Sarajevo

HOME / Bosnië-Herzegovina / B-H bezienswaardigheden

Sarajevo is de hoofdstad en grootste stad van Bosnië en Herzegovina maar ook het politieke en commerciële hart. Het grootste deel van de stad is gebouwd in de Sarajevo vallei, doorkruist door de Miljacka rivier en geflankeerd door vijf hoge bergen. Sarajevo heeft een zeer heftige en interessante geschiedenis beginnend met de stichting in 1461 door Bosnische Ottomanen.

Een paar eeuwen later zouden de Habsburgers de stad overnemen vandaar ook dat de stad weleens de ontmoeting van Oost en West wordt genoemd. In 1914 speelde de stad een belangrijke rol in de wereldgeschiedenis, door de moord op aartshertog Frans Ferdinand die hier gepleegd werd en die de Eerste Wereldoorlog inluidde. In de jaren 90 werd de stad, tijdens de Bosnische oorlog, drie jaren belegerd en gebombardeerd door Bosnische Servische troepen.  

Vandaag de dag is de stad nog steeds een mengelmoes van Westerse- en Oosterse architectuur; ook de bevolking is een mix van moslims en christenen. Je kunt kerken naast moskeeën zien staan maar ook een bezoek brengen aan de heetwaterbronnen die de Romeinen naar de regio lokten.

Tenslotte is een bezoek aan de tunnel des levens een must; gegraven tijdens de Joegoslavische oorlogen onder het vliegveld door voor de broodnodige goederen. 

>> Lees hier over de Bosnische oorlog

De binnenstad:

Elke wandeling door Sarajevo zou eigenlijk moeten beginnen in het oude Ottomaanse kwartier, de Bascarsija wijk – een voetgangersgebied gevuld met prachtige moskeeën, winkeltjes en cafés.

Je waant je hier eerder in Turkije dan in Europa met de marmeren stoeptegels, een fontein die eruitziet als een prachtige kapel, juwelier- en koperwinkeltjes verstopt op kleine romantische binnenplaatsen waar oude mannetjes thee drinken. 

Een must is de prachtige Gazi-Husrev-Beg-moskee, gebouwd tussen 1530 en 1531 wat wellicht een van de belangrijkste Ottomaanse monumenten van de Balkan is.

Een mix van religie

Een hoge minarret maar ook een klokkentoren, kathedralen, een Orthodoxe kerk en het gezellige duivenpleintje. Het mooiste Ottomaanse huisje wat nog overeind staat is Despića kuća; een  traditioneel Turks huis van een middenstandsfamilie wat tegenwoordig als museum is ingericht.

In het Joodse museum kun je een kopie van het belangrijkste schrijfwaren op de wereld blijkt te zijn (de Hagadah) wetende dat het origineel een stuk verderop ligt in de kluizen van een groot bankgebouw. Tenslotte is een wandeling langs de route die aartshertog Franz Ferdinand met z’n vrouw in 1914 maakte een waardevol eerbetoon.

Op de hoek vlakbij de Latijnse brug stond z’n schutter mede veroorzaker van WWI. 

• Het tunnel museum in Butmir: zie musea (onder)

Andere bezienswaardigheden: 

• Llidza (heetwaterbronnen).

>> Lees hier over de prachtige Ottomaanse huisjes in Melnik, Bulgarije. 

De Romeinen stichtten in het nabijgelegen Llidza de vestiging Aquae Sulphurae vanwege de heetwaterbronnen en het toenmalige Sarajevo maakten van dat moment deel uit van de provincie Dalmatië.

Maar het jaar 1461 wordt meestal genoemd als het echte jaar waarin de stad gesticht werd. Daarvoor bestond Sarajevo uit een gemeenschap van dorpen, maar in 1461 voegde de eerste Ottomaanse gouverneur van Bosnië en Herzegovina de dorpen samen tot een stad. 

Hij maakte er bovendien een belangrijke stad van door cruciale bouwwerken neer te zetten, zoals een moskee, een overdekte markt, een badhuis en een kasteel (de Saray) waar de stadsnaam vandaan komt. In de 16e eeuw maakte Sarajevo een periode van grote bloei en groei door (mede door de zijdehandel).

Grote toekomst

De stad werd een van de modernste steden van Europa. Aan het einde van de 16e eeuw was Sarajevo zelfs de tweede stad van de Balkan, na Istanboel. In de loop van de 17e eeuw begon echter de eerste aftakeling van het Ottomaanse Rijk.

In 1697 werd de stad verwoest tijdens een door prins Eugenius van Savoye geleide Oostenrijkse veldslag tegen het Ottomaanse Rijk.

De hoofdstad werd (tijdelijk) verplaatst naar Travnik. In 1878 bepaalde het Verdrag van Berlijn dat Bosnië en Herzegovina deel zou gaan uitmaken van Oostenrijk-Hongarije. De bewoners rebelleerden maar de Oostenrijkers hadden deze gevechten echter al snel de kop ingedrukt. 

De overdracht aan Oostenrijk-Hongarije bleek uiteindelijk voornamelijk positieve ontwikkelingen op te leveren op het gebied van industrialisatie, wonen, economie en politiek. Dit resulteerde in een mengelmoes van Ottomaanse en Westerse architectuur. Sarajevo werd ook de eerste stad in Europa met een tram en de Habsburgers testten hier de eerste straatverlichting. 

De moord op de troonopvolger

De belangrijkste gebeurtenis die Sarajevo gedurende de Habsburgse tijd overkwam was echter de moord op Frans Ferdinand. De jonge Servische extremist Gavrilo Princip schoot op 28 juni 1914 de aartshertog Frans Ferdinand dood tijdens diens bezoek aan de stad. 

Dit werd aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog die een maand later, op 28 juli 1914, uitbrak. Na de Eerste Wereldoorlog ging Sarajevo met Bosnië en Herzegovina deel uitmaken van het Koninkrijk Joegoslavië. In de Tweede Wereldoorlog ging Sarajevo deel uitmaken van de Onafhankelijke Staat Kroatië.

De Joodse gemeenschap in Sarajevo werd in die periode welhaast uitgeroeid. Het verzet in Sarajevo werd geleid door de partizaan Vladimir Valter Perić en een groot deel van de burgerbevolking had zich bij dit verzet aangesloten. Perić werd gedood tijdens een gevecht op 6 april 1945: de dag dat Sarajevo werd bevrijd.

Na de oorlog

Na de bevrijding werd Sarajevo de hoofdstad van de Republiek Bosnië en Herzegovina, in de Socialistische Federale Republiek van Joegoslavië. De communisten investeerden enorm in de opbouw en uitbreiding van de stad. Er werden nieuwe wijken gebouwd, de industrie werd ontwikkeld en Sarajevo werd weer een van de belangrijkste steden op de Balkan. 

Het toppunt van de bloei die de stad in socialistische Joegoslavië doormaakte waren de Olympische winterspelen die in 1984 in Sarajevo werden gehouden. Deze spelen worden beschouwd als de meest succesvolle spelen in de geschiedenis. Ze veroorzaakten voor Sarajevo een enorme opleving van het toerisme, waardoor de jaren tachtig de beste jaren van de 20e eeuw werden.

Onafhankelijkheid

Op 5 April 1992 werd Bosnië en Herzegovina onafhankelijk en werd Sarajavo de hoofdstad van de nieuwe staat. In de weken voorafgaand aan de onafhankelijkheidverklaring was Sarajevo het toneel van demonstraties en betogingen, en intussen hadden troepen van het Joegoslavische Volksleger zich in de bergen rond de stad gevestigd.

Op de dag van de onafhankelijkheidsverklaring wordt in Sarajevo tijdens een demonstratie  een studente door een onbekende schutter gedood wat het begin van jaren van belegering inhield. Wat volgt zijn drie jaren waarin de stad wordt beschoten en gebombardeerd vanuit de omliggende bergen. 

De bewoners leefden zonder elektriciteit, verwarming, water en medische zorg, en er was een voortdurend gebrek aan voedsel. Wel was er een tunnel die enkele inwoners van deze zaken kon voorzien.

Miss Sarajevo

Het drama werd door het lied Miss Sarajevo met bijbehorende videoclip aan de Westerse wereld getoond. De daarop volgende jaren stonden in het teken van wederopbouw. Haast elk gebouw in de stad had meer of minder ernstige schade geleden. Overal in de stad stonden ruïnes, welhaast alle muren waren getekend door kogelinslagen en ook lagen er landmijnen in en om de stad. 

Wederom is Sarajevo de snelst ontwikkelende stad in de regio. 

>> Lees hier de gehele GESCHIEDENIS van Bosnië-Herzegovina

Het bus- en treinstation liggen aan de westzijde van de stad op zo’n 2 a 3 kilometer buiten het centrum. Deze zijn zeer goed bereikbaar door vele trams vanuit de binnenstad (o.a. nr. 3). Er is ook een kleiner station Istochno of Lukavica wat in het zuidoosten van de stad ligt.

Er vertrekt een aantal bussen hiervandaan maar je kunt beter naar het centraal station gaan. Deze kun je bereiken hiervandaan met een bus (of trolleybus) voor 2KM (een station ligt 400 meter noordelijker) – 20 minuten bussen en uitstappen bij halte Muzee en dan via de Amerikaanse ambassade naar het bus- cq treinstation lopen dat zich hier ook bevindt. 

Sarajevo – Mostar (2007): er gaan wel zo’n 15 a 20 bussen per dag naar Mostar dus daar zou je geen probleem mee kunnen krijgen. De rit duurt zo’n 2,5 uur en kost rond de 16 KM. Deze bussen vertrekken vanaf het centrale (grote) busstation. 

Sarajevo – Jablanica (2015): bussen richting Mostar stoppen ook in Jablanica; de rit duurt zo’n 1,5 uur en er gaat zeker eentje om 15:30 – aankomst 17:00. Kosten 13 KM en 1 KM voor bagage (indien dit in het ruim moet vanwege de grootte). 

Sarajevo – Konjic (2017): bussen richting Mostar stoppen ook in Konjic – wel langs de weg nabij het centrum want een station ontbreekt. De rit duurt 5 kwartier en kost 10 KM (+ 1 KM voor je baggage). 

• Naam : Tunnel museum

Adres         : Tuneli 1, Butmir

Prijs           : 5 KM

Tijd             : 09:00 – 16:00

Tel.nr.         : 061213760

Website      : http://tunelspasa.ba/#Dobrodo%C5%A1li

Inhoud:

Dit tunnelcomplex was tijdens de Bosnische (Joegoslavië) oorlog de enige levenslijn met de totaal belegerde stad Sarajevo.  Terwijl het vliegveld onder Verenigde Naties controle was maar niet kon worden overgestoken was de tunnel de enige optie om medicijnen, goederen en wapens te vervoeren.

Het museum is gelegen in het dorp Butmir en heeft een verzameling wapens, foto’s en documenten die je doen gruwelen. Het grootste stuk van de tunnel is ingestort maar je kunt een klein stukje kijken. Daarnaast wordt er een 20 minuut lange video laten zien van de tunnel in oorlogstijd. 

Je moet een lokale bus (nr 68A – Kotorac) nemen en dan nog een klein stukje lopen om dit indrukwekkende museum te bezoeken.  

Er zijn in het centrum van Sarajevo voldoende plekken om lekker te eten (omdat hier een mix van verschillende mensen woont zijn hier ook veel verschillende soorten eten te krijgen); je kunt eerst op een terrasje zitten, dan een eetcafé ingaan en tenslotte in een van de clubs drinken en dansen. 

Naam               : Hostel Ljubacica

Adres               : Mula Mustafe Baseskije 65

Prijs                 : 10 euro (slaapzaal)

Tel.nr.              : 232 109

Website           : www.hostelljubacica.com

Inhoud:

Gelegen in het centrum van de stad is dit een goed en goedkope keuze als je in het hart van de actie wilt zitten. Daarentegen is het een oud gebouw met een beetje krakkemikkige en kleine kamers. Er zijn naast slaapzalen ook 1- en 2 persoons kamers.

De douches en wc’s zijn niet al te best maar er hangt een goede sfeer en de kans andere reizigers te ontmoeten is groot. Je moet wel een waarborgsom  betalen (15 euro) die je niet moet vergeten. Als je even belt halen ze je op bij het station. 

Sarajevo zou eigenlijk op elk lijstje moeten staan van nodig te bezoeken Europese steden. Het heeft een zeer indrukwekkende en interessante geschiedenis en mede door dit is de stad een mix van van alles.

Van spanning is niets meer te merken en het zou de stad goed doen als er meer toeristen zouden komen.