ACHTERGRONDINFORMATIE - Argentinië

* Bijgewerkt t/m 2011 - wijzigingen voorbehouden.

Vraag iemand willekeurig op straat ergens in Latijns Amerika wat hij vind van de gemiddelde Argentijn en deze zal hoogstwaarschijnlijk zeggen dat ze “arrogant” zijn, een te groot ego, denken dat ze de “beste” zijn op het Zuid Amerikaanse halfrond. Maar zodra meer tijd doorbrengt in Argentinië zul je ook beseffen hoe warm, sociaal en zeer vriendelijk deze mensen zijn. Ze zijn praatgraag, hebben allemaal een mening en zijn  zeer sociaal (zullen zomaar een gesprek beginnen) en daarnaast zeer gepassioneerd. Tenslotte kunnen ze ook zeer afstandelijk en pessimistisch tegen de wereld aankijken of tegen hun eigen economie. Dit slaat vooral op de mensen die in de grote stad “BA” wonen waar bijna een derde van de bevolking in woont. Een goed voorbeeld is het “laten gebeuren” van de teloorgang van het land van een zeer sterk economisch Argentinië naar een corrupt door militairen geleid regime en diepe economische crisissen.

De Argentijnse cultuur is sterk beïnvloed door de Europese cultuur. Buenos Aires, de culturele hoofdstad van Argentinië, wordt grotendeels gekenmerkt door de voorkeuren van mensen van Europese afkomst en van bewuste imitatie van Europese stijlen in de architectuur. De andere grote invloed op de cultuur is die van de gaucho's en hun traditionele landelijke levensstijl van zelfredzaamheid. Tot slot zijn er de inheemse Amerikaanse tradities (zoals “yerba mateinfusie”) die zijn opgenomen in het algemene culturele milieu. M.a.w. er zijn grote verschillen in waar mensen vandaan komen (stad of land), etnische achtergrond en hoeveel geld iemand beschikt.

Het is normaal dat iemand je laat wachten, en als de andere partij later aankomt in een restaurant of op een bijeenkomst en zich daar niets van aan lijkt te trekken, moet je dat niet zien als teken van gebrek aan respect of voorkomendheid. Deze drukbezette Argentijnen zullen waarschijnlijk met verschillende andere dingen tegelijk bezig zijn geweest. Daarbij komt ook nog dat stiptheid in Argentinië zelfs als ongemanierd kan worden beschouwd. Op tijd aankomen op een feestje is gewoon niet erg trendy!

Argentijnen zijn dol op voetbal – dus als je naar het land afreist lees dan in ieder geval iets over de grote sterren (goede ijsbreker) en de belangrijke clubs. En juich vooral niet voro de “verkeerde” club in de kroeg of groot gezelschap.

Machoism is nog steeds wijdverspried in Argentinie ook al keren de kansen; Eva Peron (Evita) werd in de jaren 60 misschien wel de belangrijkste persoon in de geschiedenis en inmiddels wordt 40% van de banen in het land door vrouwen ingenomen. Wel liggen de salarissen nog altijd lager dan voor mannen. Er waren de dwaze moeders die als enige officiele partij in de jaren 70 en begin jaren 80 het militaire bewind trotseerden en met de komst van de eerste vrouwelijke president (“Kirchner”) van het land kan het alleen maar beter gaan.

Gezelligheid en sociaal zijn met anderen is zeer belangrijk in dit Zuid-Amerikaanse land; samenzijn met anderen is voor Argentijnen, die maar zelden een kans om uit te gaan en mensen te ontmoeten voorbij laten gaan, een essentieel aspect van het leven. Ofschoon de meeste Argentijnen maar een handjevol echt goede vrienden hebben, hebben ze vaak wel een uitgebreide kennissenkring. Vriendengroepen komen meestal samen bij elkaar thuis of gaan gezamenlijk uit eten.  Eén van de leukste gewoonten heeft te maken met het samenkomen van familie en vrienden. Elke gelegenheid wordt hier aangegrepen om met z’n allen bij elkaar te komen en gezellig te kletsen over bijvoorbeeld familie, werk, politiek en voetbal.  Wees niet verrast als je binnen de kortste keren ook wordt uitgenodigd voor zulke bijeenkomsten, die overigens samengaan met een andere typisch Argentijnse gewoonte; veel eten en drinken. Wanneer vrienden of familie samenkomen is er vaak asado (barbecue) of kookt er iemand heerlijke pasta, altijd geserveerd met een goed glas wijn of bier.

Als je iemand niet kent dan is de manier van groeten afhankelijk van het feit of de persoon ouder is dan jijzelf. In dat geval zeg je U en groet je diegene met een stevige handdruk. Ken je iemand wel al of is diegene ongeveer even oud dan is het de gewoonte om elkaar te groeten door middel van één kus op de wang, ook tussen twee mannen, in tegenstelling tot veel andere landen. Ook de klop op het hart wordt vaak gebruikt.

Begin niet over een aantal zaken; refereer als je het wilt hebben over de Falkland oorlog nooit naar de “Falklands” maar naar de “Islas de Malvinas” – zeker niet als Engelsman. Maar is het handig dit onderwerp aan te snijden – het ligt nog erg gevoelig. Daarnaast is het niet verstandig te zeggen dat de Amerikaanse en/of Italiaanse pizza’s lekkerder zijn dan de Argentijnse!

Argentijnen zijn heel sociale mensen, maar hebben, behalve het gevoel te behoren tot de kerk waar zij misschien lid van zijn, geen sterke gemeenschapszin. Daarom vinden zij het ook erg lastig om in een team of groep te werken. In dat geval zal ieder afzonderlijk lid algauw proberen de anderen te slim af te zijn en zullen verborgen agenda’s bijna altijd een rol spelen.

Natuurlijk bestaan er ook minder leuke gewoonten, zoals het geven van een mening zonder dat ze weinig van het onderwerp af weten of het niet respecteren van bepaalde normen en waarden, maar dat geldt natuurlijk lang niet voor alle Argentijnen en beïnvloeden de echte belangrijke dingen als vriendschap en solidariteit zeker niet.

In Buenos Aires worden meer fooien gegeven dan elders, hoewel het gebruik ook geleidelijk ingeburgerd raakt in de rest van het land. In restaurants is het gebruikelijk een fooi ter waarde van tien procent van de eindrekening te geven. Sommige restaurants rekenen in hun prijzen een bedieningstoeslag van 25 procent door. In dat geval is een minimumfooi voldoende. Verder is het gebruikelijk een fooi te geven aan kappers, zaalwachters in bioscopen en theaters en aan taxichauffeurs, aan deze laatste door de ritprijs naar boven af te ronden. Niet iedereen verwacht een fooi, dus men zal het je niet kwalijk nemen als je niets geeft.

• Je krijgt eten en drinken inbegrepen in je busticket (maar verwacht niet teveel)
• In Argentinië is “stemmen” verplicht – er wordt alleen een uitzondering gemaakt als je boven de 70 jaar oud bent
• Het is jammer (en een gemiste kans) dat je vooral in Patagonie bijna alleen reist in toeristenbussen waar alleen reizigers in zitten – zo mis je de omgang met de lokalen – een van de redenen waarom ik reis
• Je krijgt altijd wat bij je koffie hier in Argentinië (meestal een glas prikwater)
• “Anonima” is een van de grotere supermarktketens in Argentinië;
• Bussen kun je beter minstens een dag van tevoren boeken – je bent dan verzekerd van een plek
• Er zijn wel degelijk straathonden in Argentinië (die kunnen bijten en daarvan kun je rabies krijgen) – pas op
• Er zijn verschillende busmaatschappijen die dezelfde richting op gaan (vergelijken dus)
• Ontbijt zit meestal bij de prijs in (in een hostel)
• Restaurants gaan pas laat open – rond 21:00 – Argentijnen eten net als Spanjaarden laat in de avond 

Waar in het verleden Argentinië nummer 1 exportland was van heel veel graan, huiden en vlees exporteerde staat nu maïs (2^e), soja (2^e), melkpoeder (3^e), geconcentreerde appelsap (4^e), tarwe (5^e), rundvlees (6^e) en ook kaas (9^e) en wijn 11^e op het programma.

Bella Vita, het (rund)vlees, junta (vuile oorlog) en de Falklandoorlog, maté, machismo, de pampa en Patagonia met z’n gauchos, opvang nazi oorlogsmisdadigers, de wijn, het harde voetbal en de verloren WK finale (1978), de tango en de dwaze moeders.

Diego Armando Maradona, Jorge Videla, Maxima Zorreguita (prinses), Ernesto Che Guevara,  Lionel Messi (voetballer) Antonio Gil (gaucho Robin Hood), Jorge en Eva Peron, paus Benedictus (2013 --),  Carlos Gardel (tango zanger),  Jose de San Martin (generaal), Christina en Nestor Kirchner en Gabriel Batistuta (voetballer). 

Door de economische crisis die Argentinië eind jaren 90 en begin van de nieuwe eeuw teisterde is nog immer overwonnen. Om die reden is het land nu goedkoper dan buurland Brazilië. Het is daarentegen nog steeds iets duurder dan de andere buurlanden in het noordwesten – Peru en Bolivia. Zoals overal is het leven in de hoofdstad (en andere grote steden) duurder dan op het platteland, in het centrum over het algemeen prijziger dan in de buitenwijken en in het hoogseizoen geld hetzelfde. Ook waar veel toeristen zijn schiet de prijs omhoog. 

• Hostel             : voor een slaapzaal gemiddeld 45 peso
• Transport        : de afstanden zijn over het algemeen groot – voor 10 uur bussen betaal je toch tussen de 200 en 300 peso.
• Avondeten      : Je kunt goedkoop eten voor zo’n 35 – 45 peso (eetcafe) – bij een afhaalrestaurant kun je een maaltijd zo goedkoop als 20 peso bestellen.
• IJsje               : 5 peso voor een ijsje bj winkelketen “Freddo” (BA)
• Pak wijn 1 ltr. : 7,50 – 10 peso (supermarkt)
• Biertje            : op het terras zo’n 20 peso (1 ltr) – buiten het centrum iets goedkoper (15 peso). 

De beste tijd om Argentinië te bezoeken, is tijdens het voorjaar – september en oktober (en begin November) – of het najaar – april en mei. In deze maanden kun je in het hele land terecht, met uitzondering van het diepe zuiden, waar de zomer – december tot februari – een beter reisseizoen is.

Let op: de Argentijnse vakanties vallen in januari en het is dan overal druk. De warme laaglanden in het noorden kun je trouwens het beste aandoen tijdens de winter, van mei tot juli. De toppen van de Andes en Tierra del Fuego kunnen vrijwel uitsluitend bezocht worden in hartje zomer, maar skiën doe je in Argentinië in de winter.

• Historias minimas (2002; 7.4)
• No habrá más penas ni olvido (Funny Dirty little war) (1983; 7.1)
• Pizza, birra, faso (1998; 7.0)
• La cienaga (2001; 6.9)
• The Mission (1986; 7.4)
• El secreto de sus ojos (2009; 8,2)
• El bonaerense (2002; 6.9)
• Diarios de motocicleta (The motorcycle diaries) (2004; 7.8)
• Nueve reinas (2000; 7.8) 

• Jorge Luis Borges      - “Labyrinths; selected stories & other writings” (1962)
• Richard W Slatta        - “Gauchos and the vanishing frontier” (1983)
• Graham Greene         - “The honorary consul” (1973)
• Marcela Lopez Levy   - “We are millions” (2003)
• Domingo Faustino      - “Facundo or civilization & barbarism (1845)
• Horacio Verbitsky       - “The flight; confessions of an Argentine dirty warrior” (1996)
• Julie M Taylor             - “Eva Peron; the myths of a woman” (1979)
• Julio Cortazar             - “Hopscotch” (1963)
• Jimmy Burn                - “The hand of God” (1997)
• Bruce Chatwin            - “In Patagonia” (1977)
• Colin McEwel              - “Patagonia; natural history, prehistory and Ethnography at the uttermost end of the earth” (1997)
• Jacobo Timerman        - “Prisoner without a name, cell without a number” (1981)
• Gabriella Nouzeilles     - “The Argentina reader (2002)
• David Rock                   - “Argentina 1516-1987; from Spanish colonization to Alfonsin
• Tomas Eloy Martinez    - “the Peron novel” (1998)
• Domingo Faustino        - “Sarmiento’s life in the Argentine Republic in the Days of the Tyrants
• Uki Goni                        - “The Real Odessa” (2002)
• Manuel Puig                  - “Kiss of a spider woman” (1976)
• Monica Szurmuk           - “Women in Argentina” (2001)
• Ernesto Sabato             - “The Tunnel” (1968)
• Lawrence Thornton       - “Imagining Argentina” (1991) 

• www.argentinaturistica.com
• www.theargentimes.com
• www.lanic.utexas.edu/la/argentina/
• www.buenosairesherald.com
• www.argentinastravel.com