Achtergrondinformatie - Argentinië

Eva zou zich die vernedering en onrechtvaardigheid altijd blijven herinneren en er een afkeer tegen de middenklasse door ontwikkelen. Op vijftienjarige leeftijd verhuisde zij naar Buenos Aires waar zij grote moeite had om in haar levensonderhoud te voorzien, omdat ze geen diploma's en connecties had. Uiteindelijk vond ze werk als radio- en filmactrice.

Kolonel Juan Peron

Zij ontmoette kolonel Juan Perón tijdens een inzamelingsactie voor de slachtoffers van de aardbeving van San Juan. Perón werd op 9 oktober 1945 gearresteerd door zijn tegenstanders binnen de regering. Hij had zoveel aanhang onder de armen en de arbeiders dat men vreesde dat hij in populariteit de zittende president zou overschaduwen.

Grootschalige demonstraties zorgden er echter voor dat hij op 17 oktober al weer werd vrijgelaten. Velen denken dat het Eva was die de arbeiders tot protest aanspoorde en zo de vrijlating van Perón bewerkstelligde, zoals de musical Evita ons doet geloven. Peron en Eva trouwden (zij was z’n tweede vrouw) in 1945. Na hun huwelijk werden al Eva's films uit de bioscopen van Argentinië gehaald.  

Het werd ongepast gevonden dat politici zich inlieten met mensen uit de entertainmentindustrie en zeker als die in soapseries speelden.

Eva Perón voerde veel campagne voor haar echtgenoot tijdens de aanloop naar de presidentsverkiezingen in 1946. Ze gebruikte haar wekelijkse radioprogramma om toespraken te houden.

Haar betogen, vol van populistische retoriek, waren erop gericht om de armen en arbeiders ervan te overtuigen zich achter Perón te scharen.

Solidariteit

Hoewel ze zelf in de loop der jaren gestegen was op de maatschappelijke ladder en aanzienlijke rijkdom had vergaard, benadrukte ze haar eenvoudige afkomst om zo haar solidariteit met de arbeidersklasse geloofwaardig te maken.

Eva bezocht met haar man alle uithoeken van Argentinië en was de eerste vrouw in de Argentijnse geschiedenis die actief onderdeel uitmaakte van de campagne van haar echtgenoot.

Haar verschijning was een doorn in het oog van de elite, het leger en politici, maar het volk zag haar graag. Het kende haar van de radio en van haar films en zij was daarom een uitstekend middel om de aandacht van de kiezers te trekken. Tijdens deze periode moedigde ze voor eerst het gebruik van de koosnaam Evita aan in plaats van Eva Perón.

Nadat Juan Perón tot president was verkozen kreeg Evita langzaam maar zeker een prominentere politieke rol in zijn regering tot ze op een gegeven moment meer te zeggen had dan de vicepresident.

Alleen met militaire zaken bemoeide ze zich niet. Vaak wordt aangenomen dat ze populairder was dan Perón zelf, maar dat is overdreven. Alleen tijdens de laatste maanden van haar leven en kort na haar dood evenaarde haar populariteit die van haar echtgenoot.

Cultus

Evita's belangrijkste rol in het Peronistische bewind was het creëren van een cultus rond Juan Perón. Zij hemelde hem op tot haast goddelijke status en vergeleek hem met Jezus Christus. Ook zei ze dat Peronisten bereid moesten zijn hun leven voor Perón te geven. Evita verkondigde regelmatig dat alleen de Peronisten echte Argentijnen waren en verweet anti-Peronisten een gebrek aan patriottisme.

In 1947 maakte Evita een PR-tournee door Europa, dat Argentinië na de Tweede Wereldoorlog in toenemende mate als een fascistisch land was gaan beschouwen. Tijdens deze tournee, die bekendstond als de “Regenboog-tournee”, bezocht zij Spanje (o.a. dictator Franco), Italië (o.a. de paus) en Frankrijk. In de tournee was aanvankelijk ook een bezoek aan Groot-Brittannië gepland.

De Britse koninklijke familie liet echter weten dat zij zich niet moest verbeelden Eleanor Roosevelt te zijn en dat zij Evita niet konden ontvangen op het moment dat het haar schikte. Onder het mom van oververmoeidheid werd het bezoek aan Engeland afgeblazen.

Armoedebestrijding

Na terugkeer in Argentinië ging Evita meer aandacht aan armoedebestrijding besteden. Ze richtte de Eva Perón Stichting op die erg gewaardeerd werd en een belangrijke bijdrage leverde aan de Argentijnse maatschappij. Er werden ziekenhuizen en weeshuizen opgericht die Evita ruimschoots zouden overleven. In dezelfde periode veranderde Evita haar uiterlijk.

Ze liet zich niet meer zien met bijzondere kapsels en uitbundige kleding, maar verscheen alleen nog in bescheiden mantelpakjes en droeg haar haar strak achterover in een knotje. In 1949 was ze de op een na machtigste persoon in Argentinië.

Net als rond haar echtgenoot ontstond ook rond haar persoon een cultus. Er werden stations, steden en zelfs een ster naar haar genoemd. Ondanks haar dominante aanwezigheid in het publieke leven en haar politieke invloed, waakte Evita er voor haar man niet te overschaduwen.

In 1951 wilde zij vicepresident worden, maar de militaire top, maatschappelijke elite en haar eigen echtgenoot overtuigden haar ervan dat plan te laten varen. In plaats daarvan kreeg ze in 1952 de titel 'Spiritueel Leider van de Natie'.

Evita's lichaam werd gebalsemd en kort na haar dood ontstond het idee om een monument te harer nagedachtenis op te richten. Men had een beeld in gedachte van een arbeider groter dan het Vrijheidsbeeld. In de sokkel zou haar lichaam worden bewaard, waar het - net als Lenins gebalsemde lichaam op het Rode Plein - voor het publiek te bezichtigen zou zijn.

Voordat dit monument gerealiseerd kon worden, werd Juan Peróns regime in 1955 omver geworpen door een militaire coup. Omdat hij overhaast het land moest verlaten, had hij geen tijd om Evita's lichaam in veiligheid te brengen.

Het lijk wordt gekidnapped

Het dictatoriale bewind dat Argentinië vervolgens regeerde, was bang dat haar lichaam een symbool van peronisme en een inspiratiebron voor revolutionairen zou worden. Haar lijk werd daarom door het leger gekidnapt, die het tot dan toe in afwachting van het gereed komen van het grafmonument had bewaard.

Evita's lichaam werd twee jaar lang van de ene geheime locatie naar de andere gebracht en uiteindelijk in 1957 naar Milaan verscheept, waar ze onder een valse naam ('Maria Maggi') werd begraven. In 1971 werd ze opgegraven en aan Perón aangeboden, die op dat moment in Spanje in ballingschap leefde. Hij bewaarde haar in zijn eigen huis, waar hij met zijn nieuwe echtgenote Isabel woonde.

In 1973 werd Perón voor de derde keer president van Argentinië, maar stierf acht maanden later op 1 juli 1974. Hij had toen nog geen mogelijkheid gehad om Evita's lichaam terug naar Argentinië te laten brengen. Daarvoor zorgde Isabel, die in tegenstelling tot Evita wél vicepresident was geworden en door de dood van haar echtgenoot de nieuwe president werd. Zij herenigde Juan en Evita in de koelkamer van het presidentieel paleis en liet ze samen opbaren. Daarna werden ze gescheiden begraven: Juan op de begraafplaats La Chacarita en Evita in het Duarte familiegraf op La Recoleta.

Na de staatsgreep in 1976, die Jorge Videla aan de macht bracht, was opnieuw sprake van verplaatsing van Evita's lichaam. Na zes maanden kreeg de familie haar lichaam terug en werd afgesproken dat ze onder stalen platen (om grafschennis met welk doel dan ook te voorkomen) zou worden herbegraven in de Duarte-tombe.

Sindsdien wordt fanatiek gelobbyd om de beide lichamen te verenigen. Met dat doel werd een stichting opgericht en grond verworven waar het nieuwe, gezamenlijke grafmonument kan worden opgericht. Even fanatieke protesten tegen dit plan (onder andere door de zusters van Evita) en het gebrek aan geld, hebben er voor gezorgd dat dit nog niet gerealiseerd is

Evita was tijdens haar leven omstreden en is dat tot op de dag van vandaag gebleven. Ze maakte maar zes jaar deel uit van het politieke leven, maar is in die korte tijd het object van roddel, verdachtmakingen en mythevorming geworden.

Volgens sommigen is de mythevorming rond haar persoon de meest gecompliceerde van alle moderne politieke figuren. Algemeen gesproken is het beeld dat mensen van Evita hebben ofwel veel te rooskleurig (als gevolg van Argentijnse propaganda) ofwel ongenuanceerd negatief (door de moeizame verhouding tussen de Verenigde Staten en het Perón-regime en vereenzelviging van Evita met de politiek van haar echtgenoot).

Tijdens haar leven was Evita de machtigste vrouw van Argentinië en de meeste historici zijn het er over eens dat in de geschiedenis van Zuid-Amerika niemand haar invloed heeft geëvenaard. Op het moment van haar overlijden was ze waarschijnlijk de machtigste vrouw ter wereld.

Belangrijkste uitspraak: “I will come again, and I will be millions”