BLOG: Het andere Tibet

Als een crimineel word ik ondervraagd

December 2023

inleiding

Daar zit ik dan. Op een stoeltje in een politiebureau in een stad waarvan ik de naam niet ken. Ik ben een half uur geleden uit de bus meegenomen en hiernaartoe gebracht. We zitten ergens in Centraal China notabene. Een agent heeft zojuist een grote camera voor m’n gezicht neergezet en aan de lege stoel tegenover mij te zien, net achter de camera, zal straks iemand gaan plaatsnemen die vragen gaat stellen. Het aantekeningenschriftje ligt al klaar.

Ik had al geruchten gehoord dat buitenlanders uit dit deel van het land werden geweerd en had gehoopt dat ik de regio ongezien kon verlaten. Niet dus. Geen idee wat de consequenties gaan zijn, en ik knijp hem best een beetje terwijl ik nog maar een slok van m’n koffie neem.

langmusi

Een paar dagen geleden kwam ik met een bus vanuit het zuiden van China aan in een plaatsje dat Langmusi heet. Ik heb de regio gemakshalve maar even “het andere Tibet” gedoopt aangezien het hier gaat om een Tibetaanse gemeenschap buiten het welbekende “plateau” om. Ik moet eerlijk bekennen dat voordat ik hier naartoe kwam niet eens wist dat er nog een ander “Tibet” was. Ik reisde van het oosten van China naar het westen en wilde dit zeker niet missen.

Ik stapte de bus uit in een grote plas en de regen sijpelde langs de bus naar beneden toen ik m’n tas uit de laadruimte haalde. Weemoedig wandelde ik door de lege straten en vroeg aan de enige voorbijganger of er een plek was waar ik kon slapen. Na het gebaar van slapen wees de man naar het gebouw achter mij.

Het deed communistisch aan met veel grijs, beton en veel ramen. Sommigen waren stuk geslagen. Bij de grote receptie stond inderdaad iemand die mij een kamer aanbood. De volgende ochtend kwam ik erachter dat het ook dienst deed als legerkazerne.

>>> Lees ook over LHASA, hoofdstad van het "echte" TIBET

op het matje

De bus stopt bij een wegversperring en ik voel m’n adem stokken. Ik had niet verwacht dat ze ook voertuigen zouden controleren die het gebied zouden verlaten. Twee politieagenten komen de bussen in en wandelen eigenlijk direct naar achteren, daar waar ik zit. Zijn ze wellicht getipt?

Ik moet m’n paspoort afgeven en ze wenken mij mijn spullen te pakken en mee te lopen. Ik graai nog snel m’n grote tas uit het laadruim en wandel richting politiebusje. Ik mag achterin plaatsnemen.

Alles wordt opgenomen en vastgelegd

De twee agenten die geen woord Engels spreken brengen mij naar een klein muffig kantoortje. Ik mag plaatsnemen op een stoel terwijl de mannen vertrekken.

Oude kasten met archiefmappen tot het dak opgestapeld. Een bureau zoals je ze alleen nog ziet in oude films. Stapels papieren, een ouderwets pennenset en afgebladderde muren. Eerst wordt er een grote camera op standaard de kamer ingezet. Ik maak kennis met een mevrouw waarmee ik in ieder geval kan communiceren, tenminste een beetje.

Er komt nog een man bijzitten die mij nagenoeg niet aankijkt. Als ik op een gegeven moment vraag wat ik hier kom doen zegt hij streng in gebroken Engels; “wij stellen hier de vragen, niet jij”. De twee lopen wat te frutten aan de camera als er opeens een rood lampje gaat branden. Volgens mij doet hij het wil ik nog zeggen, om het ijs te breken, maar bijt daarvan in de plaats op m’n tong. Denk niet dat dat hier gewaardeerd wordt.

>>> Lees over de DALAI LAMA, leider der Tibetanen en nu verbannen

De gang naar de tempel die boven op de heuvels is gebouwd.

in de spotlight

Nadat ik m’n naam, adres, woonplaats en land van herkomst genoemd heb zijn de volgende antwoorden cruciaal. De man bladert m’n paspoort door en vraagt waarom ik zoveel reis. Ik weet niets anders te antwoorden dan dat ik dat interessant vind tot ongenoegen van m’n ondervrager.

Maar hij schiet pas echt rood aan als ik antwoord dat ik een paar dagen gewoonweg met openbaar vervoer de regio ben ingekomen. Uit z’n reactie maak ik op dat hij dat niet geloofd. De vrouw beaamt m’n gedachtegang en zegt dat in gebroken Engels dat dat onmogelijk is. Ik pak m’n reisboek erbij en laat zien hoe ik ben gereisd.

Heb ik iets verkeerds gezegd?

Woest staat de man op en baant zich een weg het kantoor uit. Even later hoor ik hem in een andere ruimte druk bellend. De vrouw vraagt vervolgens wat m’n plannen zijn. Nou zeg ik, ik was van plan om door te reizen naar het noorden van China om vervolgens af te buigen naar het westen. Ze slikt, als de man weer plaats neemt in z’n stoel. Waarschijnlijk geeft ze in het chinees aan wat m’n laatste antwoord is waarop ze in het Engels z’n antwoord geeft: geen sprake van. Ze zegt “you have go back”.

Dat zou betekenen dat ik weer het hele verboden gebied door moet kruizen. En weer terug ben in Zuid-China waar ik zojuist vandaan kom.

>>> Lees ook m'n blog over de SCAM in Addis Ababa, Ethiopië

Lokale vrouwen zijn druk bezig hun was te doen in het stromende riviertje

middelvinger

In de tussentijd zit ik te bedenken wat nu een gegronde reden zou zijn om mij vooral door te laten gaan. En dan opeens herinner ik mij dat ik een visum voor Kirgizië heb geregeld in Japan, een paar weken terug. Ik laat m’n paspoort zien en zeg dat ik toch echt door moet reizen naar het noorden i.p.v. terug naar het zuiden. Er wordt wederom druk overlegd. Ik word gewenkt door de vrouw dat ik mee moet lopen.

Met m’n tas op de rug neem ik plaats in een politiebusje. Het is niet helemaal duidelijk waar ik heen gebracht wordt. We stoppen even later bij een busstation. Ik word gewezen op een bord waar de Chinese plaatsnaam “Lanzhou” opstaat. Na gekeken te hebben op de kaart van m’n reisgids knik ik gretig ja. Het is gelukt, ik mag naar het noorden.

Ondanks m’n warme band met het lokale Chinese korps en de politievrouw in het bijzonder vertrouwen ze mij blijkbaar voor geen cent. Het is omdat ze geen handboeien heeft anders had ze mij vastgezet aan het buspaaltje, daar durf ik geld op te zetten. Gezamenlijk wachten we tot de bus komt en terwijl ze mij in de rij ziet staan om de bus in te gaan loopt ze naar haar busje toe.

Back on the road:

Het duurt een aantal minuten voordat de chauffeur de bus in z’n versnelling zet om te vertrekken. Er zit een meter of twee tussen als ik, zittend achter het raampje, de hoek omdraai in de bus, daar waar de vrouw op de chauffeursstoel zit van het politiebusje.

Moet ik zwaaien, m’n middelvinger opsteken of haar gewoonweg negeren. Ik besluit te wachten en te kijken wat de vrouw doet. Maar deze kijkt mij alleen na als de bus het station uitrijdt.

Ik zal er (helaas) nooit achterkomen of en zoja hoe lang deze vrouw de bus of mij nog achtervolgt heeft om te kijken of ik wel daadwerkelijk het gebied heb verlaten ……………. en wie weet volgt ze mij nog ............

>>> Lees over onze trip dwars door TIBET