Moordaanslag Hitler 20 Juli

Het complot van 20 juli 1944, gedoopt operatie Walkure was een poging om een staatsgreep te plegen door officieren van de Wehrmacht en andere organisaties gekant tegen het naziregime.

Kolonel Claus van Stauffenberg zou tijdens een militaire stafbespreking een koffer met explosieven meesmokkelen in het hoofdkwartier Wolfschanze om daar Hitler en hopelijke andere kopstukken op te blazen.

De aanslag mislukte voornamelijk doordat een Duits officier de bom verplaatste nadat Von Stauffenberg deze had achtergelaten. Hitler zou er met wat schaaf- en brandwonden vanaf komen en ultieme wraak eisen op de coupplegers.

Net als iedereen in Duitsland was de komst van Hitler met gejuich ontvangen. De werkeloosheid daalde, de vernedering van het verdrag van Versailles werd weggespoeld, er was orde en rust in de straten en de Duitsers konden weer trots zijn op hun land, politiek en hun leiders.

Door de jaren heen begon bij sommigen het aanzien te dalen door het radicale karakter van het nieuwe (nazi)regime.

Minderheidsgroeperingen (o.a. Joden, zigeuners, communisten), invaliden en oppositieleiders werden steeds verder geïsoleerd en aangepakt.  Toen in 1939 WWII uitbrak vonden velen van hen de maat vol omdat zij van mening waren dat deze oorlog Duitsland ten gronde zou richten.

Tijdens de veldtocht in Polen en later in Rusland zouden miljoenen onschuldigen burgers maar ook soldaten vermoord worden, terwijl in het bezette Europa de jacht op Joden en anderen onverminderd doorging en uitmondde in genocide.

Zo ontstonden er ondergrondse oppositiepartijen die allemaal verschillende ideeën en oplossingen aandroegen.

Aangezien von Stauffenberg met z’n nieuwe functie dicht bij Hitler in de buurt kon komen zou hij de daad op zich nemen.

Niet ideaal aangezien hij een van de leiders zou zijn van de aansluitende coup en hij minder-valide was door z’n oorlogswonden; veel keus hadden de coupplegers niet aangezien leider Von Tresckow niet weg kon komen van het oostfront, andere oppositieleden werden opgepakt en de Geallieerden inmiddels overal in Europa oprukten.

De meesten waren tegen en de kans op succes was klein maar men vond dat de wereld moest zien dat niet iedereen pro-Hitler was in Duitsland. Na twee mislukte pogingen (op 11 Juli en 15 Juli) zou op 20 Juli wederom een kans zich voordoen op een moordaanslag.

Er werd nu besloten, ook vanwege de geheimhouding, dat op die dag Stauffenberg moest toeslaan, wel of niet met andere kopstukken erbij.

Er zou om 12:30 uur een vergadering beginnen in de Wolfsschanze. Een kwartier voor de vergadering had Von Stauffenberg een kwartier vrijaf gekregen om zich te gaan opfrissen; hier kreeg hij de twee bommen waarvan hij maar tijd kreeg om eentje te activeren.

Von Stauffenberg hoopte dat ze naar de bezoekersbunker gingen. Dit was een ruimte waar de muren van dik beton waren en dat zou de kracht naar binnen hebben gericht.

Dit maakte de kans op slagen groter. De vergaderingen werden echter sinds 15 juli in de aangrenzende kaartenkamer gehouden. Dit was een houten hut, ongeveer twaalf bij vijf meter met drie grote ramen.

De aktetas en de tafel 

Met één geactiveerde bom in zijn tas, liep de graaf naar buiten. Binnen tien minuten zou de bom ontploffen. Eenmaal binnengekomen verzocht Von Stauffenberg om zo dicht mogelijk bij Hitler te mogen staan. Als reden gaf hij op dat zijn gehoor minder goed was veroorzaakt door z’n oorlogsverwonding. Er was echter geen Himmler of Göring te bekennen.  

De meeste aanwezigen stonden over een grote, massieve, eikenhouten kaartentafel gebogen discussiërend over de situatie over het oostfront. Von Stauffenberg zette zijn aktetas (met de bom) op de grond en duwde hem met zijn laars wat verder onder de tafel. Hij verliet de ruimte een paar minuten later met het excuus dat hij dringend met Berlijn moest bellen.  Om 12:42 hoorden Von Stauffenberg, een oorverdovende explosie. Samen met twee anderen stapte hij de gereedstaande auto in vertrokken direct voordat het hele gebied werd afgegrendeld.

Er werden personen naar buiten gedragen, maar Von Stauffenberg kon niet zien of ze nog leefden – hij ging ervanuit dat iedereen inclusief Hitler dood waren. Op weg naar de derde controlepost hoorden zij het groot-alarm afgaan en konden met een smoes doorrijden naar het gereedstaande vliegtuig dat hen naar Berlijn zou brengen.

Vier andere officieren zouden overlijden aan hun verwondingen terwijl negen anderen zwaargewond in het ziekenhuis werden opgenomen. Hitler’s haar was geschroeid, zijn rechterarm was tijdelijk verlamd, zijn rechterbeen was lelijk verbrand, zijn trommelvliezen waren gescheurd en hij was totaal versuft.

Zijn eerste reactie was woede, omdat zijn nieuwe broek vernield was. Zijn tweede reactie was de SD bevel te geven alle verbindingen met de buitenwereld te verbreken; niemand mocht weten wat er gebeurd was. Fellgiebel (een helper van het verzet) stond stomverbaasd toen hij Hitler, ondersteund door Keitel, naar buiten zag komen.

Fellgiebel wist dat Von Stauffenberg ervan overtuigd was dat Hitler dood was en belde snel naar Berlijn om te melden dat de aanslag was mislukt. Deze vage melding verschafte in Berlijn geen duidelijkheid. Ondertussen had Hitler zijn rechterhand Himmler laten komen en hem belast met het onderzoek naar de explosie. Al snel werd geconcludeerd dat Von Stauffenberg erachter zat, de man die overhaast was vertrokken.

Hitler liet intussen het bezoek van de Italiaanse dictator Mussolini gewoon doorgaan.

Door alle commotie en onduidelijkheid werd pas aan het eind van de middag in Berlijn opdracht gegeven “operatie Walkure” te activeren. In het Bendlerblock (ministerie van oorlog) werd hartstochtelijk overleg gepleegd ook omdat er tekenen waren dat Hitler daadwerkelijk de aanslag had overleefd.

De hele bezetting van Berlijn werd slecht en ongecoördineerd uitgevoerd. Het regeringscentrum was nog niet afgesloten, de radiostations waren nog niet bezet en de hoge nazi’s waren nog niet gearresteerd.

Pas tegen zessen kwamen de Walküre-eenheden op de Bendlerstraße aan. Hitler had rond vijf uur naar Goebbels gebeld en hem gemeld dat er in Berlijn een staatsgreep zou worden gepleegd. Goebbels maakte een bericht, waarin stond dat Hitler nog leefde werd direct de wereld in geholpen. Het was duidelijk dat, wat er ook met Hitler gebeurd was, de nazi's de leiding nog stevig in handen hadden. Om half acht arriveerde von Witzleben eindelijk op het Ministerie van Oorlog.

De beschermingseenheden begonnen uit de straten te verdwijnen toen duidelijk werd dat Hitler de aanslag had overleefd. Remer, een heuse nazi was erop uitgestuurd om Goebbels te arresteren maar toen deze de stem van Hitler hoorde en bevorderd werd zweerde hij wederom trouw aan de dictator. Hij haastte zich weg om een aanval voor te bereiden met enkele eenheden.

In de Bendlerstraße was men intussen wanhopig geworden. Ondertussen was ook nog eens duidelijk geworden dat Hitler het volk de volgende dag zou toespreken. Daarnaast was duidelijk geworden dat de beschermingstroepen weg waren en dat ze zichzelf moesten gaan verdedigen.

Rond 23:00 lanceerden aanhangers van Hitler een aanval op de kantoren van de samenzweerders. Na een kort vuurgevecht werden de leiders van de staatgreep gearresteerd; Beck, Hoepner, Olbricht, von Haeften, ridder von Quirnheim en graaf von Stauffenberg.

Nadat de kopstukken van de samenzweerders waren gearresteerd, werden ze in snel tempo veroordeeld d.m.v. een soort ‘krijgszitting’. Om 00:15 uur werden de kopstukken voor een zandwal opgesteld en werden in het licht van een koplamp van een auto geëxecuteerd in de tuin van het Bendlerblock. De lijken werden eerst begraven (op het oude St.-Matthäus-Kerkhof) waarna Himmler bevel gaf ze op te graven en de lijken te cremeren.

Hun as werd over de velden verstrooid.