Brussel

HOME / België / België bezienswaardigheden

Brussel  is naast de hoofdstad ook de grootste stad van het Koninkrijk België. Daarvoor was het al hoofdstad van de Zuidelijke Nederlanden en hertogdom Brabant. De stad is het bestuurlijk centrum van de Europese Unie en wordt daarom als de hoofdstad van Europa beschouwd.

Aangezien Brussel nagenoeg ongehavend uit de beide wereldoorlogen van de vorige eeuw kwam zijn vele huizen en gebouwen nog origineel. De Grote Markt mag dan ook een juweel van een plein genoemd worden omringd door prachtige koopmanshuizen. Maar niet dit plein is het bekendste symbool van de stad – da’s weggelegd voor een klein mannetje dat staat te plassen – Manneke Pis.

Brussel is modern, hip, commercieel, vooruitstrevend, officieel tweetalig maar heeft ook stadswijken waar je beter niet naartoe kunt gaan.

Grote Markt:

De Grote Markt is een van de belangrijkste bezienswaardigheden voor toeristen die Brussel bezoeken. De bebouwing was aanvankelijk vrij ongelijkmatig. In de 15e eeuw kwam het Brabantse Hof naar Brussel, en dit gaf aanleiding tot de bouw van het stadhuis.

Tegelijk kregen de gilden en naties, die zich sinds de 14e eeuw organiseerden, de kans om een eigen gildehuis te verwerven. Deze doorgaans houten huizen werden in de loop van de 17e eeuw vervangen door nieuwe stenen huizen in barokstijl, die de rijkdom van de gilden moesten weerspiegelen. 

Tijdens de Negenjarige Oorlog werd Brussel drie dagen in 1695 door Franse kanonnen en mortieren gebombardeerd. Na de beschieting stonden enkel nog de muren en de toren van het stadhuis en het Broodhuis overeind. 

Vlaams-Italiaanse stijl: 

Rondom de markt werden in de jaren daarna de gildehuizen heropgebouwd in een Vlaams-Italiaanse stijl. Velen beschouwen het als één van de mooiste markten van Europa aangezien alle vier de zijden zijn fraai behouden. Sinds 1998 staat de Grote Markt op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. 

Belangrijkste en mooiste gebouwen op het plein zijn de Broodhuis en het Stadhuis  met een keur aan unieke gildehuizen in en rond het plein. 

De binnenstad

Manneken Pis is het 58 cm grote ventje dat op een sokkel is geplaatst aan de hoek van de Stoofstraat en de Eikstraat, niet ver van de Grote Markt. Het is uitgegroeid tot een van de beroemdste Belgische en Brusselse monumenten en een symbool/mascotte van de hoofdstad.

Ten noorden van de grote markt kun je ten eerste het kleine zusje van het Manneke vinden -  Janneke Pis. Hier is ook de befaamde Beenhouwerstraat en de galeries van St.Hubert, in 1847 geopend door Koning Leopold I en een van werelds eerste winkelgalerijen.

Op zo’n 100 meter ten noorden hiervan ligt de Koninklijke Muntschouwburg of Munt. Het was hier dat de Belgische Revolutie uitbrak in 1830 die zou leiden tot de onafhankelijkheid van het land van de Noordelijke Nederlanden. Aan de noordwestzijde van de Grote Markt bevind zich o.a. het Beursplein en het gezellige sfeervolle St.- Gery plein dat vol terrassen staat.  

Sablon, kathedralen en Art-Nouveau: 

Even iets ten noorden van de echte historische stad ligt de Kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele. In het Koninklijke kwartier staat o.a. het Koninklijke Paleis waar overigens sinds Koning Leopold III verhuisde naar de Laken in 1935. De wijk Sablon staat vooral bekend om z’n winkelgebied.

Als je verder naar het zuiden wandelt kom je vanzelf in de wijk de Marollen terecht. In deze volkswijk wordt dagelijks een grote vlooienmarkt neergezet. Iets daarvoor staat het gigantische Paleis van justitie ooit het grootste gebouw in Noordwest Europa. 

Neem de metro naar halte Horta of naar de Ixelles wijk om prachtige en vele Art Nouveau gebouwen en huizen te aanschouwen. Allen zijn ontworpen door Victor Horta. Het mooiste Art-Nouveau gebouw staat derhalve in de EU-wijk en heet Huize Cauchie. 

Heysel / Laken

Zo’n 3 kilometer boven de echte stad Brussel liggen deze twee wijken naast elkaar. Waar de eerste, Heysel, de plek is waar in 1958 de wereldtentoonstelling plaatsvond is de Laken het domein waar o.a. de residentie van de Belgische vorsten ligt met de Koninklijke serres, de Japanse toren en het Chinese paviljoen.

Het Atonium is het enige restant van de wereldtentoonstelling die hier ooit plaatsvond en moet een ijzerkristal voorstellen dat 150 miljard maal is vergroot.

Hier vindt men verder het ontspanningsoord Bruparck (bioscoopcomplex Kinepolis, subtropisch zwemparadijs Oceade, het park Mini-Europa, restaurants), het Koning Boudewijnstadion, een planetarium, en de Brussels Expo (tentoonstellingsruimte). 

Andere bezienswaardigheden: 

• Het Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België en het Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. 

Volgens legende zou de stad Brussel ontstaan zijn in de zesde eeuw als een kapelletje op een klein eilandje in de Zenne rivier. Er groeide een vestiging en het werd Broekzelle genoemd wat letterlijk plaats in het moeras betekent. Er kwam eerst een fort als hoofdstad van het hertogdom Brabant en in de twaalfde eeuw volgde een eerste stadswal. Brussel genoot in de daaropvolgende eeuwen steeds meer aandacht van de landsheren, enigszins ten nadele van de stad Leuven.

In 1229 verwierf Brussel stadsrechten terwijl de lakennijverheid zeer belangrijk werden. In 1506, toen zijn vader Filips de Schone stierf, erfde Karel van Habsburg, de latere keizer Karel V de Nederlanden. In 1516 werd Karel in de Brusselse Sint Goedele kerk daarenboven uitgeroepen tot koning van Spanje en later als keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Onder de regering van keizer Karel V werd Brussel in 1531 het regeringscentrum en was vanuit Brussel dat tijdens de 80jarige oorlog de Raad van Beroerten werd opgesteld. In totaal werden er meer dan 1000 mensen te Brussel op de Grote Markt terechtgesteld. 

Einde 80-jarige oorlog: 

Tijdelijk kwam de hoofdstad van de Zuidelijke Nederlanden in de handen van de rebellen (Willem de Zwijger) maar deze moest toch weer terugtrekken. In 1648 komt er een einde aan de oorlog en Brussel is/ blijft de hoofdstad van de Zuidelijke Nederlanden van Spanje uitmaken.

In augustus 1695 komt het in het kader van de zogenaamde Negenjarige Oorlog tussen Frankrijk en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en waarin ook Spanje betrokken raakte tot een beschieting van de Grote Markt die zwaar beschadigd raakt.

De Franse aanval: 

In 1792 vallen de Fransen de Zuidelijke Nederlanden binnen en winnen twee jaar een beslissende overwinning op de Oostenrijkers.

Doch de Belgen verkrijgen de steun van de Hollanders, de Britten en het Pruisische leger en verslaan het Franse leger definitief in 1815 in de Slag bij Waterloo; koning Willem I gaat regeren over zowel Nederland, België als Luxemburg.

Door de slechte economische toestand, de Franse Julirevolutie  en het gevoel dat het noorden wordt voorgetrokken op hun zuiderburen komt het op 25 Augustus tot rellen in Brussel. 

Tijdens de vertoning van een opera loopt het uit de hand en het kwam tot een strijd waarbij straat per straat werd veroverd op het Hollandse leger dat nochtans in groter aantal was en door Willem I van steeds meer troepen werd voorzien vanuit Tilburg. Na amper drie dagen werd het Hollandse leger verdreven uit Brussel. Dit bracht een schokgolf teweeg in vele Vlaamse steden. 

De eerste Belgische koning: 

Op 21 juli 1831 besteeg Leopold I de troon als eerste Koning der Belgen. Hij liet de stadswallen verwijderen, zorgde voor de constructie van veel gebouwen voor groei en industrialisatie om een relatief kleine stad het prestige van een hoofdstad te geven. Ook kwam er opeens veel geld binnen door het leegplunderen van de (nieuwe) kolonie Kongo. Door de zware druk vanwege de overheid en door de inwijking van Walen en Fransen ontstond toen ook een aanhoudende verfransing van de bevolking.

Tijdens WW2 werd Brussel op 17 mei 1940 bezet door de Duitse nazilegers. Op 28 mei 1940: eindigde de 18-daagse campagne en capitulatie van het Belgisch leger en keerde de koning naar zijn paleis in Laken terug. Op 28 oktober 1940 drukten de bezetters wetten met betrekking tot de Joden door. 

Op 3 september 1944 kwam de bevrijding van Brussel door de Britse troepen onder generaal Sir Miles Dempsey. Het paleis van Justitie werd door de Duitsers tijdens de bevrijding alsnog in brand gestoken. In dat jaar vonden bombardementen van Brussel door V1-vliegende bommen plaats. Al met al was de hoofdstad zowel in WWI als WWII vrijwel ongehavend uit de strijd gekomen i.t.t. veel andere Belgische steden.

Na WW2: 

Na de oorlog groeide Brussel verder en werd zelfs hoofdstad van Europa met zowel het hoofdkwartier van de EEG (later EU) en de NAVO. Door de functie als Europese hoofdstad verblijven ook veel andere EU-burgers al dan niet permanent in Brussel.

Een andere belangrijke evolutie was de verschuiving van de aard van de immigratie. De (groot)stedelijke bevolking werd in de jaren 60 en vooral 70 aangevuld met immigranten uit Noord-Afrika (vooral Marokkanen) en Turkije. In de jaren 80 en 90 ging deze evolutie verder, vooral via zogenaamde familieherenigingen (in wezen eerder vorming van nieuwe families). 

Daarnaast kwam ook een sterke immigratie uit Centraal-Europa, met name Polen. 

>> Lees hier de gehele Belgische GESCHIEDENIS

Heizel-drama

Hele wijken in Brussel vallen weg van de radar en het niet zo vreemd (achteraf) dat op 22 Maart 2016 België en Brussel voor de eerste keer in hun bestaan opgeschrikt worden door extreem Islamterrorisme. Door bomaanslagen op luchthaven Zaventem en bij metrostation Maalbeek zijn in totaal zeker dertig mensen omgekomen en meer dan tweehonderd mensen gewond geraakt. Islamitische Staat heeft de aanslagen opgeëist.

Brussels Airport, ook wel Luchthaven Zaventem of Luchthaven Brussel-Nationaal genoemd, ligt in Vlaanderen en is de grootste luchthaven van België. Reizigers kunnen gebruikmaken van verschillende treinstations.

De belangrijkste voor het personenvervoer bevinden zich op de noord-zuidverbinding. Station Brussel-Zuid: het belangrijkste internationale station van België (bediend door TGV, Eurostar, Thalys, ICE en andere internationale verbindingen).

Andere stations zijn station Brussel-Kapellekerk, Brussel-Centraal, Brussel-Congres en Brussel-Noord. De Brusselse metro telt 68 stations, verspreid over twee assen. Verder is er ook een uitgebreid tramnetwerk.

Een uitgebreid busnetwerk zorgt er ten slotte voor dat bijna elke plek in en rond het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bereikbaar is met het openbaar vervoer.

Brussel heeft zoals veel andere Belgische steden een levendig uitgaansleven. Vele uitgaansgelegenheden liggen verspreid over de stad, maar in het centrum is vooral het gebied rond de Beurs en het Sint-Goriksplein bekend als uitgaansbuurt.

Belangrijke zalen zijn de Ancienne Belgique, de Munt, de Beursschouwburg en de KVS.

Sinds 2005 heeft Brussel ook een casino. In de kanaalzone organiseren twee boten, Ric's Artboat en Ric's Riverboat, sinds de jaren 70, langs het Bécodok, artistieke activiteiten, festiviteiten en culturele projecten. In 1987 werd Thurn en Taxis geklasseerd en kreeg het een culturele en recreatieve bestemming (bv. Couleur Café).

In 1993 vestigde zich het Kaaitheater, als een centrum voor dans, theater en performance, aan het Saincteletteplein.

Door het internationale karakter van Brussel en het grote aantal buitenlanders en bewoners uit Vlaanderen en Wallonië zijn er in Brussel nog maar weinig echte Brusselaars te vinden. Ze kregen zelfs een speciale benaming. Zo is een Ketje een oorspronkelijke inwoner van Brussel die er samen met zijn beide ouders geboren en getogen is.

Een Zinneke is er eveneens geboren, doch heeft slechts één ouder die zich Ketje mag noemen. Kenmerkend is hun taalgebruik. Het oorspronkelijke Brussels is een Brabants dialect. Het kenmerkt zich taalkundig gezien door de vele leenwoorden uit het Frans en door Franse uitspraak van Nederlandse woorden.

Het ontwikkelde zich uit de lokale variant van het Middelnederlands dat er in de Middeleeuwen gesproken werd.

Er bestaat ook een Brusselse variant van het Frans. Daarin vindt men vele leenwoorden uit het Nederlands en door het Nederlands beïnvloede uitspraak. In het artikel over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is meer informatie te vinden over het gebruik van de beide officiële talen in Brussel.