BLOG: Grebbeberg (Nederland)

DE nederlandse berg

Juli 2023

inleiding

Je hoeft echt niet helemaal naar de Ardennen te rijden om een prachtig stuk natuur te bezoeken. Een stuk loofbos gelegen op een plateau van 50 meter hoogte in het midden van het land waar je heerlijk in kunt wandelen. Maar de Grebbeberg heeft meer – het ligt naast het natuurpark de Blauwe Kamer, een heus volwassen dierenpark en de berg herbergt ook nog een stuk belangrijke en interessante Nederlandse geschiedenis.

Het stadje Rhenen ligt op loopafstand, je bent er zo met openbaar vervoer en je kunt er tenslotte ook nog heel leuk overnachten. Alle reden om een blog te schrijven over een uniek stukje natuur en geschiedenis te promoten in centraal Nederland.

natuurlijk nederland

De omgeving van de Grebbeberg ziet er oerhollands uit. Veel water met de Rijn als buurman, maar ook rivieren en kanalen als de Grebbe (of “Grift”) waar de berg z'n naam aan te danken heeft. Aan de overkant van de rivier ligt de Betuwe en zelf vormt de Grebbeberg het begin van de Utrechtse Heuvelrug.

Weilanden, kleine slootjes en af en toe een boerderij maken het plaatje af. Het gebied was niet voor niets gekozen als verdedigingslinie; je kon gemakkelijk het land rond de berg onder water zetten (inunderen) om de vijand te beletten naar het westen op te rukken.

De Blauwe Kamer

Vandaag de dag is een stuk dijk open gebroken om het water z'n natuurlijke gang te laten gaan in het natuurpark de Blauwe Kamer. Op de berg zelf zijn verschillende wandelpaden aangelegd.

Vroeger moet de Grebbeberg er kaal uitgezien hebben; nu is er een prachtig loofbos waar je je in het buitenland waant. Vanaf het uitzichtpunt aan de zuidzijde van de Grebbeberg heb je een prachtig zicht op de voorbijvarende Rijnaken en de Neder-Betuwe in de verte.

>>> Lees ook over het capitulatie schooltje in RIJSOORD

On-Nederlands uitzicht vanaf de Grebbeberg op de Nederrijn

de berg in de frontlijn

Al in de 18e eeuw werd de Grebbeberg als strategisch belangrijk bestempeld en als verdedigingslinie gedoopt. De Fransen naderden Holland en het water langs de hele Grebbelinie werd onder water gezet. Ideaal want de vijand bond z'n schaatsen onder en het hele land werd snel bezet.

De heuvel is vooral bekend door de Slag om de Grebbeberg in mei 1940 toen de Duitsers Nederland binnen vielen.

Schending van neutraliteit

Nederland was neutraal maar de nazi's namen het niet zo nauw met verdragen, bondgenootschappen en internationale afspraken. De Grebbelinie werd op het laatste moment door de Nederlandse legerleiding als belangrijkste verdediging gezien.

Er waren wat betonnen kazematten gebouwd, een heus hoornwerk maar loopgraven waren de voornaamste manier om de Duitsers te weerstaan. De Nederlanders deden alles wat ze konden maar een gebrekkige training, ouderwetse wapens, de matige mogelijkheden tot communicatie deden ons de das om.

Bombardementen en zware artillerie

Toen de Duitsers met een luchtbombardement en vlammenwerpers na 3 dagen strijd oprukten vluchtte het Nederlandse leger terug.

Er zijn tegenwoordig nog ruim voldoende overblijfselen van deze periode zichtbaar. Zo kun je een bezoek brengen aan het ereveld met tal van herdenkingsmonumenten waar de gestorven Nederlandse militairen liggen. Er zijn een tweetal nageconstrueerde loopgraven en een aantal doeken die tussen de bomen hangen en teksten van gelegerde soldaten bevatten. Je kunt ook nog een aantal (delen van) kazematten zien.

Het hoornwerk

Het hoornwerk ligt aan de oostzijde van de Grebbeberg terwijl als je goed kijkt de 3 bastions aan de zuidzijde nog zichtbaar zijn. Dit gedeelte stamt nog uit vervlogen tijden maar werd tijdens de strijd in de meidagen van 1940 ook nog gebruikt.

rhenen en de koningstafel

Rhenen ligt aan de westzijde van de Grebbeberg en wordt verbonden met de Neder-Betuwe met de Rijnbrug. Het stadje wordt voornamelijk geassocieerd met de naastgelegen berg maar heeft ook een aantal eigen bezienswaardigheden.

Bezienswaardigheden van Rhenen

De Cunerakerk steekt ver uit boven de stad en is het orientatiepunt van Rhenen. Delen van de noordelijke en zuidelijke stadsmuur zijn nog altijd zichtbaar terwijl je ook een kijkje kunt nemen bij het Koningshuis.

Het oude Raadhuis is een prachtig monumentaal pand aan de hoofdstraat en vergeet niet even langs de Binnen molen te wandelen.

Naast de prachtige natuur, het uitzicht en de restanten van de oorlogsstrijd heeft de Grebbeberg ook nog de historische ringwalburcht, de restanten van het voormalige boswachtershuisje en kasteel en de Koningstafel als bezienswaardigheden.

Tenslotte kun je nog een bezoek brengen aan een van Nederlands leukste dierenparken; het Ouwehands dierenpark met o.a. de twee geleende pandaberen uit China.

>>> Lees ook m'n blog over OORLOGSPAD Berlijn.

praktische zaken

De Grebbeberg is goed tot zeer goed te bereiken met het Openbaar Vervoer. Met de trein kun je o.a. uit Utrecht naar Rhenen reizen om vervolgens met de benenwagen naar de heuvel te wandelen. Ook kun je met de bus vanuit Veenendaal of uit Wageningen op de Grebbeberg geraken. Tenslotte kun je ook met de pont vanuit Opheusden naar de Blauwe Kamer varen. Prijs is 0,80 per persoon.

Horeca is ruim voldoende op en nabij de Grebbeberg. Er zit een leuk lunch-cafe in het Natuurgebied de Blauwe Kamer waar je een prachtig uitzicht heb.

Horeca in Rhenen

In Rhenen zit meer dan voldoende horeca en slaapgelegenheden maar je kunt ook eten bij het pannenkoekenhuis op de berg zelf gelegen.

In de dierentuin zijn meerdere eet- en drinkgelegenheden gelegen maar wijzelf hebben geslapen en gegeten in het leuke hotel t Paviljoen. Vertoeven op heilige grond.

Website: Hotel het Paviljoen in RHENEN