Achtergrondinformatie - Argentinië

De Falkland eilanden werden in 1592 ontdekt door de Engelsman John Davis. Hij noemde de archipel Falklands, naar de toenmalige schatbewaarder van de marine. In 1765 vestigden de Britten er een kolonie.

De Falklandeilanden werden in 1831 opgeëist door Argentinië, maar in 1833 onderstreepten de Britten hun soevereiniteit. Vanaf die tijd woonden er op de eilanden woonden ongeveer tweeduizend Britse kolonisten (“kelpers”), en tien maal zoveel schapen. De eilanden kwamen onder Britse controle te staan, maar Argentinië eist ze sindsdien op.

Zij beweren namelijk dat er voor de Britten al Argentijnen hebben gewoond wat door Engeland altijd werd en wordt tegengesproken. Nooit had Argentinië geweld gebruikt om de eilanden toe te eigenen maar daar kwam met de Falkland oorlog een einde aan. 

In 1981 besloot de Argentijnse junta van Leopoldo Galtieri gebruik te maken van nationalistische gevoelens en de Falklandeilanden te bezetten, om zo de aandacht af te leiden van interne problemen.

Problemen waren ontstaan doordat het militaire regime duizenden tegenstanders waren opgepakt, vermoord, verkracht en gemarteld vaak zonder enige vorm van proces. Ook verdwenen er veel mensen die door de “dwaze moeders” wereldwijd “getoond” werden.

Argentinië veroverde in maart en april van 1982 de eilanden op de Britten. De Falkland eilanden werden omgedoopt tot “Las Malvinas”, en de hoofdstad werd Puerto Argentino. Galtieri kreeg gelijk – i.p.v. demonstranten stonden nu juichende Argentijnen voor z’n deur in Buenos Aires. In Argentinië dachten de machthebbers strafloos weg te kunnen komen met het innemen van de Falkland eilanden.

Amerikaanse hulp

Men verwachtten dat de Verenigde Staten hun kant zou kiezen, als tegenprestatie. Argentinië had namelijk militaire hulp geboden bij antiguerrilla-acties in het midden van Amerika. Alle Amerikanen (Noord en Zuid) hadden daarnaast in 1824 een verbond gesloten.

Dit verbond hield in dat Amerikanen voor Amerikanen zouden opkomen. De Verenigde Staten liet echter op dit moment het verbond vallen, en koos zo de kant van haar NAVO-bondgenoot Engeland. De Sovjet-Unie neigde naar een sympathie voor Argentinië, maar hield zich toch afzijdig. Andere steun kreeg Argentinië ook al niet. Sommige kleinere landen in Latijns-Amerika zeiden Argentinië te steunen, maar deden verder niets.

Venezuela liet dan uit solidariteit geen Schotse whisky meer schenken op officiële gelegenheden, maar stuurde geen leger als hulp. Brazilië en Mexico veroordeelde actie, en zeiden dat deze actie strijdig was met de internationale grondwet. Chili koos de kant van Engeland, en steunde hen met spionage. Een grove miscalculatie van de Argentijnse legerleiding die hun fataal zou komen te staan. 

De Belgrano was al op weg naar haar thuisbasis, maar werd toch tot zinken gebracht. Dit leidde tot veel kritiek in de wereld. Premier Thatcher verdedigde door te zeggen dat ze de kruiser tot zinken had gebracht om de Engelse jongens te beschermen.

Er zou beweerd worden dat het een vergelding was voor de Britse vloot verliezen omdat de Engelsen zich verkeken hadden op de Argentijnse luchtmacht. Zo werd o.a. de “HMS Sheffield” zwaar getroffen en werden de Britse vliegdekschepen buiten het bereik van de Argentijnse vliegtuigen gehouden.

Belgrano zinkt

Maar het tot zinken brengen van de Belgrano had effect. De Argentijnse marine liet zich niet meer zien. De luchtmacht van Argentinië nam het vanaf hier over, en voerde spectaculaire aanvallen uit op de Britse marine. Toch kon de Britse marine de Falkland eilanden bereiken en werden vele Britse luchtaanvallen uitgevoerd door de Vulcan bommenwerpers.

Eenmaal aan wal versloegen de Engelse met gemak de slecht voorbereide Argentijnen. Het Argentijnse bezettingsleger was slecht uitgerust, en werd op een nog slechtere manier geleid door hun officieren, die hun vak niet verstonden. Zo kwam het dat op 16 juni 1982 Port Stanley weer terug veroverd werd en Generaal Menendez zich overgaf.

Na de Argentijnse nederlaag kon de balans worden opgemaakt; aan de Britse kant waren twee onderzeebootjagers, twee fregatten en acht vliegtuigen verloren gegaan.

De Argentijnse materiële verliezen bedroegen een kruiser, een onderzeeboot en 68 vliegtuigen. De Britten verloren in de Falkland oorlog 250 militairen, de Argentijnen telden zo’n 1000 doden.

Einde van de Junta

Een positief feit aan de voor Argentinië slecht verlopen oorlog dat het begin inluidde van het einde van de junta.

Een dag na de nederlaag kwam de regering van Generaal Galtieri ten val. Het was lastig om een opvolger te vinden. De militairen hadden namelijk zichzelf niet bepaald populair gemaakt. Er zou na jaren van een militaire dictatuur eindelijk weer een democratie worden gekozen. In het Verenigd Koninkrijk nam juist de steun voor de regering van Margaret Thatcher toe. 

De eilanden worden sinds de herovering weer bestuurd door het Verenigd Koninkrijk, maar nog steeds geclaimd door Argentinië. Een aantal jaar geleden is er een referentie geweest op de eilanden met de vraag tot wie zij zouden willen behoren en er werd met een overweldigende meerderheid voor behoud van het Verenigd Koninkrijk gekozen.