regering ervan beticht de noordelijke rebellen te steunen, hoewel hiervoor nooit formeel bewijs is geweest. In 2011 wint Compaoré opnieuw de verkiezingen.  

In november 2015 wint voormalig premier Kabore de presidentsverkiezingen. In januari 2016 is er een aanval van Islamitische terroristen op een hotel en Café in Ouagadougou, er zijn 29 doden te betreuren waaronder veel buitenlanders. Frankrijk stationeert een contingent gendarmes naar de hoofdstad van Burkina Faso.

Moslim-extremisme

De politiemacht kan snel ingrijpen als moslimextremisten weer in West-Afrika toeslaan. Ook in 2017 blijft het onrustig, in februari vormt Burkina Faso samen met vier andere Sahellanden een antiterrorisme eenheid. In augustus vallen er toch weer 18 doden tijdens een aanval op een Turks restaurant in Ougadougou. 

In november 2020 wordt president Kabore herkozen ondanks het feit dat in het noorden van het land veel stembureaus dicht bleven uit angst voor Jihaditische aanvallen. Het dodental van het bloedbad dat in Juni 2021 is aangericht in de plaats Solhan is opgelopen tot boven de 130, meldt de regering, die spreekt van een terroristische aanval. De lichamen zijn begraven in massagraven. Burkina Faso wordt regelmatig getroffen door aanvallen van islamitische extremisten in het grensgebied met Mali en Niger.

Door het geweld zijn de afgelopen twee jaar meer dan een miljoen inwoners op de vlucht geslagen. Nog eens twintigduizend vluchtelingen uit Mali zijn naar Burkina Faso gevlucht wegens het geweld van jihadisten.